به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حمید نوایی لواسانی در مراسم پایانی این جشنواره با ارایه‌ی گزارشی از وضعیت نشر این دسته از آثار به کمبودهایی که در سال‌های اخیر به ویژه سال 1391 در این حوزه وجود دارد، اشاره کرد.
وی علاوه بر این پرداختن به موضوع زندگی کودکان و نوجوانان با توانایی‌های خاص، طنز اجتماعی ومهارت‌های هم‌زیستی را از دیگر موضوع‌هایی دانست که باید به آن بیشتر پرداخته شود.
نوایی که روز 18 تیر در سالن غدیر مرکز آفرینش‌های فرهنگی، هنری کانون گزارش خود را از روند برگزاری جشنواره اعلام می‌کرد توضیح داد: پس از اعلام فراخوان عمومی تعداد 812 عنوان کتاب داستانی و غیر داستانی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به دبیرخانه جشنواره رسید که گرچه نسبت به تعداد میانگین کتاب‌های جشنواره‌های دوسالانه رشد بهتری را نشان می‌دهد اما بی‌شک این تمام دست‌آوردهای ادبی و مکتوب ادبیات کودک و نوجوان نیست.
نوایی از بی‌توجهی برخی ناشران در ارسال کتاب به جشنواره گله کرد و افزود: باید تدبیری اندیشید تا حقوق پدیدآورندگان و مخاطبان کتاب در همه بخش‌ها حفظ شود.
دبیر جشنواره شانزدهم سهم نوجوانان از کتاب‌های دریافتی دبیرخانه را 211 عنوان و سهم کودکان و خردسالان را 561 عنوان اعلام کرد و گفت: از این میان بیشترین تعداد کتاب‌ها به حوزه کتاب‌های علمی، آموزشی و ادبیات داستانی و کمترین آن به حوزه شعر نوجوان و نمایش‌نامه کودک و نوجوان اختصاص داشت.
وی خاطر نشان کرد داوری‌های این دوره از جشنواره در سه مرحله ریزش اولیه آثار، پالایش و انتخاب نهایی توسط 36 کارشناس در گروه‌های شعر، داستان تألیفی، داستان ترجمه، علمی ـ آموزشی، دینی، زندگی‌نامه، بازنویسی، تصویرگری، گرافیک، کتاب‌سازی و بخش مستقل «پروژه کتاب‌های خودمان» انجام شد و در پایان کتاب‌های برتر جشنواره در پنج رده مداد پرنده، برگزیده، تقدیری، ویژه و تلاش اعلام شد.
نوایی گفت: در بخش مجموعه‌ها چند سالی است که پدیده غیر بومی مجموعه‌سازی از حوزه کتاب‌های ترجمه به حوزه ادبیات تألیفی راه پیدا کرده است و ناشران زیادی در حوزه کتاب‌های داستانی و غیرداستان به تولید این گونه از کتاب‌ها اقدام کرده‌اند که بیشتر از آن که خلاقیت‌های تولید و نیاز محتوایی مخاطب در آن دیده شود، انگیزه‌های اقتصادی مشوق آنان بوده است.
وی این گونه کتاب‌‌‌سازی‌ها را که معمولا بدون حضور مؤثر دبیر و ویراستار علمی و سایر عوامل فنی و هنری شکل گرفته‌اند نادرست دانست و خواستار توجه بیشتر ناشران به نیازهای فرهنگی و بومی کودکان و نوجوانان، در تولید این مجموعه‌ها شد.
به گفته‌ی وی بخش کتاب‌های غیرداستان تألیفی، مجموعه‌های بازآفرینی، بازنویسی و کتاب‌های رده علمی، آموزشی منتشر شده در سال 91 از شکل و محتوای به نسبت مناسبی برخوردار بودند که به زعم داوران این بخش‌ها، رشد کمی و کیفی قابل قبولی را نسبت به سال‌های گذشته نشان می‌دهند، به طوری که در بخش علمی، آموزشی نه تنها این گونه آثار قابل رقابت با آثار ترجمه‌ای هستند، بلکه در بعضی از موضوع‌ها به لحاظ ویژگی‌های ساختاری، هنری و زبانی، گوی سبقت را از رقبای ترجمه‌ای خود، ربوده‌اند.
وی ادامه داد: در بخش کتاب‌های زندگی‌نامه و متون دینی که تولیدشان از اهمیت خاصی در هویت‌یابی کودکان و نوجوانان، برخوردار است با بی‌توجهی به پشتوانه پژوهش و خلاقیت‌های زبانی و ساختاری و نادیده گرفتن قواعد مجموعه‌سازی که پیش از این بیان شد، شاهد آثاری ناکارآمد و غیر جذاب هستیم.
نوایی انتشار آثار اندک در حوزه شعر نوجوان و نمایش‌نامه کودک و نوجوان در سال 91 را هشداری به مسوولان و دلسوزان ادبیات کودک و نوجوان دانست و گفت: از آن‌جایی که کمبود این گونه آثار و تداوم این ضعف می‌تواند به رشد عاطفی و زیبایی‌شناختی نسلی از نوجوانان آسیب برساند، لازم است تا به طور جدی از سوی نهادها و سازمان‌های مسوول، در این زمینه چاره اندیشی شود.
دبیر شانزدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان یادآور شد: در بخش داستان‌های کوتاه، بلند و رمان برای نوجوانان در سال 91، شاهد رشد کمی و کیفی این آثار هستیم که در این میان حرکت رو به رشد و مؤثر پروژه رمان نوجوان امروز و حضور برخی از ناشران خصوصی که با ایجاد فضایی کارگاهی به رشد این نوع ادبی کمک و به رمان‌نویسان جوان فرصت تجربه می‌دهند، نوید بخش آینده‌ای روشن در این زمینه است.
به گفته‌ی وی در بخش داستان تألیفی کودک و خردسال جای خالی محتوای بومی، خلاق، تفکر برانگیز و پرورش‌دهنده ذوق زیبایی کودکان و خردسالان به خوبی حس می‌شود و بیشتر آثار منتشر شده در سال 91 با سهل‌انگاری در زبان کودکانه و ساده‌انگاری در ساختار و طراحی ادبی و هنری، نشان دادند ناشران تمایل زیادی به تجارت سودآور در این حوزه دارند.
نوایی لواسانی در پایان اظهار امیدواری کرد با تشکیل دبیرخانه دایمی جشنواره کتاب و پیگیری مطالبات امروز ادبیات کودک و نوجوان، شاهد شکوفایی هر چه بیشتر این جشنواره دیرپا و ماندگار و بالندگی همه پدیدآورندگان کتاب کودک و نوجوان باشیم و روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در سال آینده، نیز روز هم‌اندیشی و ارایه گزارش فعالیت‌های یک‌ساله نهادها، انجمن‌ها و همه سازمان‌های مسوول در این زمینه باشد.
شانزدهمین جشنواره کتاب کودک ونوجوان 18 تیر همزمان با روز ملی ادبیات کودک با تجلیل از برگزیدگان به کار خود پایان داد.
