اولین ویژگی این هنر، بهره‌گیری از ابزار مختلف است که به‌نوعی آن را به فعالیتی چندسویه تبدیل کرده است: تصویر، متن، شکل و مواد عروسک، همه در کنار هم، این هنر را به یکی از فعالیت‌های چندرسانه‌ای بدل کرده که هنرآموزان و هنروران آن را در یک زمان، با چند فعالیت هنری پیوند می‌زند.

از سوی دیگر، از معدود هنرهایی است که در «کار گروهی» شکل می‌گیرد و بر پایه‌ی همراهی خلاقیت و فکر گروهی استوار است. مانند نقاشی نیست که در خلوت فردی خلق شود، مانند موسیقی نیست که از پنجه‌ی هنرمند به‌تنهایی تراوش کند؛ هنری است که از فکر نویسنده تا خلاقیت و تکنیک سازنده‌ی عروسک، و اجرای عروسک‌گردان و بازی‌دهنده، راهی را طی می‌کند که جز با هم‌فکری و تشریک خلاقیت گروه، به ثمر نمی‌نشیند. قبول نظرات دیگران، گفت‌وگو و بحث درباره‌ی ایده‌ها، و اصلاح نقاط ضعف و برجسته‌کردن نقاط قوت در این مسیر، نکته‌ای است که تاثیر به‌سزایی در زندگی اجتماعی و فردی بچه‌ها می‌گذارد.

نمایش عروسکی از سوی دیگر، آینه‌ای است از خود زندگی؛ برآیندی از تجربه‌ها، تخیلات، و آرزوهای خالقان آن.

این ابزار تربیتی، می‌تواند روابط بین خانواده‌ها را گرم‌تر کند، واژگان لغات کودکان را افزایش دهد و آن‌ها را به فعالیت‌های اجتماعی و گروهی تشویق کند. کار گروهی، از این منظر مهم است که کودکان و نوجوانان را در آینده به سمت فعالیت‌های اجتماعی و قبول مسوولیت سوق می‌دهد، و آنان را در تصمیم‌‌گیری‌های کلان، به سوی مشورت‌گرفتن از دیگران راهنما می‌شود.

لذت‌ بازی با عروسک، همذات‌پنداری با آن‌ها، و فرو رفتن در نقش‌های اجتماعی متعدد در لوای کار با عروسک، یکی از ویژگی‌های مهم این هنر است.

عروسک‌ها، یکی از ساده‌ترین و در عین حال، موثرترین ابزاری هستند که در همه‌جای ایران و جهان در اختیار کودکان قرار می‌گیرند و تهیه و ساخت آن با کم‌ترین امکانات و با تکیه بر هنر و خلاقیت فردی بچه‌ها و والدین هم امکان‌پذیر است. به سادگی، با یک تکه پارچه یا با استفاده از وسایل پلاستیکی و دورریختنی‌ها، یک عروسک ساخته می‌شود، و با یک پرده‌ی ساده، صحنه‌ی نمایش آماده می‌شود. کدام هنر است که این‌قدر در معرض دسترس همه قرار داشته باشد؟

کانون به واسطه‌ی اهدافی که دارد، توجه ویژه به این هنر را در سرلوحه‌ی کار خود قرار داده است. کما این‌که از ابتدای تاسیس کانون، هنر نمایش و نمایش عروسکی، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ی هنرمندان این مرکز بوده است، و در دهه‌های بعد، با توسعه‌ی آن در کتاب‌خانه‌های سراسر ایران، یکی از فعالیت‌های مهم مربیان و اعضای هنری شد.

نگاه کانون به این فعالیت، خصوصا در برگزاری جشنواره‌ها، نظر به همین توانایی و امکانات دارد، و قصد برگزارکنندگان این جشنواره‌ها، هرگز رقابت و قدرت‌نمایی فردی هنرمندان نبوده و نیست. هرچند که نفس تلاش برای بهتر‌شدن، در این جشنواره‌ها مد نظر است، اما هدف اصلی، برد و باخت نیست. بل‌که جشنواره بهانه‌ای است برای رسیدن به یک فرآیند.

فرآیند مورد نظر کانون، حرکتی است که از کتاب‌خانه آغاز می‌شود، و محصول آن به خود کتاب‌خانه منتهی می‌شود: یک کار گروهی، که خلاقیت فرد را در کار جمعی به بالندگی می‌‌رساند.

اگرچه در سال‌های گذشته جشنواره‌ی نمایش عروسکی بیش‌تر بر رقابت‌ها استوار بود، اما در سال‌های اخیر، با تغییرات حساب‌شده که برآیند مطالعات گروه‌های تخصصی بوده، به سمتی رفته است که در آن، در بخش اعضا مهم‌ترین هدف، کار گروهی و پروسه‌ی طراحی و اجرای یک نمایش اهمیت دارد.

در بخش مربیان نیز، نگاه مدیریت کانون، همسو با نگاه کلانی است که به «مربی» دارد. روندی که در طرح کتاب‌های خودمان نیز دنبال شده و حاصل آن، توجه به مربیان نویسنده، به‌طور حرفه‌ای است. در زمینه‌ی نمایش نیز همین نگاه را داریم و بر آن هستیم که در آینده‌ای نزدیک، مربیان هنری خود را به تولید نمایش‌های حرفه‌ای با هدف عرضه در سالن‌ها و مراکز کانون و کتاب‌خانه‌های کانون سوق دهیم.

امسال، پانزدهمین جشنواره را درحالی برگزار می‌کنیم که مربیان ما به‌زودی، آثار موفق همین جشنواره را در مراکز استانی به روی صحنه خواهند برد. این اتفاق، از آن‌جهت اهمیت دارد که بعد از این نمایش‌های بسیاری بر صحنه‌ی سالن‌های کانون خواهند رفت که علاوه بر رعایت اصول حرفه‌ای، دغدغه‌های تربیتی و آموزشی کانون را نیز رعایت کرده‌اند.

تغییرات در شیوه‌نامه‌ی این جشنواره، در راستای درگیرتر کردن عضو در فرآیند طراحی و تولید یک نمایش، و در نگاهی کلان، در فرآیند زندگی و اجتماع اطراف، صورت گرفته است. این اتفاق مبارک را جشن می‌گیریم.