به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، دومین سمینار «نگاهی به تئاتر کودک و نوجوان امروز» با ارایه مقاله نیایش پورحسن با عنوان «فرازهایی از تاثیرات مظاهر عامیانه فولکلوریک کودک و نوجوان ایرانی در پیدایش ایده و اندیشه خلاق نقاد» آغاز شد.
پورحسن در این مقاله به گوشه‌هایی از جنبه‌های عامیانه فولکلوریک کودکان و نوجوانان ایرانی در طول تاریخ و تاثیر آن در رشد ذهن نقاد آنان اشاره و بر نقش کودکان در پیدایش و شکل‌گیری مسایل مهم و جدی در جامعه تاکید کرده است.
وی با بیان این که زمانی که سخن از نمایش‌های خیابانی کودک و نوجوان در ایران به میان می‌آید نباید از تاثیرات مهم بازی، سرودهای عامیانه، تصنیف‌ها و مباحث نمایش‌های فولکلور که ریشه در تاریخ، فرهنگ و تمدن کهن ایرانی دارد غفلت ورزید، اظهار داشت: بی‌تردید قدیمی‌ترین نمونه‌های اولیه نمایش‌های خیابانی و کودک و نوجوانان را بایستی در کلمه‌های موزون و آهنگین و بازی‌های عامیانه پی‌گیری کرد که به صورت مظاهری از سروده ها، رقص‌ها، بازی‌ها، مناظره‌ها و نمایش‌ها در ادبیات و هنرهای نمایشی پارسی پدید آمده است.
پورحسن افزود: مضامین و نحوه‌ی شکل‌گیری این آثار که از دوران‌های کهن بین‌النهرین و به بعد در اثر گذاری در افکار نقاد (نویسنده شاعر، کارگردان و مورخ) صورت گرفت و پس از آن به حیطه تاریخ و ادبیات منظوم و منثور ایران راه یافته با تغییراتی به صورت نمایش‌های خیابانی مبدل شده و در تمام این مراحل سعی نقاد بر این بوده که به مسایل آموزشی، تربیتی و اخلاقی مضامین در ذهن مخاطب بپردازد.
در ادامه دومین سمینار «نگاهی به تئاتر کودک و نوجوان امروز»، حسین فدایی حسین که با مقاله «تئاتر کودک و نوجوان، آموزش و تجربه زیبایی شناختی» در سمینار حضور داشت، به نقش آموزشی تئاتر، به ویژه تئاتر کودکان و نوجوانان در قرن اخیر پرداخت و انواع راه‌هایی که ظرفیت آموزشی تئاتر در آن‌ها به کار گرفته و نظریه‌پردازی شده و ادعاهای مبتنی بر ارزش آن را بررسی کرد.
وی افزود: اگر نقش آموزش هنر، ارایه راه حل، نشان‌دادن راه یا سعی در بهبود رفتار نباشد بلکه بیدار کردن، آشکار کردن نادیده‌ها و ناشنیده‌ها و امور غیر منتظره باشد، پس جایگاه هنر، به ویژه درام در آموزش، غیر قابل انکار به نظر می‌آید و مقاومت در برابر آن، معنا و مفهومی ندارد.
کریم خاوری نیز که با مقاله «فنون و جایگاه ادبیات نمایشی در تئاتر کودک و نوجوان» در سمینار حضور داشت، مشکل متون نمایشی را یکی از عمده‌ترین مشکلات تئاتر کشور دانست که ادبیات نمایشی در حوزه تئاتر کودک و نوجوان به دلیل حساسیت موضوع، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی با ارایه این مقاله از موضوع اقتباس در ادبیات نمایشی کودک و نوجوان گفت و سپس مراحل فرایند اقتباس با اتکا به انتخاب و ارزیابی داستان، شخصیت‌ها، گفت‌وگوها، روایت، اندازه و طول متن نمایش را به بحث گذاشت با این رویکرد که چنین فرآیندی چگونه به نمایشنامه نویسان کمک می‌کند یک متن با موضوع مشخص را گسترش دهند و یا با انتخاب شخصیت‌های مناسب بتوانند به خوبی از قصه‌های مشهور اقتباس کنند.
بهرام جلالی‌پور نیز در مقاله «تئاتر کوچک‌سالان، عناصر ساخت، معیارهای ارزیابی (بررسی آسیب‌شناسانه نمایش‌نامه‌نویسی کودکان و نوجوانان در ایران)» از نمایشنامه به عنوان یکی از عناصر اصلی و حتی، بنیانی‌ترین عنصر شکل‌گیری نمایش یاد کرد و افزود: ناآشنایی نمایش‌نامه‌نویسان این حوزه با عناصر سازنده درام و بی‌توجهی آن‌ها به مساله «مخاطب» در به‌کارگیری این عناصر از اصلی‌ترین بحران‌ها و آسیب‌های نمایش‌نامه‌نویسی کوچک‌سالان ایران به شمار می‌رود.
بخش نخست سمینار با مقاله «استفاده از نمایش در فضاهای نامتعارف برای کودکان و نوجوانان» نوشته «آشیش کومار گاش» از هند پایان یافت.
وی در این مقاله به بررسی تاثیرات متقابل نمایش‌گر و تماشاگر در فضای رسمی و فضای غیر رسمی تئاتر پرداخت که هدف هر دو این نمایش‌ها مخاطبان نوجوان هستند و باید برای مخاطب چالش برانگیز باشد و مفاهیم تشویق و تنبیه را به اشتراک بگذارد.
وی افزود: این نمایش‌ها تلاش می‌کنند تا با ابداع و نوآوری‌های خود به جاهایی بروند که کودکان در آنجا یافت می‌شوند و برای کودکان شرایطی جالب و گیرا را فراهم کنند به نحوی که آن‌ها با آموختن نکته‌ای جدید، نمایش را به پایان برسانند.
این پژوهش‌گر تاکید کرد: در کشوری که من در آن زندگی می‌کنم ساختن فضاهای جدید برای نزدیک کردن جوانان به این حوزه از تئاتر بسیار گران و دور از دسترس است.
آشیش کومار گاش با این توضیح که در مکان‌های غیر رسمی ارتباط بین مخاطب و برگزارکننده بیشتر است و تماشاگران به لحاظ ذهنی آماده‌ترند، تصریح کرد: همیشه در نمایش‌هایی که در خیابان اجرا می‌شود بچه‌ها در ردیف نخست حضور دارند و علاقه نشان می‌دهند؛ مشارکت بین تماشاگران و اجراکنندگان و ارتباط بین آن‌ها همیشه برایم مهم است.
بازار تئاتر کودک و نوجوان با شعار «امروز، کودکی را به تئاتر ببریم» تا 12 تیر در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برپاست.
