به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری استان همدان، قصهگویی، هنری کهن و ریشهدار در فرهنگ ایرانی است که نسل به نسل منتقل شده و همواره نقش مهمی در حفظ و ترویج ادبیات، ارزشها و مفاهیم
عمیق اخلاقی، تاریخی و اجتماعی داشته است.
از دوران کهن تا به امروز، داستانها نهتنها ابزاری برای سرگرمی، بلکه وسیلهای مؤثر برای آموزش مفاهیم تربیتی، انتقال تجربهها و شکلدهی به هویت فرهنگی و دینی بودهاند و با کمی واکاوی خواهیم فهمید که هر شهر و
روستایی قصه و داستان خودش را داشته که نشان از سبک زندگی آن دیار دارد که از دل این قصهها میتوان به آداب و رسوم و فرهنگ آن منطقه و مردمش پی برد.
البته در دنیای مدرن امروز و با وجود رشد رسانههای دیجیتال و شبکههای اجتماعی و در پی آن تغییر سبک زندگی، اهمیت قصهگویی همچنان برای کسانی که اصالت این ابزار تربیتی آمیخته با سرگرمی را درک کردهاند،
پابرجاست و حتی از فناوریهای مدرن امروز برای تولید و حفظ قصههای شنیدنی و رنگارنگ این سرزمین تلاش کردهاند و قصهها را به دنیای دیجیتال بردهاند.
در میان این قصهها و هنر قصهگویی، نقالی یکی از قدیمیترین و اصیلترین شیوههای روایتگری و قصهگویی در فرهنگ ایرانی بوده که در طول قرنها تأثیر بسزایی در حفظ و گسترش ادبیات فارسی، انتقال مفاهیم
تاریخی و ترویج ارزشهای فرهنگی داشته است. این هنر که بیشتر در قهوهخانهها، میدانها و محافل عمومی اجرا میشده به روایت حماسههای ملی، داستانهای شاهنامه و قصههای کهن ایرانی میپرداخته و نقش سینما
را اما به شکل زنده برای مردم ایفا کرده است و جذابیت خاصی برای مردم داشته که اکنون هم علاقمندان خودش را دارد.
با این مقدمه به جشنواره بینالمللی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان میرسیم که سال گذشته با پیگیریهای بسیار به ثبت ملی رسید و چند روز پیش اختتامیه بیست و ششمین جشنواره قصهگویی خود
را در استان یزد، شهر قنات و قنوت و قصه با حضور برگزیدگان قصهگو از سراسر ایران در بخشهای مختلف برگزار کرد و این قصهگویان در مقابل داوران مطرح کشوری به رقابت با یکدیگر پرداختند.
سهم همدان در این دوره از جشنواره شرکت 4 قصهگو بود که در این رقابت سخت، سید سارا حسینی توانست در بخش آئینی- سنتی نفر اول جشنواره بینالمللی قصهگویی شود و برای شهر خود افتخارآفرینی کند.
'پ و گفتی با سید سارا حسینی داشتیم که در ادامه میخوانید:
سیده سارا حسینی معرفی خود را با بیتی از فردوسی شروع کرد و گفت: درود و سلام
سخنم رو با دو بیت از فردوسی بزرگ شروع میکنم:
اگر داد باید که ماند بجای بیآرای ازین پس بدانا نمای چو دانا پسندد پسندیده گشت به جوی تو در آب چون دیده گشت
.سیده سارا حسینی هستم ۲۵ ساله از همدان و در زمینه نقالی شاهنامه فعالیت میکنم
:خانم حسینی از نحوه آشنایی خودتان با شاهنامه و هنر نقالی و تأثیر استادتان در علاقمندی به این هنر بفرمایید
من در دوران دبیرستان برای اولین بار از طریق پسرخاله ی خودم با هنر نقالی آشنا شدم و همین باعث شد که به این هنر زیبا و اصیل علاقه مند بشوم و این راه را ادامه بدهم. اکنون هشت سال است که از آشنایی من با این
هنر میگذرد و مدت شش سال است که در کلاسهای حرفهای نقالی شرکت میکنم و به طور جدی این راه را ادامه میدهم.
استادم آقای سید مهرداد کاووسی است و من هرچه در زمینه ی نقالی میدانم از ایشان یاد گرفتهام و در مورد تأثیر داشتن استاد باید این رو بگویم که اگر من استاد دلسوز و پیگیری مثل ایشان نداشتم در این راه پیشرفت
نمیکردم و قطعا آداب درست نقالی رو یاد نمیگرفتم. آقای کاووسی با جان و دل با شاگردان خود تمرین میکند.
