به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، در ابتدای این نشست سهیل احمدی عضو هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) و پژوهشگر حوزه فرهنگ و اندیشه پنج کلیدواژه جهان تصویر، جهان داستان، رویداد، روایت و هویت را موضوعهایی مهم دانست که در طول بحث به آنها میپردازد.
احمدی بیان کرد: ما در جهانی زندگی میکنیم که سه دوه مدیریتی را طی کرده است و این دوره جهانی پر از اعتباریات است. دوام اتفاقهای کم و سرعت رویدادها بالاست و مردم به شدت نیازمند این هستند که بفهمند کجا زندگی میکنند.
وی افزود: جهان امروز اتفاقهایش آنقدر سریع رخ میدهد که به افراد اجازه نمیدهد خودشان را در محیطی که زندگی میکنند، پیدا کنند. این دوران دوره معناسازی و خلق معناست. هرکس بتواند معنایی که در ذهنش وجود دارد به مخاطب ارائه کند برنده است.
این پژوهشگر تصریح کرد: قبلا سبک زندگی به شکلی بود که مردم را به زور وادار میکردند و مدل سلطنتی بود اما از سال ۱۸۵۰ به بعد منبع قدرت و کنترل رفتار مردم به اقتصاد میرسد. سپس از دورهای تا بعد از انقلاب اسلامی کالایی شدگی فرهنگ وجود دارد؛ سینما، نشریهها، دیسکو و... منابع فرهنگی برای کنترل ذهنیت مردم ارائه میشود. در این دوره شخصیت زن ایرانی فاحشه و رقاصه نشان داده میشود و اکثر آثار درصدد نشان دادن تصویری از زن هستند که واقعیت ندارد. این دوران دوره ساخت معنا در ذهن مردم است و اصطلاحا به آن نظام معنایی میگویند.
وی افزود: مختصهای جهان کنونی مختصهایی است که نیازمند روایت است. هرکس بتواند روایت خودش را به مخاطب بقبولاند برنده میدان است. جهان داستان امر مهمی است که این عنصر تغییر عجیی داشته است.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: جهان و هنر ما با قوه خیال سروکار دارد و به شدت به تصویر وابسته است. جهان تصویر درحال اتفاق است، جهانی که هنر را در باب هنر بصری آورده است.
احمدی بیان کرد: انسانها با قوهای به نام خیال تربیت میشوند. استفاده از خیال بیش از اندازه خوب نیست اما در استفاده مثبتش ابداعها و ابتکارها است که از قوه خیال نشأت میگیرد. در جهان امروز انرژی که برای قوه خیال میگذارند بیشتر از سایر موارد است.
وی با اشاره به تغییر سبک زندگی امروز گفت: درحال حاضر نماهنگهایی که بیخیالی را رواج میدهد زیاد شده و شخص هویتی برای خودش قائل نیست. در جهانی هستیم که مبتنی بر تصویر است و میخواهد بگوید در جهانی زندگی کن که من برایت میسازم.
این پژوهشگر تصریح کرد: ابزاری که با قوه خیال سروکار دارد هنر است. هنر دو مؤلفه بسیار مهم دارد؛ روایت و زیباییشناسی. در علم روایت و زیباییشناسی غرب سابقه زیادی دارد. از طرفی روایت پایه همه اتفاقها است.
احمدی با بیان اینکه مردم دچار انباشت معنا یا بی معنایی هستند ادامه داد: این روایت است که برای ما مهم است و روزانه باید معنا تولید کنیم درواقع روایت معنا تولید میکند.
عضو هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) اظهار کرد: برای اینکه یک روایت شکل بگیرد رخداد یا مجموعهای از رخدادها کنار هم قرار میگیرد و وقتی به قصه تبدیل میشود که این رخدادها بهم گره بخورد. در ادامه رخداد آنگاه به روایت میرسد که وارد یک گفتمان روایی شود. یعنی من در قالب سخنرانی یک داستان را روایت میکنم. گفتمان روایی میتواند داستانها را پیوند دهد.
