به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، با حضور دبیر چهارمین جشنواره ملی اسباب‌بازی و مدیرکل نظارت بر انتشارات، مجموعه کتابی با کاربردهای چندگانه با عنوان «تئاتر اسباب‌بازی» از سوی اداره کل سرگرمی‌های سازنده و نظارت بر انتشارات کانون پرورش فکری به صنعت نشر و مخاطبان ایرانی معرفی شد.
بر اساس این گزارش، در حاشیه‌ی جشنواره اسباب‌بازی، مولفان و کارشناسان این اثر را گونه‌ی ساده شده‌ی تئاتر صحنه‌ای خواندند و از اقدام کانون پرورش فکری برای ورود هنر تئاتر به خانه‌ها قدردانی کردند.
در بخش نخست این مراسم که هم‌زمان با بیست و ششمین دوره هفته کتاب و کتاب‌خوانی برگزار شد احمد شهدادی، محسن امینی و شهاب شفیعی‌مقدم به تفصیل به معرفی اثر خود پرداخته و نکته‌هایی را در هر بخش مطرح کردند.
شهدادی در ابتدا پیشینه‌ای از این هنر را مطرح کرد: «تئاتر اسباب‌بازی، همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد گونه‌ای از تئاتر صحنه‌ای است. از آنجا که تئاتر صحنه‌ای رویدادی پرهزینه محسوب می‌شد 200 سال قبل با چاپ تصاویری بر کاغذهای سیاه و سفید دسترسی به این هنر برای عموم راحت‌تر شد. پس از آن عروسک‌ها و اسباب‌بازی‌ها به این شیوه اضافه شد. اما همان‌طور که می‌دانید تئاتر، هنری جدی‌تر در اروپا بود و پس از تغییر در فرم صحنه در ایران اجرایی شد، تا آنجا که در ترکیب صحنه‌ای ایران از نقاشی قهوه‌خانه‌ای استفاده شد.»
وی پس از این مقدمه درباره‌ی مجموعه‌ی «تئاتر اسباب‌بازی» سخن گفت: «این مجموعه مناسب گروه سنی بالای 6 سال است. «گنجشگک اشی مشی»، «مامان بزٍ زنگوله پا»، «خروس و پادشاه»، «پیشیِ بی دم، پیشی نمی‌شه»، «گنجشگ و پنبه دونه» عنوان‌های این مجموعه است. در هر بسته سه کتاب وجود دارد. کتاب طلایی یا شیوه‌ی اجرا، کتاب نقره‌ای یا ساخت عروسک و کتاب برنزی که متن یا متل‌ها است. در این بسته‌ها قطعات عروسک در اختیار کودکان است که خود می‌توانند سازنده‌ی آن‌ها باشند. ویژگی اثر همراه شدن والدین یا بزرگ‌ترها با کودکان است و اجراها با حضور هر دو گروه سنی ممکن است.»
این نویسنده خطاپذیری را ویژگی برجسته‌ی کتاب خود خواند: «در این بسته خطای نمایش صحنه‌ای رخ نمی‌دهد چرا که بازی وجهه‌ی مهم این آثار است. پس هر جا که اشتباهی در اجرا رخ داد امکان تصحیح آن وجود دارد. در واقع این آثار امکان بداهه‌سازی را به مخاطبان خود می‌دهند.»
در تدوین و تالیف این اثر محسن امینی به عنوان طراح عروسک‌ها حضور داشته است. این هنرمند درباره‌ی ویژگی‌های این عروسک‌های انگشتی گفت: «چون متل‌های این اثر عامیانه بودند، در طراحی کاراکترها به شخصیت‌پردازی ایرانی پایبند بودم. از لحاظ ظاهری به مینیمال بودن کار دقت داشتم و با بهره‌گیری از عناصر ساده تلاش کردم تا شخصیت داستانی عروسک‌ها گم نشوند.»
وی به ایده‌های ریز در طراحی این آثار اشاره داشت: «به طور مثال در داستان خروس و پادشاه، با سربازانی روبرو هستیم که در طراحی شخصیت، کلاه روی چشم‌هایشان را گرفته است، چون آن‌ها تابع‌اند. یا تاج پادشاه از سر او بزرگ‌تر است، تا کودکان طی مواجهه با آن‌ها به تجزیه و تحلیل بپردازند.»
