به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، آیین اختتامیه مرحله استانی بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی با حضور حمیدرضا حسن‌زاده توکلی و ناصر رحیمی از اساتید دانشگاه سمنان، جمعی از مدیران کل، مربیان، والدین و اعضای مراکز فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری عصر سه‌شنبه ۲۴ مهرماه ۱۳۹۷ در تالار همایش مجتمع فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری سمنان برگزار شد.
بیان تعالیم دینی از سوی آموزگاران معنوی در قالب قصه
حسن‌زاده توکلی با بیان این‌که درودی چون نور دل پارسایان بر همه‌ی آموزگاران قصه‌خوان و کودکانی که به گوش هوش، قصه را می‌شنوند و درس زندگی از آن می‌جویند، درباره‌ی اهمیت قصه و قصه‌خوانی گفت: در سرزمینی که از دیرباز، ادبیات کهنسال دارد و سنت قصه‌گویی و قصه‌خوانی در ایران‌زمین به هزاره‌های دور می‌رسد، خیلی نکته‌ها درباره قصه وجود دارد؛ اما آنچه که مهم است این‌که در ادبیات تعلیمی و عرفانی به قصه و قصه‌خوانی توجه شده است.
وی در ادامه افزود: همه‌ی آموزگاران معنوی حتی در کتاب مقدس و از روزگاران دیرین نیز عارفان و اولیاء برای بیان تعالیم خود در بسیاری از موارد، دست به داستان‌گویی زدند و کوشیدند حقایق بلند را در قالب قصه‌ها محسوس و ملموس کنند تا مخاطب هم‌چنان که به قصه سرگرم می‌شود نه برای خوابیدن؛ بلکه برای بیداری ذهن از این قصه‌ها بهره بگیرد.
حسن‌زاده با اشاره به داستان دل‌انگیز ضحاک و کاوه آهنگر اثر حماسی حکیم ابوالقاسم فردوسی اظهار داشت: شاهنامه، بزرگ‌ترین کتاب ادب فارسی و در واقع یکی از میراث‌های بزرگ داستانی است که با داستان‌های آن می‌توان زیست و مرزهای فرهنگی ایران را شناخت.
برداشتن مرز بین قصه و مخاطب در قصه‌گویی
توکلی با اشاره به توجه قصه‌گویان به این‌که قصه‌ها را باید به‌گونه‌ای بازگفت که مخاطب خودش را در موقعیت قصه ببیند، تأکید کرد: در قصه‌گویی باید مرز بین قصه و مخاطب را برداریم و طوری قصه بگوییم که وقتی مخاطب، آن را می‌شنود فکر کند خودش شخصیت اصلی و قهرمان قصه است و در واقع، قصه را طوری بازگوییم که تصور کنند قصه‌ای بیرون از تجارب آنها نیست و خودشان را با قصه گره‌خورده بدانند.
توکلی در ادامه بیان داشت: نگاه مولانا جلال‌الدین به قصه پیامبران(ص) همین‌گونه است مانند داستان موسی و فرعون و نکته ویژه در شیوه‌ی قصه‌گویی مولانا این است که در میانه‌ی قصه، ناگهان گریبان جان مخاطب را می‌گیرد مانند داستان طوطی و بازرگان که از شگردهای موجود در میراث قصه‌گویی ادب فارسی است.
وی هم‌چنین تلاش‌های کانون پرورش فکری را شایسته تقدیر است و یادآور شد: در دوران کودکی خیلی چیزها از کانون پرورش فکری یاد گرفتم که در مدرسه فرا نگرفتم.
حسن‌زاده با تأکید بر توجه کانون پرورش فکری به میراث فرهنگی و آشنایی و پیوند کودکان و نوجوانان با این میراث تصریح کرد: از نظر عارفان، قصه یک کارکرد عمیق تربیتی دارد و تحول بیرونی و آفاقی در قصه به تحول درونی و انفسی تبدیل می‌شود.
