به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، نشست «تعریف شاخصههای دانش‌بنیانی در صنعت اسباب‌بازی» از سلسله نشست‌های دومین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی عصر روز دوشنبه 18 مرداد 1395، با حضور سه کارشناس برگزار شد که به بحث و بررسی شاخصههای شرکت‌های دانش‌بنیانی و تعریف آن‌ها در حوزه‌ی اسباب‌بازی اختصاص داشت.
این نشست در بخش علمی دومین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی برگزار شد؛ جشنواره‌ای که با شعار «من هم بازی، تو هم بازی» با هدف توجه به صنعت و بازار اسباب‌بازی و نیز استفاده از بازی و سرگرمی در آموزش‌های رسمی، در قالب چند کارگاه و نشست و سمینار تخصصی درحال اجراست.
در آخرین نشست از سلسله نشست‌های روز نخست جشنواره ملی اسباب‌بازی حمید زادمهر، سیدمهدی سادات و آزادی حضور داشتند و صحبت‌هایی پیرامون موضوع نشست مطرح کردند.
اسباب‌بازی اولویت ستاد توسعه فن‌آوری‌های نرم و هویت‌ساز
حمید زادمهر، دبیر کارگروه دانشبنیان ستاد توسعه‌ی فن‌آوری‌های نرم و هویت‌ساز با اشاره به این موضوع که این ستاد یکی از 14 ستاد زیرمجموعه‌ی معاونت علمی ریاست جمهوری مانند ستاد زیست فن‌آوری یا نانو است، گفت: رسالت این ستاد توسعه‌ی صنایع فرهنگی و فن‌آوری‌های نرم مانند اسباب‌بازی، گردش‌گری، نشر و 11 صنعت دیگر است. دروازه‌ی ورود به معاونت علمی این نهاد شرکت‌های دانشبنیان هستند اما در این ستاد با توجه به نوپا بودن آن هنوز اسباب‌بازی دستبه‌بندی نشده، هرچند که این صنعت جزو صنایع اولویت‌دار از سوی این ستاد است.
وی با تاکید بر این‌که در وضعیت فعلی بودجه‌ی این ستاد اجازه‌ی حمایت کامل از صنعت اسباب‌بازی را نمی‌دهد اظهار کرد: در حال تدوین فهرست صنایع مختلف در حوزه‌ی اسباب‌بازی هستیم تا از مزایای پیش‌روی شرکت‌های دانشبنیان از سوی صندوق برخوردار شوند. سخت‌ترین بخش این حوزه تدوین همین فهرست است؛ چراکه در قانون دانشبنیان تاکید بر تکنولوژی‌های بالا و پیچیده شده و به‌ویژه در صنایع فرهنگی تاکید بر تکنولوژی بالا و پیچیده خیلی سخت است.
زیرساخت‌های فرهنگی و اقتصادی در صنعت اسباب‌بازی
در ادامه این جلسه مهدی سادات مدیرعامل شرکت کارآفرینی و فن‌آوری (کفا) پیش از تعریف شرکت‌های دانشبنیان و چگونگی ثبت یک شرکت به عنوان شرکت دانشبنیان گفت: به‌طور معمول از اسباب‌بازی به عنوان کالای تجملی یاد می‌شود درحالی‌که زیرساخت‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را دربرمی‌گیرد. اسباب‌بازی و نگاه به اسباب‌بازی و کودک به عنوان یک موضوع سرمایه‌ای در جامعه باید به آن توجه شود.
وی توضیح داد که موضوع اسباب‌بازی و حوزه‌ی فرهنگی و اسباب‌بازی موضوعی است که جا انداختن آن در اقتصاد و شرکت‌های دانشبنیان دشوار است؛ چراکه در شرکت‌های دانشبنیان توجه بیشتر به تکنولوژی‌های پیشرفته است. درحالی‌که نگاه به اسباب‌بازی حتی در تکنولوژی هم متفاوت است و باید در ارتباط با اسباب‌بازی‌های الکترونیکی نیز مباحث آن‌ها در بخش مربوط به خودشان بررسی شود.
مدیرعامل شرکت کارآفرینی و فن‌آوری (کفا) با تاکید بر این‌که در اقتصاد دانشبنیان دانش به کالا تبدیل شده و به فروش می‌رسد، ادامه داد: هدف اصلی از توجه به اقتصاد دانش‌‌محور دست‌یابی به توسعه‌ی اقتصاد پایدار است. در این بحث افزایش رقابت جهانی، لزوم افزایش کارایی و بهره‌وری و افزایش سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی با تاکید بر مصرف بهینه‌ی منابع و ارتقای بهره‌وری است.
باتوجه به این‌که در سال 1389 قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان تصویب شده، به گفته‌ی سادات، حمایت‌های قابل اعطا به محصولات تاییدشده‌ی شرکت‌های دانشبنیان شامل مواردی چون معافیت از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی به مدت 15 سال و همچنین تامین تمام یا بخشی از هزینه تولید، عرضه یا با اعطای تسهیلات کم‌بهره‌ی بلندمدت یا کوتاه‌مدت می‌شود.
البته به گفته‌ی این مسوول، پیش از هرچیز مهم‌ترین گام در ارتباط با شرکت‌های دانشبنیان بحث ارزیابی است. سادات درباره‌ی این روند توضیح داد: تشخیص شرکت‌های دانشبنیان، ارزیابی، توانمندسازی، اعطای حمایت‌ها و توسعه‌ی آن‌ها، تجاری‌سازی محصولات دانشبنیان برای ورود به عرصه‌های اقتصادی داخلی و خارجی و افزایش توان دیپلماسی فن‌آوری از جمله مراحل ارزیابی و ثبت شرکت‌های دانشبنیان هستند.
