فن‌آوری‌های نو بهانه است؛ قصه‌گویی را ترویج کنید

شاعر و نویسنده کودکان گفت: اگر قصه‌گویی مانند شاهنامه‌خوانی و نقالی کهنه نشده و از میان نرفته به خاطر این است که مربیان کانون آن را رها نکردند و این هنر امروزه کارآمدیِ مدرن در جهان دارد.

به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، مصطفی رحماندوست در نشست قصه‌گویی و ترویج کتاب‌خوانی با بیان این مطلب افزود: امروز جامعه به این باور رسیده‌ است که قصه‌گویی یکی از نیازهای روز است.
وی هم‌چنین یادآور شد: قصه‌ شنیدن بچه‌ها از بدو تولد و حتی پیش از تولد در خانواده، مقدمه‌ی گسترش مطالعه است و اگر امروز شاهد رشد و افزایش کتاب‌های گویا در جامعه‌ها هستیم به خاطر این است که به نوعی به قصه‌گویی پهلو زده چرا که انسان به شنیدن،  بیشتر از خواندن علاقه‌  نشان می‌دهد.
رحماندوست در ادامه اظهار داشت: قصه‌گویی به عنوان یک رسانه آن‌قدر قدرت‌مند و با اهمیت است که در کشورهایی که جاذبه‌های رسانه‌ای‌شان بسیار بیشتر از کشور ماست هنوز کاربرد دارد و برای آن ارزش قایل‌اند.
شاعر کودکان و نوجوان کشور گفت به اعتقاد من در قصه‌گویی رازی نهفته است که اگر متوجه آن شویم ممکن است بسیاری از رسانه‌های دیگر را تعطیل کنیم.

قصه‌گویی را به کانون محدود نکنیم
وی با بیان این‌که قصه‌گویی نباید در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان محصور شود افزود: باید تلاش کنیم این رسانه‌ی تاثیرگذار برای خانواده‌ها به پُز اجتماعی تبدیل شود.
شاعر و نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان در ادامه به مربیان کانون توصیه کرد: اگر می‌خواهید آمار اعضای کتاب‌خانه شما افزایش پیدا کند تلاش کنید با یک برنامه‌ریزی مداوم واز پیش اعلام شده فعالیت قصه‌گویی را در مراکز اجرا کنید و از آوردن بهانه‌هایی مانند فن‌آوری نو، گوشی تلفن همراه و تبلت پرهیز کنید چرا که این ابزارها در کشورهای پیشرفته هم وجود دارد اما هم قصه‌گویی دارند و هم نرخ مطالعه در این کشورها بسیار بالاتر از کشور ما است.
رحماندوست هم‌چنین با اشاره به تشکیل هسته مرکزی ترویج کتاب‌خوانی و عضویت سازمان‌هایی از قبیل: صداو سیما، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آموزش و پرورش و... گفت امیدواریم اتفاق خوبی در این حوزه روی دهد اما به نظر من مربیان کانون بهتر از هر کسی می‌توانند با قصه‌گویی برای کودکان پیش از دبستان و کتاب‌خوانی برای بچه‌های دبستان به بعد به این مهم کمک کنند. 
 
