به گزارش روابطعمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کهگیلویهونوجوانان بهنوش بساک کاظمی داور مرحله استانی بیست وششمین جشنواره بینالمللی قصهگویی استان که در این مصاحبه ویژه که فرصتی پیدا کردهایم تا با این داور برجسته جشنواره قصهگویی گفتوگو کنیم. این جشنواره به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی در زمینه ترویج هنر قصهگویی و ایجاد فضایی برای خلاقیت و تخیل کودکان شناخته میشود.
داور محترمه ما، با سالها تجربه در زمینه کودک و نوجوان و تخصص در قصهگویی، به ما خواهند گفت که چه ویژگیهایی یک قصه را متمایز میکند و چگونه میتوان با استفاده از این هنر، پیامهای عمیقتری را به مخاطبان منتقل کرد. همچنین، به بررسی روند داوری و معیارهای انتخاب آثار برتر خواهیم پرداخت.
امیدواریم این گفتوگو الهامبخش شما باشد و به درک بهتری از اهمیت قصهگویی در پرورش ذهن و روح کودکان کمک کند. بیایید با هم به دنیای شگفتانگیز قصهها سفر کنیم و از تجربیات ارزشمند داور عزیزمان بهرهمند شویم.
لطفاً خودتان را معرفی کنید و بگویید چه مدت است که در حوزه قصهگویی فعالیت میکنید؟
بهنوش بُساککاظمی هستم فوقلیسانس مردمشناسی داور،مدرس، نویسنده و پژوهشگر در حوزه قصهگویی از اولین جشنواره قصهگویی کانون حضور داشتم حدود ۲۹ سال است که برای بچهها در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و با عشق به آنها قصهگویی میکنم.
چه عواملی شما را به سمت قصهگویی جذب میکند؟
قصهگویی هنری ذاتی است و جذابترین واسطه تربیتی برای کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان است. پدرم همیشه برایمان قصه میگفت و مادرم برایمان کتابخوانی میکرد و این اتفاق ریشه در کودکیام دارد.
در تمام جهان "قصه" همواره جذاب بوده و هر کسبوکاری اگر قصهای داشته باشد رونق بهتری خواهد داشت.
نظرتان درباره جشنواره قصهگویی چیست و چه انتظاراتی از این رویداد دارید؟
جشنواره قصهگویی یکی از دلچسبترین و شیرینترین جشنوارههاست و اشاعهی این فرهنگ کهن و غنی اتفاق خوبی است که در طول این بیستوشش سال عمر جشنواره افتاده است. مهمترین و بهترین تاثیر قصهگویی بر مربیان و اعضا کانون است قصهگو شدن مربیان و توانمند شدن آنها در این مسیر به پویایی مراکز کانون کمک میکند . اعضایی که به سمت قصهگویی سوق پیدا می کنند در بیان خواستههایشان موفقتر عمل خواهند کرد و همواره امیدمان بر این بوده که تاثیر جشنواره بر کیفیت فعالیتهای مراکز بیافزاید.
به نظر شما، جشنوارههای اینچنینی چه تأثیری بر ترویج فرهنگ قصهگویی دارند؟
فرهنگ قصهگویی در کشور ما پیشینهای چند هزار ساله دارد در کتیبههای کهن از گوسانها به عنوان قصهگویان نام برده شده که شهر به شهر، روستا به روستا می رفتند و قصهها را سینه به سینه برای عموم مردم نقل می کردند. پس قصهگویی ریشه در صبوری فرهنگ ما دارد و برای پاسداشت و ترویج این فرهنگ ارزشمند، اینچنین جشنوارههایی نیاز و ضروری است.
چه ویژگیهایی را در یک قصه خوب و تأثیرگذار میبینید؟
اصالت مهمترین ویژگی یک قصه است و قطعا اصالت هر قصه به اصالت قهرمان آن قصه ربط دارد. نمیتوانیم قصهای را که از زیر بوته به عمل آمده بگوییم. به عنوان قصهگو بایستی دقت کنیم که هر قصهای قابل نقل نیست. مدت زمان قصه اتفاقات گرهگشایی و فراز و فرودهای یک قصه و اصالت قهرمان در بیان آن قصه برای قصهگویی میتواند مد نظر قصهگو باشد.