در مورد جشنواره قصهگویی و رقیبان خود توضیح بدهید که چطور بود؟
جشنواره ی قصهگویی حال و هوای رقابتی و در عین حال دوستانهای داشت که مهمترین اتفاق برای من به وجود آمدن دوستیهای ماندگار و پیدا کردن دوستانی از جای جای ایران بود. رقبا همه حرفهای بودند و به نظر من
سطح شرکتکنندگان بسیار به هم نزدیک بود که این قطعا انتخاب را برای داوران سخت میکرد اما علت برگزیده شدن من را باید از خود داوران پرسید( با خنده میگوید)
شما چندمین بار بود که در جشنواره شرکت میکردید و نظر شما در مورد این جشنواره کانون چیست؟
این دومین تجربهی حضور من در جشنوارهی بین المللی قصهگویی بود. جشنوارهی قصهگویی یک بستر مناسب برای کشف قصهگوها خصوصا در بین کودکان و نوجوانان است. به نظرم جشنوارهی قصهگویی باعث شکوفا
شدن استعداد و همچنین پرورش آنها میشود. قصه و قصهگویی یک روش مناسب برای رشد اعتماد به نفس و پلی برای برقراری ارتباط با فرهنگهای مختلف است.
کدام بخش جشنواره برای شما جذاب بود و بفرمایید نقاط ضعف و قدرت جشنواره چه جیزی بود؟
متأسفانه موفق به تماشای همهی قصهها نشدم اما جذابترین اتفاق برای من ارتباط مخاطب با قصهگوها بود که این نشان از مهارت قصهگویان داشت. با تجربهای که امسال کسب کردم و حس و حال خوبی که پیدا کردم
اگر بتوانم دوست دارم حتما برای دورهی بیست و هفتم جشنواره در سال آینده نیز شرکت کنم.
حالا میرسیم به نقالی و هنر شما، به نظر شما شاهنامهخوانی در دنیای مجازی امروز کودکان و نوجوانان چه جایگاهی دارد و چگونه باید آن را جذاب کنیم؟
امروزه، با رشد رسانههای دیجیتال، این هنر سنتی کمتر دیده میشود البته هستند افراد زیادی که از هیچ تلاشی برای جذب کودکان و نوجوانان به این هنر اصیل ایرانی دریغ نمیکنند اما این خانوادهها هستند که میتوانند با
تشویق فرزندان خود به شرکت در محافل شاهنامهخوانی و نقالی آنها را جذب این هنر کنند.
امروزه کتابهای زیادی در زمینهی قصههای شاهنامه وجود دارد که میتواند باعث جذب مخاطبین خصوصا کودکان و نوجوانان شود که یکی از این مراکز فرهنگی برای جذب کودکان و نوجوانان همین کتابخانههای مراکز
کانون است که دارای کتابهایی با تنوع و تعداد بالا است.
از طرفی کانون میتواند با برگزاری کلاسها و دورههای نقالی و شاهنامه خوانی برای اعضا و همچنین تهیه و در اختیار قرار دادن کتابهایی در زمینه قصههای شاهنامه باعث ایجاد علاقه در کودکان و نوجوانان شود و
همچنین از تاثیر آن میتوان به این اشاره کرد که کودکان از بچگی با زبان فارسی بهتر آشنا می شوند و این تأثیر را میتوان در گفتار آنها دید.
مسئولان حوزه تربیتی و آموزشی میتوانند با احیای نقالی در مدارس، جشنوارهها و برنامههای فرهنگی در زنده نگه داشتن این میراث ارزشمند کمک کنند و تأثیرگذار باشند.
قصه گویان همدان را در جشنواره قصهگویی چگونه دیدید؟ نقاط ضعف و قدرت آنها در چیست و چه روشی را برای سال آینده باید در نظر بگیرند؟
دوستان همدانی که در جشنواره حضور داشتند از قصهگویان خوب همدان هستند که در این جشنواره درخشیدند و بازخورد خوبی از مخاطبین خود گرفتند و قطعا در دورههای بعد جشنواره شاهد درخشش آنها خواهیم بود.
ممنونم از وقتی که در اختیار من گذاشتید اگر سخنی دارید در پایان بفرمایید:
ممنونم از مصاحبه شماِ، فقط در پایان باید بگویم شاهنامه اثر شگفت انگیز حکیم ابوالقاسم فردوسی، شناسنامهی زبان فارسی است و ما باید در حفظ و زنده نگه داشتن آن کوشا باشیم زیرا نقالی هنری است که در گسترش
زبان فارسی، زنده ماندن متون کلاسیک فارسی در میان مردم و حفظ واژگان و اصطلاحات اصیل فارسی نقش دارد. نقالی در انتقال فرهنگ و هویت ملی تأثیر داشته و این هنر نقش مهمی در آشنایی نسلهای مختلف با
اسطورهها، تاریخ و ارزشهای ایرانی دارد و هویت ملی را تقویت میکند. نقالی باعث تقویت مهارتهای شنیداری و بیانی شده و موجب تقویت تخیل، حافظه و مهارتهای زبانی میشود و در آخر میگویم که نقالی باعث
احیای هنرهای نمایشی-سنتی شده زیرا بهعنوان یک نمایش زنده، الهامبخش دیگر گونههای نمایشی مانند تئاتر سنتی، پردهخوانی و تعزیه بوده است.