به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، «خوان اول عاشقی» داستان بلند عاشقانهای است که عروسکهای خیمه شببازی آن را روایت میکنند. داستان با لحنی طنازانه روایت میشود و مخاطب را علاوه بر همراه کردن با داستان با عروسکهای خیمه شببازی نیز آشنا میکند.
حمیدرضا شاهآبادی در ابتدای این نشست با بیان اینکه زهره پریرخ چهره شناخته شدهای در حوزه ادبیات دارد و کارهای زیادی برای کودکان و نوجوانان انجام داده است گفت: خانم پریرخ در کتاب «خوان اول عاشقی» قصد دارد به کمک عروسکهای خیمه شببازی داستان را برای مخاطب روایت کند. داستانی که مضمون آن عشق است و از مسیر رسیدن به معشوق میگوید.
وی افزود: قالب این اثر رمانس است و ما با یک رمانس نو مواجه هستیم.
این نویسنده ادامه داد: رمان یک نثر ادبی است که تعدد شخصیت از ویژگیهای آن محسوب میشود. اما رمانس داستانهای پهلوانی است که معمولا در جریان آنها یک پهلوان حرکت میکند و در نهایت قرار است شاهزادهای را نجات دهد و به وصال یکدیگر برسند. در حین این حرکت اتفاقهای مختلفی رخ میدهد که در آن ردپای جادو و طلسم هم دیده میشود؛ از نمونههای اینچنینی میتوان به داستان «سمک عیار» اشاره کرد.
شاهآبادی تصریح کرد: ویژگی اصلی رمانسها این است که یک راوی از بالا شخصیتها را روایت و آنها را با چهرههای خوب یا بد معرفی میکند. درواقع در این روایت چیزی به نام زاویه دید وجود ندارد و امکان اینکه از نگاه فلان شخصیت داستان را ببینیم نیست. از طرفی در داستان، شخصیت خاکستری نداریم و با شخصیتهای کاملا تخت مواجه هستیم.
وی با اشاره به بخشهایی از داستان گفت: در رمان «خوان اول عاشقی» با یک رمانس نو مواجه هستیم که شبیه به افسانه است و برخلاف رمانسها زاویه دید دارد.
نویسنده کتاب «دروازه مردگان» بیان کرد: در اینجا ویژگی اصلی این رمانس نو، ایرانی بودن آن است که در روش و عناصر داستان دیده میشود. داستان در بخش اول با نقالی روایت میشود، اگرچه درجاهایی تغییر میکند. همچنین نویسنده هرچند اندک اما در جاهایی داستان را به موضوعهای معاصر ارجاع میدهد که اگر به کار برده نمیشد بهتر بود.
وی با اشاره به گرافیک خوب اثر اظهار کرد: عناصر روایی داستان خصوصا عناصر نمایشی به خوبی در کار وجود دارد. ما یک قرار اول با مخاطب داریم که در ذهن فضایی را ایجاد و در ادامه تخیل او را همراه میکند. همچنین عنصر روایی نمایش ایرانی در کار وجود دارد و اثر، یک شکل تجربی دارد. از طرفی طنزهای کلامی جالبی در کار وجود دارد.
شاهآبادی بیان کرد: یکی دیگر از نقاط قوت این اثر این است که اگرچه فضا و تخیل فانتزی در آن وجود دارد ولی مسائل امروزی را شاهد هستیم؛ مثلا به بحثهای محیط زیستی، بحث آب و نان و آلودگیهای محیط زیستی میپردازد. این اتفاق خوب است و یک اندیشهای پشت کار وجود دارد، در واقع یک نوع اندیشهمحوری دیده میشود.
«خوان اول عاشقی» با الهام از شخصیتهای نمایش خیمه شببازی نوشته شده است
در بخشی دیگر زهره پریرخ با تشکر از مسوولان کتابخانه مرجع کانون برای برگزاری این برنامه از حضور حاضران و دقت نظر و ظرافت شاهآبادی در خواندن اثر تشکر کرد و در ادامه در یک متن، داستان خلق «خوان اول عاشقی» را به زبانی داستانگونه بیان کرد و گفت: «خوان اول عاشقی» با الهام از شخصیتهای نمایش خیمه شببازی نوشته شده است. شخصیتهای نمایش خیمه شببازی که کهن هستند از روزگار باستان زندگی کردهاند و در دورههای مختلف تغییر کرده و کم و زیاد شدهاند.
وی افزود: به احتمال، عروسکگردانها در طول تاریخ به هر ناحیه سفر کردهاند آنها از ویژگیهای نمایش عروسکی به اندوختهشان افزودهاند یا اگر شخصیتی شیرین میان مردم یافتند عروسکی نو خلق کردند. شخصیتهایی غنی که رنگ و بوی فضای سیاسی و اجتماعی دوره خاصی را دارند.
پریرخ تصریح کرد: سرزمین ما در دورههای مختلف فرهنگهای مختلفی تجربه کرده است، پس وجود عروسکهای متفاوت با اسمها و ملیتهای متنوع میتواند طبیعی باشد.
این نویسنده گفت: در همین مسیر با مطالعه درباره عروسکهای مختلف، چند عروسک که با ذهنیت من همخوان بود انتخاب کردم و داستانی با آن ویژگیها نوشتم.
در ادامه مریم نیکخواه ابیانه تصویرگر «خوان اول عاشقی» اظهار کرد: در همسایگی خانه پدربزرگم خانهای بود که معمولا صدای خیمه شببازی از آنجا میآمد و سرهنگی زندگی میکرد که برای جشنها از عروسکهای خیمه شببازی استفاده میکرد. این برای من جذاب بود مخصوصا صدای مبارک که یک حس شادی و هیجان داشت و همین باعث علاقه من به عروسکهای خیمه شببازی شد.
وی افزود: برای این کتاب در مسیر داستان، عروسکها تغییراتی کرد و کار کردن با عروسکها همراه با تصویر و زمینه، پروژه سنگینی بود. علاوه براین محدود بودن تصویر نسبت به متن باعث شد در کتاب تصاویر کمتری دیده شود.
همچنین ندا پولادزاده طراح عروسک کتاب با بیان اینکه ارتباط من با عروسکهای خیمه شببازی از دانشگاه شروع شد گفت: در اینجا ویژگیهای شخصیتها در چهرهشان دیده میشد. عروسکها قابلیت حرکتی داشتند اما تصویری که گرفته میشود تمام ظرافتهای عروسک را ندارد، به نظر من استفاده از عروسک ایده جالبی بود و عروسکها در داستانهایی که مربوط به خیمه شببازی میشود میتوانند کمک کننده باشند.
در ادامه مهمانان این نشست که روز ۲۱ تیر ۱۴۰۱ در کتابخانه مرجع کانون برگزار شد، به سوالهای کاربران و حاضران پاسخ دادند و برنامه با خوانش بخشهایی از کتاب از سوی زهره پریرخ به پایان رسید.
کتاب «خوان اول عاشقی» در سال ۱۴۰۰ از سوی انتشارات توت برای مخاطبان نوجوان منتشر و روانه بازار کتاب شده است.