آیا تجربیات خاصی از داوری در جشنوارههای قبلی دارید که بخواهید به اشتراک بگذارید؟
داوری کاری سخت و حساس است، خصوصا داوری جشنوارهی قصهگویی و البته یک نکته بسیار قابل توجه است که نتایج در جشنوارهها حاصل تیم داوری است.
شیرینی انتخابهای جشنواره وقتی چندین برابر میشود که داوران مراحل بالاتر از جمله ملی و بینالمللی هم قصهگویی را انتخاب میکنند که ما قبلا در تیم داوری استانی یا منطقهای او را انتخاب کرده بودیم.
قصهگویی چه نقشی در رشد و توسعه کودکان دارد؟
قصهگویی سادهترین ابزار و واسطهی تربیتی است و قصهها سرشار از پندهای اخلاقی هستند در نتیجه به دلیل همذاتپنداری در قصهگویی و اینکه کودک خودش را به جای شخصیت قهرمان قصه میگذارد بهبود رفتاری اتفاق میافتد. مسیری که برای شخصیتها در قصه تعریف میشود خودش تجربههای نزیسته را به کودکان یاد میدهد. قصهی یک جعبه پر از دروغ به من کمک کرد که به مخاطبانم یاد دهم دروغ اعتبار آدم را از بین میبرد و اعتماد را به صفر میرساند و میشویم چوپان دروغگو. داستان پسری که دروغ بسیار میگوید تا تکالیفش را انجام ندهد.
قصهها همان زندگی ما هستند اما گاهی فانتزی گاهی فولکلور و گاهی هم از زبان حیوانات. برای همین وقتی در قصهها بیان میشود و کودکان قصه را به درستی میشنود با اتفاقات و فراز و فرودهای قصه و شخصیتهای آن احساس همدردی میکنند و همین باعث میشود به مرور زمان و با شنیدن دیگر قصهها بتواند احساساتش را به درستی بیان کند و دیگران او را درک کنند. قصهی قیافههای بامزه که احساسات نقش اصلی قصه را در موقعیتهای مختلف نشان میدهد تجربهی بسیار ارزشمندی برای بچهها در شناخت احساسات و خود من به عنوان قصهگو بوده است.
چگونه میتوانیم قصهگویی را به عنوان یک ابزار آموزشی مؤثرتر کنیم؟
قصهگویی زمان اتفاق میافتد که قصهگو قصه را بگوید و مخاطب قصه را بشنود. اینجاست که شنیداری قصه شنو تقویت میشود وقتی کودک یا مخاطب خوب بشنود میتواند خوب تکرار کند و فن بیان اینگونه تقویت میگردد.
قصهگو در هنگام اجرای قصهگویی با پرسش کردن از بچهها و مخاطبان خود هم توجه آنها را به قصه جلب میکند هم از کسانی که کمرو تر هستند سوال میپرسد تا آنها را هم تشویق به صحبتکردن کند. عدم برقرار ارتباط گاهی ناشی از کمرویی و گاهی هم ناشی از ندانستن چگونگی برقرای ارتباط است.
*نظرتان درباره آینده قصهگویی در کانون پرورش فکری و ایران چیست؟ آیا تغییرات خاصی را در این حوزه مشاهده میکنید؟*
قصهگویی رشد کیفی قابل قبولی نه تنها در سطح مراکز کانون که در سطح جامعه داشته و گرایش به این فعل ارزشمند به دلیل اشاعهی آن است.
همه چیز به قصهگویی ربط دارد و قصهگویی با همه چیز پیوند دارد. از مادریکردن گرفته تا مربیبودن و هر شغلی که در ذهنتان بیاید با قصه تاثیر عمیقتری بر مخاطب خود خواهد داشت.
پیام شما به والدین و مربیان در مورد اهمیت قصهگویی چیست؟
قصهها، حقیقت زندگی هستند. پس با بیان قصهها فرزندانمان را با حقایق آشنا کنیم خداوند در قرآن بهترین قصهها را گفته تا ما انسان بهتری باشیم.