به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، شانزدهمین‌جلسه‌ی اعضای انجمن شاعران نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان با حضور سیدرضا میربابا معاون سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس کشور و فاطمه مصطفوی‌فر مدیر بخش ادبیات و تاریخ دفاع مقدس اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سمنان، پیش از ظهر پنج‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۰ به‌صورت مجازی، برگزار و ضمن نقد شاعرانه‌های اعضای این انجمن از سوی نسرین قربانی شاعر و منتقد ادبی درخصوص نقش عناصر شعری و تفاوت شعر سپید با متن ادبی، گفت‌وگو شد.
میربابا ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع اعضا و مربیان انجمن شاعران نوجوان کانون سمنان و قدردانی از کارشناسان و مربیان حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، استقبال نوجوانان در جلسات نقد و بررسی آثار و بیان نظرها و پیشنهادهای نقادانه‌ی آن‌ها را باعث افتخار دانست.
وی در پاسخ به این پرسش مربیان و اعضای انجمن که «رویکرد سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس به‌عنوان متولی مستندسازی آثار کودکان و نوجوانان در حوزه‌ی ادبیات پایداری چیست؟»، گفت: سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس به‌عنوان متولی حوزه‌ی ادبیات پایداری و دفاع مقدس در حوزه‌ی کودک و نوجوان چه ادبیات داستانی و چه شعر، اقدامات خیلی خوب و مؤثری انجام داده که یکی از آن، انعقاد تفاهم‌نامه با مراکز فرهنگی‌هنری مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آموزش و پرورش در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بوده است.
معاون سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس در ادامه‌ی سخنانش افزود: پیرو این تفاهم‌تامه در تهران، شاهد خلق و ارائه‌ی آثار با کیفیت‌تری بودیم و این موضوع کمک کرده تا با توجه به حضور کارشناسان کانون پرورش فکری در حوزه‌ی آموزشی و کارگاهی، رشد خوبی داشته باشیم.
میربابا در پایان تأکید کرد: رویکرد سازمان، توجه به حوزه‌ی آموزش و حوزه‌ی تولید است و امیدواریم تا با پیگیری و مشارکت همه‌ی مراکز فرهنگی‌هنری و برگزاری جلسات متعدد در فضای مجازی با توجه به شرایط فعلی کشور، اتفاق‌های خوبی در این‌حوزه رقم بخورد.
مرز بین شعر سپید و متن ادبی از مو باریک‌تر است
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره‌ی شهدای هشت‌سال دفاع مقدس از مشارکت اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و همراهی شاعران نوجوان عضو انجمن در برگزاری ویژه‌برنامه‌ی «سطرهای روشنی» قدردانی و درخصوص تفاوت شعر سپید و متن ادبی، اظهار کرد: شعر سپید علی‌رغم تصوری که همه دارند یکی از قالب‌های دشوار شعری است و شاعری که به شعر سپید روی می‌آورد و بناست که شعر سپید بسراید، کارش بسیار دشوارتر از شاعری است که شعر کلاسیک می‌سراید.
قربانی در ادامه افزود: یکی از دلایل این دشواری، قالب شعر است و برای این‌که شعر به نثر پهلو نزند، شاعر بایست ظرایف لازم را در شعر خود به‌کار ببرد تا شعرش تبدیل به یک نثر عادی نشود؛ بنابراین شاعر سپیدسرا بایست به ظرایف زبانی، آرایه‌های ادبی و صور خیال، آشنایی و آگاهی داشته باشد تا بتواند یک شعر خوب و بدون نقص بنویسد.
شاعر و منتقد ادبی کانون استان سمنان تأکید کرد: مرز بین شعر سپید و متن ادبی از مو باریک‌تر است و به‌همین خاطر، شاعر سپیدسرا بایست آن‌قدر آگاهی و اطلاعات در مورد شعر و ظرایف داشته باشد تا اثری که خلق می‌کند کاملاً از یک متن ادبی عادی فاصله بگیرد.
قربانی یکی از آفت‌های شعرهای مناسبتی را اشاره مستقیم به موضوع، عنوان و خاطرنشان کرد: یک شاعر مناسبتی بایست این توانمندی را داشته باشد که در شعرش، کدها و کلیدهایی به مخاطب خودش بدهد و او را کم‌کم وارد فضا و موضوع شعر کند و پسندیده نیست که از همان ابتدا شاعر در مورد موضوعی که بخواهد درباره‌اش شعر بسراید، اشاره مستقیمی داشته باشد.
وی در نقد اثر عضو دیگر انجمن با بیان این‌که استفاده از تخیل، عاطفه و زبان استعاری باعث زیبایی دوچندان در شعر می‌شود، گفت: شاعر بایست با تلفیق هنرمندانه‌ی دو سطر مرتبط در یک شعر، از بیان واژگان و ترکیبات تکراری دوری کند.
قربانی هم‌چنین پیشنهاد داد برای افزایش اثربخشی شعر، سطرهایی که از نظر زیبایی ادبی در جایگاه پایین‌تری هستند حذف شوند تا بتوان در عین کوتاهی، مفهوم را به بهترین شکل به مخاطب انتقال داد.
قافیه زنگ مطلب شعر است
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان با اشاره به این جمله‌ی معروف که «شعر نیمایی با نیما شروع شد و با نیما هم به پایان رسید»، یادآور شد: بعد از نیما هم البته شاهد شعرهای خوبی در قالب نیمایی بودیم؛ اما شاعران نوجوان معمولاً به سمت شعر نیمایی نمی‌روند، چون از ظرفیت‌های آن مطلع نیستند و قابلیت‌های این قالب را به درستی نمی‌شناسند.
قربانی در ادامه با اشاره به سخن نیما مبنی بر این‌که «قافیه زنگ مطلب شعر است»، گفت: شعر کلاسیکی که حاوی ردیف است به‌مراتب سرودنش دشوارتر از شعر فاقد ردیف است.
وی در نقد اثر دیگری از اعضای انجمن عنوان کرد: معمولاً کوتاه‌نویسی و مختصرنویسی کمک مؤثری به زبان شعر می‌کند؛ مگر این‌که شاعر از تکرار یا تفصیل، قصد خاصی داشته و قرار باشد هدفی پشت این تکرار یا تفصیل، پنهان باشد.
وی تأکید کرد: زبان شعر یکی از مهم‌ترین عناصر شعری است؛ چراکه مخاطب در زمان خوانش شعر قبل از هر چیزی با زبان آن شعر مواجه می‌شود و استفاده از تکنیک‌های زیبایی‌آفرینی مانند تشبیه، کنایه، استعاره و... می‌تواند باعث تقویت زبان اثر شود.
شاعر و منتقد ادبی کانون استان سمنان در نقد آثار اعضای انجمن با اشاره به زبان شعر، رعایت محور افقی و عمودی در شعر، توجه به محتوای شعر، پرهیز از مستقیم‌گویی در شعر، پایان‌بندی مناسب در شعر و...، تصریح کرد: در استفاده از تلمیح بایست تناسب کلامی با عناصر شعر به‌خوبی ایجاد شود و شکل بگیرد.
گفتنی است، سطرهای روشنی درواقع مجموعه‌آثار اعضای انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان است که با محوریت دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت سروده شده و در قالب کتابی چاپ شده است و گردآوری اشعار آن نیز به‌همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان سمنان و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، صورت گرفته و قرار است آیین رونمایی آن در هفته‌ی کتاب و کتابخوانی برگزار شود.
