به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان استان یزد، در راستای برگزاری بیست و پنجمین جشنواره بین المللی قصه گویی؛ نشست علمی پژوهشی تخصصی این جشنواره پیش از برگزاری رویداد با موضوع روایت شناسی در قصص قرآنی با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد و با حضور استاد ابوالفضل حّری برگزار شد. در این نشست که به صورت حضوری و مجازی برگزار شد استاد حُری در ابتدا با قرائت سوره مبارکه حمد و نکات معنایی از آن اظهار کرد: سوره حمد در بخش آغازین قرآن آمده است و تمام قرآن در ادامه این سوره آمده است.
وی گفت: وقتی ما از مقام خداوند به عنوان خالق جهان یاد می‌کنیم او دارای صفات متعدد دیگری هم است اما؛ سه صفت بارز خداوند "خالق البار المصور" را برجسته کرده‌ایم. حُری گفت: جهان فعل خداوند است و اگر خدا را در مقام قصه گو در نظر بگیریم خداوند متعال در مقام روایتگر و پیامبر مقام روایت کننده را داشته است. در قرآن آمده است "احسن الاقصص" بدین معنا که در قرآن آمده است یعنی ما فقط قصه گو نیستیم، بلکه بهترین شیوه قصه گویی را انجام می‌دهیم.
وی با اشاره به وجود روایتگری قرآن و روایت شناسی قرآن افزود: هر آنچه داستانی را عرضه و یا بازگو کند، همچون نمایش، متن یا تصویر باشد یا آمیزه‌ای از داستان متن و تصویر باشد روایت نام دارد. رمان، نمایش نامه و فیلم، سینما و موسیقی همه جزو روایت است. استاد در این نشست اظهار کرد: در واقع روایت؛ داستانی را برای ما تعریف می‌کند؛ نقاشی و موسیقی از آنجا که برای ما داستانی را تعریف می‌کند روایت هستند، البته داستان‌ها می‌تواند مطلوب یا نامطلوب باشند.
حُری با بیان اینکه در تقسیم بندی متون روایی، از حیث رسانه و از نظر شیوه بیان به دو دسته متون مکتوب و غیرمکتوب تقسیم می‌شوند ادامه داد: متون مکتوب روی کاغذ نوشته می‌شوند مثل شعر روایی، رمان، داستان کوتاه، متن نمایش نامه و ... است. وی افزود: متون غیرمکتوب شامل دو دسته متون مکتوب غیرکلامی و کلامی است. متون غیرکلامی شامل نقاشی، موسیقی و ... متون غیرمکتوب کلامی شامل نقالی، قصه گویی شمایل گردانی و نمایش‌های اجرا شدنی در روی صحنه هستند. وی اضافه کرد: متون غیرروایی نیز در دودسته کلامی و غیرکلامی نمونه‌های خارجی زیادی دارد، آنچه قابل ذکر است این است که قرآن آمیزه‌ای از همه متون است. گاه در آن مطالبی روایی، غیر روایی و نقلی مطرح می‌شوند یا در داستان صحنه در آن اجرا می‌شود همچنین متون نقلی، نمایشی، توصیفی، مباحثه، توضیحی، تبیینی و .. است لذا می‌گوییم که قرآنی جمیع گونه‌های ادبی تمامی ژانرها را در خود دارد.
استاد حُری بیان کرد: تمرکز ما بر روی قسمت‌های داستان قرآن خواهد بود؛ با پیش فرض اینکه قرآن یک روایت باشد و داستانی را روایت کند به مبحث روایت شناسی می‌پردازیم. وی با اشاره به اینکه یک چهارم قرآن از داستان است گفت: تنها سوره قرآن کریم که یک داستان کامل و احسن القصص را روایت می‌کند سوره یوسف است. آیات روایی قرآن در تقسیم‌بندی خود نقل شوندگی، نقل و نمایش و یا نمایش شوندگی دارند.
این پژوهشگر قصه و داستان نویسی گفت: با پیش فرض، قرآن کتاب مقدس به دستور زبان قصه های قرآن و روایت شناسی قصه های آن می‌پردازیم. حُری بیان کرد: روایت شناسی علم مطالعه و بررسی داستان‌ها و روایت‌ها است و روایت‌شناسی قرآنی به معنای بررسی دستور زبان روایت‌ها و داستان‌های قرآنی است. وی با بیان اینکه قصه‌های قرآن جای کار برای قصه گویان دارد گفت: قصه گویان می‌توانند تا با اقتباس از قرآن و با شیوه‌های مدرن و وجوه نقل شوندگی و نمایش شوندگی برای مخاطبان خاصی ارائه شوند.
این پژوهشگر بیان کرد: هر آنچه برای ما داستانی را تعریف کند؛ روایت است و قصه‌های قرآنی سرگذشت و داستانی را برای ما روایت می‌کنند؛ عمل نقل روایت را روایتگری می‌دانند. وی در ادامه مباحثی را در زمینه الگوهای اصلی دستور زبان روایت، شمایی از آراء نظریه پردازان، نظریه گرماس و قصص قرآنی، روایت شناسی ژرار ژنت، دستور زبان روایت در داستان نوح، رخدادهای اصلی در داستان نوح، الگوهای کنشگران در قصص قرآنی اشاره کرد. حُری افزود: کنشگران قرآنی از توحید، شی و ارزشی آغاز می‌شود و در ادامه یاریگران آن را می‌پذیرند، یاوران خدا و نجات یافتگان هستند و در مقابل منکران آن را نمی‌پذیرند، هلاک شده‌گان و یاوران شیطان هستند.
زمان روایی و مکان روایی در قرآن، شخصیت و شخصیت پردازی، زاویه دید و کانون شدگی، بازنمایی گفتار و اندیشه، سنخ شناسی مکالمه‌های قرآنی دیگر مطالب ارائه شده در این نشست بود.