به گفته سادات انواع شرکت‌های دانشبنیان شامل شرکت‌های نوپا، شرکت‌های تولیدکننده‌ی محصولات دانشبنیان، شرکت‌های صنعتی دارای فعالیت دانشبنیان، شرکت‌های دارای خدمات دانشبنیان و شرکت‌های فعال در حوزه‌ی تجاری‌سازی محصولات دانشبنیان را شامل می‌شود. همچنین شرایط کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید به بررسی سطح فن‌آوری، مرحله‌ی تولید (حداقل در نمونه آزمایشگاهی تولید شده باشد) و تسلط بر دانش فنی نیاز دارد.
وی با تاکید بر این‌که شرکت‌های مورد تایید به سه گروه شرکت‌های تولیدی، نوپا و صنعتی تقسیم می‌شوند، گفت: البته شرایط برای شرکت‌های نوپا متفاوت از تولیدی است و کالا باید حداقل در حد نمونه‌ی آزمایشگاهی و با هدف تولید و فروش باشد.
سادات در توضیح ویژگی‌شاخص‌های ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان از سه منظر ادامه داد: بخش فنی (مشاور فنی)، مالی (مشاور مالی برای بررسی میزان فروش) و ساختاری و سیستمی (کارشناس ارزیابی برای بررسی موضوع نیروی انسانی و مستندات شرکت) سه منظری هستند که در ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان نقش دارند.
وی افزود: نکته‌ی مهم در ارتباط با شرکت‌های دانشبنیان این است که اگر شرکتی چند محصول داشته باشد و تنها یک محصول او به عنوان دانشبنیان شناخته شود تنها همان محصول از مزایای شرکت‌های دانشبنیان برخوردار می‌شود. همچنین شرکت‌های وارداتی حتی اگر محصولاتی با تکنولوژی‌های بالا نیز وارد کنند جزو شرکت‌های دانشبنیان محسوب نمی‌شوند. بلکه باید با فرآیند تحقیق و توسعه به محصول دانشبنیان دست یافته باشند.
سادات در پایان تازه‌ترین آمار ثبت شرکت‌های دانشبنیان را ارایه کرد و گفت: تاکنون حدود 6هزار شرکت ارزیابی شده‌اند و از این تعداد دو هزار و 534 شرکت دانشبنیان مجوز تایید گرفته‌اند. از میان آن‌ها 801 شرکت تولیدی، 196 شرکت صنعتی و یک هزار و 537 شرکت به صورت نوپا مجوز گرفته‌اند. همچنین بیشترین سهم از نظر تخصصی در شرکت‌های دانشبنیان به ترتیب شامل حوزه‌ی IT، حوزه‌ی سخت‌افزار، برق، الکترونیک و کنترل و در آخر فن‌آوری‌های زیستی هستند.
ارایه‌ی نمونه‌ای از محصولات دانشبنیان
در بخش پایانی این نشست آزادی، نماینده‌ی کارگروه دانشبنیان مثال‌هایی در ارتباط با شرکت‌های دانشبنیان در حوزه‌ی اسباب‌بازی ارایه کرد. به گفته‌ی این مسوول، محصولات دانشبنیان در کارگروه اسباب‌بازی در پنج گروه قرار می‌گیرند و تفاوت آن‌ها با سایر محصولات بازار در دانش‌بنیانی محصولات است.
«طراحی مفهومی و تعاملی، طراحی نوآورانه با ویژگی‌های خاص، مکانیزم‌های مکانیکی، مکانیزم‌های تلفیقی الکترو-مکانیکی، مواد و مکانیزم‌های شیمیایی- مکانیکی» پنج گروهی هستند که برای محصولات دانشبنیان در حوزه‌ی اسباب‌بازی تعریف شده است.
آزادی در ادامه چند نمونه از محصولات دانشبنیان را در حوزه‌ی اسباب‌بازی معرفی کرد که اسباب‌بازی‌های آموزشی دارای طراحی نوآورانه براساس الگوهای علمی و برنامه‌های مطالعاتی و اسباب‌بازی‌های افزایش‌دهنده سطوح شناختی مخاطب با الگوریتم‌های پیچیده براساس الگوهای علمی یا برنامه‌های مطالعاتی از آن جمله‌اند.
به گفته‌ی وی طراحی و ساخت اسباب‌بازی با سیستم‌های رهاشونده، ماشین، قطار، هواپیما و ... دارای عملکرد واقعی، ماشین‌های رادیو کنترلی، ست جلیقه و اسلحه لیزری، موشک‌های پرتابی نورافشانی و مواد پیشرفته در اسباب‌بازی‌ها با ویژگی‌های شگفت‌انگیز (بزرگ و کوچک‌شونده) از دیگر محصولات دانشبنیان در حوزه‌ی اسباب‌بازی به شمار می‌رود.
نشست «تعریف شاخصههای دانش‌بنیانی در صنعت اسباب‌بازی» در حاشیه‌ی دومین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی کشور برگزار شد.
این جشنواره از 18 تا 22 مرداد در بیش از 60 غرفه، محصولات داخلی سرگرمی و اسباب‌بازی را ارایه کرده که در روز پایانی نیز برترین تولیدات و طراحی‌ها را در چند بخش معرفی می‌کند.
مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در خیابان حجاب تهران، میزبان این جشنواره است.