قصه‌گویی به رشد مهارت‌های گفتاری و شنیداری کمک می‌کند

در این نشست پیش از صحبت‌های رحماندوست زهره قایینی نویسنده تاریخ ادبیات کودک و عضو شورای کتاب کودک دیگر سخنران این نشست نیز در زمینه‌ی تاثیر قصه‌گویی بر ترویج کتاب‌خوانی در میان کودکان و نوجوانان سخن گفت.
وی در گزارشی از طرحی با عنوان «با من بخوان» به ارایه شیوه‌های اجرایی موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودک برای تشویق و ترغیب بچه‌ها به کتاب‌خوانی در مناطق محروم و استان‌های مرزی کشور پرداخت.
قایینی در این ارایه گزارش گفت: طرح ترویج کتاب‌خوانی این موسسه برای حدود 15 هزار کودک و نوجوان اجرا شده و تجربه‌های خوبی نیز به دست آمده که می‌توان با ارزیابی این دست‌آوردها به شیوه‌های موثر برای ترویج فرهنگ مطالعه دست پیدا کرد.
وی با اشاره به فعالیت این موسسه در مناطق محروم و مرزی استان‌های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان یادآور شد: یکی از محورهای اصلی پس از انتخاب کتاب‌های مناسب، استفاده از تکنیک‌ بلندخوانی است که شگردهای مشترکی با قصه‌گویی دارد و موجب جذب مخاطب و ورود آن‌ها به دنیای قصه و داستان می‌شود.
مولف مجموعه‌ی 10 جلدی تاریخ ادبیات کودک در مورد تاریخچه قصه‌گویی در جهان گفت: قصه‌گویی پیش از اختراع دستگاه چاپ مهم‌ترین ابزار برای انتقال تجربه‌ها، دانش‌ها و سنت‌ها بوده و در واقع جامعه فرهنگ خود را از راه قصه باز تولید می‌کرده است و کودکان هم که جزیی از این جامعه بوده‌اند از راه قصه‌ها با سنت‌ها و فرهنگ‌ها، هنجارها و ناهنجاری‌ها آشنا می‌شدند.
وی در ادامه با اشاره به برخی سودمندی‌های قصه‌گویی یادآور شد: رشد مهارت‌های زبانی و شنیداری در کودکان، افزایش مدت زمان توجه کودک به قصه و تقویت قدرت درک از تاثیرهای مهم این هنر است.
قایینی هم‌چنین با بیان برخی وجه‌ اشتراک‌ها و تمایزهای بلندخوانی کتاب با قصه‌گویی خاطرنشان کرد: تغییر لحن صدا و بازتاب احساسات در هر دو شیوه کاربرد دارد اما در تکنیک‌های قصه‌گویی ما می‌توانیم از ابزارها و تصویرها برای جذابیت کمک بگیریم اما در بلند‌خوانی موقعیت باید فراهم‌کنیم تا کودک با متن پالایش شده، واژه‌های نادر، تصویرگری کتاب، گونه‌های مختلف ادبیات و الگوهای درست تلفظ واژه‌ها آشنا شود.
وی لذت‌بردن از کتاب‌خوانی، گسترش دایره واژگان کودک، تمرین روان‌خوانی، تجربه لذت فعالیت گروهی و واکنش صحیح در برابر جمله‌های پرسشی، تعجبی، عاطفی و... را از اهداف طرح بلندخوانی عنوان کرد.
مدرس تاریخ ادبیات کودک اضافه کرد: کتاب‌خوانی یک رفتار فرهنگی است اما بلندخوانی نیازمند اجرای ویژه‌ای است که در آن از شگردهای قصه‌گویی سود می‌جوییم و ارزش این فعالیت تنها در بلند خواندن کتاب نیست بلکه در هم‌کنشی و تعامل میان بلندخوان و شنونده است.
وی گفت‌وگوی پیش از کتاب‌خوانی و ایجاد زمینه‌ی پرسش و پاسخ در حین اجرای فعالیت بلندخوانی و حتی مشارکت دادن بچه‌ها از سوی ‌داستان‌خوان برای پیش‌بینی ادامه‌ی قصه و در نهایت درونی کردن و هم‌زادپنداری با شخصیت‌ها را از دیگر ویژگی‌های این فعالیت دانست.
نشست قصه‌گویی و ترویج کتاب‌خوانی با حضور مربیان کانون و علاقه‌مندان این حوزه روز 14 بهمن در سالن کنفرانس مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون در خیابان حجاب تهران برگزار شد.
همچنین به بهانه برگزاری هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی 14 نشست و 4 کارگاه تخصصی با موضوع‌های مرتبط با قصه‌گویی از سوی اداره کل آموزش و پژوهش کانون برگزار می‌شود.
این جشنواره طی روزهای 27 تا 30 بهمن در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون تهران واقع در خیابان حجاب تهران برگزار خواهد شد.