به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، رویا پورنقی پژوهش‌گر پایگاه پژوهشگاه علوم و فن‌آوری اطلاعات ایران(ایران‌داک) در این کارگاه درباره‌ی انتخاب موضوع و بیان مسئله و ویژگی‌های هر کدام با مخاطبان سخن گفت.
قرار است این کارگاه به صورت غیرحضوری ادامه پیدا کند و مخاطبان آن، گواهینامه‌ی این کارگاه را نیز دریافت کنند.
بر این اساس، پورنقی به بیان نکته‌هایی در باره‌ی آغاز پژوهش پرداخت. وی گفت: «در آغاز هر کار پژوهشی ابتدا باید محدوده‌ی کار و هدف خود را مشخص کنید. توجه کنید که در این حیطه چه موضوعی را انتخاب می‌کنید و در این راستا چه انتظارهایی از افراد و نهادها دارید. مهم است که در این حیطه با افراد آگاه مشورت کنید. آیا این منابع وجود دارند یا خیر؟»
وی گفت: «در گام دوم ما به عنوان پژوهش‌گر باید در مورد موضوع انتخابی‌مان تامل کنیم و بدانیم ویژگی‌های این موضوع چیست. آیا متناسب با علاقه‌ی ماست؟ آیا بدیع است و مشمول دوباره کاری می‌شود؟ آیا موضوع ما پژوهش‌پذیر است و اهمیت و اولویت دارد. در نهایت باید به توانایی خود فکر کنیم. این توانمندی در ما وجود دارد یا خیر؟»
این کارشناس در ادامه منابع مالی و اطلاعاتی را مهم خواند و دو ضرورت را عنوان کرد: «در انتخاب موضوع خلاهای مربوط به پژوهش‌های پیشین را باید در نظر داشته باشیم. از سویی هر چقدر موضوع انتخابی خاص‌تر باشد به همان اندازه زودتر به نتیجه می‌رسد و امکان انجام کار بهتری را به شما خواهد داد.»
وی آغاز یک پژوهش موفق را منوط به شناخت منابع هسته دانست : «در این زمینه مهم است که افراد هسته و منابع هسته را بشناسیم.»
این سخنران صحبت‌های خود را بر روی انتخاب موضوع متمرکز کرد و گفت: «در انتخاب موضوع باید منابع خود را بشناسیم. آیا شماره‌های اخیر مجله‌های مطرح در رشته خود را مرور کرده‌ایم؟ آیا خلاصه مقاله‌های ارایه شده در کنفرانس‌های اخیر رشته‌ی خود را دیده‌اید؟ آیا پایان‌نامه‌هایی که به تازگی دفاع شده‌اند را شنیده‌اید؟ آیا کتاب‌های روش پژوهش در حوزه‌های مرتبط را مطالعه کرده‌اید؟»
پورنقی درباره‌ی بررسی و تحلیل مقوله‌ها و نکته‌های مورد توجه در انتخاب موضوع سخن گفت: «علاقه‌مند بودن به موضوع، نو بودن موضوع، ارزشمند بودن موضوع، منطقی و کاربردی بودن آن مواردی است که نباید فراموش کرد.»
وی که به تفصیل درباره‌ی این موارد صحبت می‌کرد به در دسترس بودن نمونه‌ی جامعه‌ی پژوهشی اشاره کرد و به نقل مواردی پرداخت که پژوهش‌گران به دلیل عدم دسترسی، احساس ترس و... موضوع پژوهشی را به سرانجام نرسانده‌اند.»
وی به مخاطبان توصیه کرد در راستای انتخاب موضوع، محدود کردن دامنه‌ی انتخاب را الگو قرار دهند: «مطالعه‌ی متون علمی، بیان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان مقاله)، مشورت دوباره با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده و تایید موضوع نهایی پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان گام‌های موثر در این زمینه‌اند. فراموش نکنیم که مطالعه مجد‍د متون علمی برای یافتن و تدوین مسئله پژوهش گام بعدی است.»
این کارشناس در بخش دوم سخنان خود مواردی را درباره‌ی نگارش عنوان و طرح مسئله بیان کرد. وی گفت: «عنوان جایگاه ویژه‌ای در پیشنهاد طرح تحقیقاتی دارد. ممکن است بر اساس آن در مورد طرح پیشنهادی شما قضاوت کنند. تصویب کنندگان باید از عنوان درست همان چیزی را بفهمند که شما می‌فهمید. عنوان نباید منجر به پیش‌داوری یا القای مفاهیم شود. عنوان باید نشان دهنده‌ی محدودیت‌های تحقیق (زمان، مکان و...) باشد. همچنین باید نمایان‌گر مورد بررسی باشد.»
او خصوصیات یک عنوان خوب را کلمات کوتاه، و رسا دانست و گفت: «از اختصارات که ممکن است مخفف عبارات مختلفی باشند، پرهیز کنید.»
بیان غیرسوالی عنوان و بیان مکان و زمان دیگر مواردی بود که این پژوهش‌گر، مهم عنوان کرد.
وی سخنان خود را با موضوع اهمیت و ضرورت مسئله ادامه داد: «پس از تهیه‌ی یک عنوان مناسب شما باید تصویب کنندگان طراح را با دلایل مستند و مفید از اهمیت طرح آگاه کنید. سند علمی شما برای انجام طرح همان بیان مسئله است که باید گویا و جامع، مفید و مختصر، متقاعدکننده، بدون اضافه‌گویی، و همراه با شور و شوق باشد.»
پورنقی سرفصل‌هایی را که در بیان مسئله باید به آن‌ها توجه شود این‌طور عنوان کرد: «تعریف مختصر موضوع مورد بحث، اشاره به وسعت حل مسئله (مسئله بر اساس آنچه هست و آنچه باید باشد توصیف می‌شود)، اشاره به شدت مسئله (بحث در رابطه با پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و...)، اشاره به اقدام‌هایی که در حال حاضر برای حل مشکل انجام می‌شود و این‌که تحقیق چه تفاوتی با اقدام‌های قبلی دارد و اشاره به ضعف و قوت‌های مطالعه می‌تواند گام‌های نخستین فعالیت شما باشد.»
در ادامه‌ی این نشست، کارشناس برنامه به بیان موضوعی موارد مطرح شده پرداخت و مثال‌هایی را با تکیه بر سرفصل‌های کانون مطرح کرد. پرسش و پاسخ، بخش دیگری از این نشست بود.
گفتنی است در این نشست برگزیدگان دهمین دوره‌ی هفته‌ی پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز حضور داشتند.