استاد دانشگاه سمنان، ارزش افسانه‌هایی را که کودکان می‌خوانند همان حقیقتی دانست که در نهان‌خانه‌ی افسانه‌ها هست و نکته‌ای که در قصه است و آن را ارزشمند می‌کند این‌که قصه‌های اصیل و عمیق، همیشه مخاطب را به جست‌وجو وامی‌دارد.
وی هم‌چنین با اشاره به سخن ژان پیاژه گفت: هنگامی که چیزی را به کودک می‌آموزیم مانع از آن می‌شویم که آن را کشف کند در نتیجه باید آموزش به شیوه غیر مستقیم باشد و کودک را در موقعیت کشف قرار داد و او را به مشارکت واداشت.
حسن‌زاده یادآور شد: امروز در تعلیم و تربیت، بحث قصه جایگاه والایی دارد و ژول‌ورن نویسنده برجسته ادبیات با داستان‌های تخیلی و از راه قصه به کمک کودکان ضعیف مدرسه رفت.
کارکرد جادویی قصه
مشاور مدیرکل کانون پرورش فکری استان در بخش دیگر سخنانش تأکید کرد: تصور نکنید حالت سرگرم‌کننده قصه، غیر آموزشی است؛ بلکه آموزشی را در بردارد و بسیاری از تخیلات ژول‌ورن بر مسیر علم تأثیر گذاشته است.
وی در ادامه افزود: چیزی که ژول ورن در داستان‌هایش گفت مانند رفتن به کره ماه و...، این یک اعتماد به نفس و انگیزه و فضای فرضیه‌سازی را ایجاد کرده و مسیر داستان‌گویی بر مسیر علم تأثیر گذاشته است.
حسن‌زاده در پایان با بیان این‌که یکی از شیوه‌های رایج در آثار ابوسعید ابوالخیر استفاده از موقعیت در لحظه بود، به قصه‌گویان گفت: حکایت‌نویس نباش چنان باش که از تو حکایت کنند.
قصه‌گویی، هنر است
مهدی جمال مدیرکل کانون پرورش فکری استان سمنان نیز در آیین اختتامیه جشنواره قصه‌گویی ضمن قدردانی از قصه‌گویان و ابراز خرسندی از حضور حمیدرضا حسن زاده‌توکلی و جمعی از نویسندگان حوزه‌ی کودک و نوجوان اظهار داشت: قصه‌گویی، هنر است و هرکس نمی‌تواند در این عرصه موفق باشد.
جمال با بیان این‌که اگر در کار قصه‌گویی ابزار تربیتی نباشد؛ تاثیرگذار نیست، افزود: یکی از مهم‌ترین کارکردهای قصه‌گویی انتقال ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی از نسل گذشته به نسل جدید است و به یقین بهره‌گیری از آموزش غیر رسمی و توجه به علاقمندی‌ها و استعدادهای فردی مخاطبان کودک و نوجوان در کنار آموزش رسمی مدارس می‌تواند ابعاد گوناگون نسلی را پرورش دهد که برای ورود به جامعه و ساختن آینده‌ای روشن نیاز به رشد شخصیت و کشف جهان پیرامون خود و مهارت‌آموزی دارد و در این میان کانون پرورش فکری با بیش از نیم‌قرن سابقه‌ی حضور در عرصه‌ی فرهنگی با هدف ایجاد زمینه‌های رشد و پرورش توان فکری، ایجاد فرصت کتاب‌خوانی، مطالعه و دست‌یابی به تجربه‌های ناب و خلاق فرهنگی می‌تواند بهترین همیار آموزش و پرورش برای افزایش بهره‌وری مدارس و تربیت نسلی باشد که آینده‌ساز خواهدبود.
گفتنی است؛ در پایان این آیین از برگزیدگان نهایی و راه‌یافتگان به مرحله‌ی منطقه‌ای بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی که هفته‌ی اول آذرماه سال جاری با قصه‌گویانی از استان‌های البرز، تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان و مازندران به رقابت می‌پردازند، با لوح سپاس و هدیه‌ای تجلیل شد.