در ادامه‌ی این مراسم شهاب شفیعی‌مقدم نیز به شرح شیوه‌ی طراحی گرافیک این مجموعه پرداخت: «اگرچه در نگاه اول طراحی گرافیک این اثر ساده به نظر می‌رسید اما وجوه مختلف این کتاب بر تعامل متن با تئاتر و والدین با کودک می‌پرداخت. به همین دلیل برای هر کاراکتر و هر دیالوگ گرافیکی متفاوت نیاز بود. بازی‌گردانی در هر بخش نکته‌ی مهم دیگری بود که باید به آن توجه می‌شد. با این رویکردها بود که طراحی گرافیک را آغاز کردیم.»
این هنرمند ادامه داد: «برای تصاویر این کتاب ابتدا از عکس استفاده کردیم. اما پس از آن ضرورت مدل‌سازی حس شد. مدلینگ‌های 2 و 3 بعدی ایجاد کردیم و رنگ‌بندی‌های متنوعی را در هر بخش در نظر گرفتیم تا کتاب‌ها برای مخاطبان چشم‌نواز باشد.»
وی به عنوان یک مخاطب بیرونی عنوان کرد: «این مجموعه بر خوانش و تعامل نزدیک بین والدین و کودکان تاکید دارد و می‌تواند اثری کاربردی برای خانواده‌ها باشد.»
دکتر بهرام جلالی‌پور نیز عنوان کرد: «مجموعه‌ی تئاتر اسباب‌بازی می‌تواند آغازگر فرهنگ‌سازی برای آشنایی خانواده‌های ایرانی با هنر تئاتر باشد.»
عضو هیأت علمی دانشکده سینما و تئاتر که به عنوان منتقد در مراسم رونمایی این مجموعه حضور داشت، گفت: «همه می‌دانیم که نقش بازی در دوران کودکی و در زندگی ما چیست. از نخستین سال‌های کودکی اولین و فطری‌ترین فعالیت ما بازی بوده است. اما بازی در کنار سرگرم کردن ما، آموزه‌های پرورشی را هم همراه می‌کند. از طریق بازی کنش‌گری اجتماعی آموزش داده می‌شود. در هنر تئاتر نیز، بازی از عناصر بنیادی است. تئاتر بدون متن، صحنه و موسیقی متولد می‌شود اما بدون بازی‌گری و بازی شکل نمی‌گیرد. پس با این نگاه که بازی‌های امروز کودکان تجربه‌گر و فرهنگ‌آموز نیست، نیازمند ایجاد فضاهای تعاملی جدید هستیم. بنابراین وجود چنین مجموعه‌ای که می‌تواند به عنوان فعالیت سازنده به کودکان و خانواده‌ها پیشنهاد شود، جای تقدیر دارد.»
وی به تاثیرات کانون پرورش فکری در این فرهنگ‌سازی اشاره کرد: «کانون بستر زایایی است که نخستین تکانه‌های خلاقیت را در شخص من ایجاد کرد. می‌خواهم تاکید کنم که این نهاد نقش مهمی در زمینه‌سازی و فرهنگ‌سازی دارد. به همین دلیل اگرچه فعالیت‌های غیر نظام‌مندی در زمینه آشنایی خانواده‌ها با تئاتر انجام شده است اما این مجموعه را می‌توان فتح باب خوبی برای انجام این راه‌کار از سوی دیگر نهادهای مرتبط دانست.»
این نویسنده در ادامه‌ی سخنان خود به نقد و بررسی مجموعه پرداخت: «اگرچه با نام‌گذاری‌های طلایی، نقره‌ای و برنزی در این کتاب‌ها موافق نیستم اما پیشنهادی که به کودکان ارائه شده است و به آنان تاکید می‌کند که فرم داستانی را ببینند، فرم تجسمی را تجربه کنند و به فرم اجرایی برسند، روندی جذاب است.»
دکتر جلالی‌پور توجه به دو نکته را در تالیف این آثار ضروری خواند: «استفاده از متل‌ها اگرچه امری ستودنی است اما با تغییر زمانه و شرایط سیاسی و اقتصادی باید بدانیم که محصولات دوران فئودالی با توجه به نیازهای آن جامعه خلق می‌شده است. بنابراین در زمانه‌ی حال و با توجه به نیازمندی‌های فعلی باید هوشمندی بیش‌تری را مد نظر قرار بدهیم. همچنین تصور می‌شود اگر فرصتی فراهم می‌آمد تا خود کودکان دست به خلق عروسک‌ها بزنند و فعالیت آن‌ها به دوربُری خلاصه نشود و بتوانند پس از مطالعه‌ی قصه فراتر از آن قدم بردارند، این نوع آثار در پرورش خلاقیت و نوآوری موفق‌تر عمل خواهند کرد.»
گفتنی است که هر کدام از بسته‌های این مجموعه به قیمت 25هزار تومان در بازار کتاب عرضه شده است.