وی افزود: قصه باید از طریق سخنرانی، کتاب، فیلم و موسیقی ارائه شود و این در حالی است که خیلی از رخدادهای مهم کشور ما روایت نشده است.
این پژوهشگر با اشار به آیه ۱۲۵ سوره نحل گفت: قرآن برای حرف زدن با مردم سه راه مطرح میکند: حکمت، موعظه حسنه و استدلال. قرآن میگوید با حکمت فرا بخوان.
احمدی با بیان اینکه قرآن ۳۰۰ داستان کوتاه و بلند دارد ادامه داد: اروپا از قرن ۱۷ به بعد به داستان روی آورد اما قرآن برای ۱۴ قرن پیش است و ۳۰۰ داستان دارد. هدف قرآن از این داستانها چه بوده؟ خلق معنا و معنا دادن به بشری که در حال دور شدن از هدف اصلی است.
وی افزود: خداوند میگوید من بهترین قصهها را میگویم و نمونهاش احسنالقصص یعنی قصه حضرت یوسف(ع) است.
این مدرس دانشگاه در بخش دیگری از صحبتهای خود درباره موضوع گسست نسلی گفت: از نظر من، ما گسست نسلی نداریم بلکه تفاوت نسلی داریم، فقط تفاوت نسلی تا قبل از دهه ۶۰ کمتر بود. من روایت دیگری از نسل میگویم و می خواهم روایتی که از گسست نسلی وجود دارد باطل کنم.
عضو هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) تصریح کرد: اگر میگوییم گسست نسلی یعنی ما عقب افتادیم و نتوانستیم زبانی را انتخاب کنیم که با نسل جدید صحبت کنیم. درواقع عدم درک نسل جدید باعث شده گسست نسلی را مطرح کنیم.
او در ادامه به مجالس مذهبی و شب قدر که تعداد زیادی از نسل جدید در آن شرکت میکنند اشاره داشت و گفت: در کنار روایتهای منفی میشود روایت دیگری داشت. عدهای تمام تلاششان ساخت معنا از یک اتفاق است.
احمدی افزود: اگر بتوانید همزمان با روایتهای منفی روایت خودتان را داشته باشید به روایت جهت میدهید.
این پژوهشگر بیان کرد: در آمریکا قهرمان را ملاک قرار میدهند و یا وقایع را با اقتباس از واقعیت نمایش میدهند. اما این روایت قبل از فیلم در فیلمنامه یا در یک روایت متنی خودش را نشان داده است. در اینجا اهمیت کتاب مشخص میشود. کتاب خواهد ماند و میتواند به یک مدیوم نمایشی تبدیل شود.
وی با تأکید بر اهمیت خردهروایتها، مثالهایی درباره مطالبی که در رسانهها از رونالدو برای بالا بردن او منتشر میشود بیان کرد و به چهرههایی اشاره داشت که روایتی از آنها نداریم.
این مدرس دانشگاه در ادامه درباره وقایع سال ۸۸، ۹ دی، شهادت حاج قاسم سلیمانی و وقایع مهم سالهای گذشته صحبت کرد و گفت: این نظام معنایی مردم ماست که میتوانیم آن را بیان کنیم.
سهیل احمدی در پایان گفت: تصویری که از ایران ساخته شده واقعیت ندارد و فقط منفی است. لازم است داستان مردم ایران را به یک روایت تبدیل و نگاهمان به مردم ایران را مشخص کنیم.
نشست «بررسی ضرورت انعکاس وقایع تاریخی در کتابهای کودک و نوجوان» با محوریت وقایع نهم دی روز بصیرت؛ با حضور سهیل احمدی عضو هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) و پژوهشگر حوزه فرهنگ و اندیشه صبح روز شنبه ۹ دی ۱۴۰۲ بهصورت حضوری و مجازی از سوی اداره کل آموزش و پژوهش کانون با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران در مرکز آفرینشهای فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.