گزارش: فرناز میریخودروی سیار نمایش و فیلم کانون استان خراسان جنوبی با عنوان «قاصدک» نخستین سفر خود را به مناطق روستایی آغاز کرد و به دیدار دانش‌آموزان دبستان مسعود آرامی‌پور در روستای منظریه رفت. حضور «قاصدک» سیار نمایش با اجرای نمایش عروسکی «گل اومد، بهار اومد» همراه و با استقبال بچه‌ها روبه‌رو شد.
نمایش فیلم «یکی کم است» از مجموعه تولیدات سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و اجرای مسابقه از دیگر برنامه‌هایی بود که با حضور خودروی سیار نمایش برای بچه‌های روستای منظریه اجرا شد.
شناسایی استعدادهای پنهان با سفر خودروی نمایش سیار
احسان بلوری، کارشناس فرهنگی واحد سیار و پستی کانون استان خراسان جنوبی
بلوری ۹ سال است که با کانون پرورش فکری همکاری دارد. او ابتدا و برای حدود هفت سال و نیم مربی کتاب‌خانه سیار شهری بوده و بعد از آن در اداره کل کانون استان به عنوان کارشناس فرهنگی مشغول به‌کار شده است.
بلوری درباره‌ی ایده‌ی اولیه برای تهیه‌ی یک خودروی سیار نمایش مختص استان خراسان جنوبی گفت: مربی کتاب‌خانه‌ی سیار شهری بودم و دوست داشتم با مینی‌بوسی که در اختیارم بود از ظرفیت آن برای ارایه‌ی محصولات فرهنگی نیز استفاده کنم. اما در آن دوران این کار انجام نشد. بعد از آن‌که به عنوان کارشناس فرهنگی واحد سیار و پستی در اداره کل کانون استان مشغول به‌کار شدم این پیشنهاد را مطرح کردم که با استقبال مدیرکل استان روبه‌رو، سپس در شورای فرهنگی مطرح و تصویب و اجرایی شد.
به گفته‌ی او برهمین اساس قرار شد از خودروی مینی‌بوسی که در اختیار اداره بود و گاهی برای جابه‌جایی همکاران در برنامه‌های ویژه استفاده می‌شد برای پیاده و اجرایی کردن این ایده استفاده شود.
کارشناس فرهنگی کانون استان خراسان جنوبی درباره‌ی تجهیزات و امکانات خودروی سیار نمایش توضیح داد: در همین راستا و برای تجهیز مینی‌بوس به خودروی سیار نمایش صندلی‌های داخل آن برداشته و موکت فرش شد. همچنین موتور برقی برای استفاده در روستاهایی که از نظر دسترسی به برق محروم بودند تهیه کردیم.
او ادامه داد: علاوه بر این ویدئو پروژکتور، چهارچوب عروسک‌گردانی، لپ‌تاپ و آرشیوی از فیلم‌های کانون از جمله تجهیزات این مینی‌بوس یا خودروی نمایش سیار «قاصدک» است. در حقیقت این خودرو می‌تواند در هر شرایطی برای بچه‌ها برنامه اجرا کند و ویژه‌ی هنرهای نمایشی است.
بلوری با تاکید بر استفاده از دیواره‌ی بیرونی خودروی سیار نمایش اظهار داشت: از دیواره‌ی بیرونی آن نیز برای اجرای تئاتر استفاده کردیم. برای نمونه تئاتر کوچک «گل اومد، بهار اومد» یا «آدم کوچولوی گرسنه» و «سفر مرغ باهوش» از تهران برای ما ارسال شد. از آن‌جا که کیفیت ضبط این کارها بالا است از این نمایش‌ها نیز استفاده می‌کنیم.
به گفته‌ی او برهمین اساس دیواره‌ی مینی‌بوس متناسب با قصه طراحی شده و هزینه‌ی آن فقط یک بنر است که بعد از طراحی و چاپ بر روی دیواره‌ی مینی‌بوس نصب می‌شود. پس از آن و در حین اجرای نمایش از داخل پنجره‌های مینی‌بوس عروسک‌ها بیرون می‌آیند و نمایش اجرا می‌کنند.
این کارشناس فرهنگی یادآور شد: با کمک چهارچوب عروسک‌گردانی نیز به صورت خاص در کلاس‌ها می‌توان نمایش اجرا کرد و از ویدئو پروژکتور برای نمایش فیلم استفاده می‌کنیم.
به گفته‌ی بلوری نخستین برنامه‌ی «قاصدک» نمایش سیار در روستای منظریه خیلی با استقبال بچه‌ها روبه‌رو شد. به‌ویژه آن‌که نمایش «گل اومد، بهار اومد» نمایش آهنگین و شادی است و گروه هم تمرین کرده بود تا هماهنگی خوبی بین اعضای آن ایجاد و نمایش به بهترین شکل اجرا شود.
او درباره‌ی اعضای گروه اجرایی خودروی نمایش سیار توضیح داد: به صورت ثابت دو نفر، یعنی من و همکارم مجید هادی‌نیا، مربی کتاب‌خانه‌ی پستی هستیم که در داخل مینی‌بوس عروسک‌گردانی می‌کنیم. یک همکار دیگر نیز از میان همکاران مربی کتاب‌خانه‌های سیار به صورت متغییر و زمانی‌که برای اجرای نمایش به روستاهای آن‌ها مراجعه می‌کنیم با ما در هر برنامه همکاری دارد.
بلوری تاکید کرد: در نظر داریم دیواره‌ی بیرونی سمت دیگر مینی‌بوس را نیز برای نمایش دیگری طراحی کنیم تا بعد از اجرای یک نمایش، مینی‌بوس دور بزند و در سمت دیگر آن نمایش دیگری را برای بچه‌ها اجرا کنیم.
او به عنوان مربی کتاب‌خانه‌ی سیار شهری و تجربه‌ی کار در این حوزه درباره‌ی ضروری‌ترین نیاز اعضای واحدهای سیار کانون اظهار داشت: از آن‌جا که اعضای واحدهای سیار کمی محروم‌تر هستند و برای مثال کتاب‌خانه‌ی سیار شهری نیز مناطق حومه‌ی شهرها را پوشش می‌دهد که طبیعتا اعضای آن محروم‌تر هستند نیازهای آن‌ها متناسب با فعالیت‌هایی که مربیان سیار می‌توانند انجام بدهند بیشتر شامل بازی‌های بومی و محلی، بازی و سرگرمی، نمایش فیلم، کاردستی، قصه‌گویی و فعالیت‌های کتاب محور مانند معرفی یا بحث کتاب می‌شود.
این کارشناس فرهنگی با اشاره بر اهمیت فعالیت‌های کتاب محور کانون برای اعضا به عنوان نمونه از اهدای کارت‌های جایزه برای اعضای سیار یاد کرد که به هر کودکی بعد از خواندن کتاب و توضیح پیام آن یک کارت داده می‌شود و پس از جمع کردن سه کارت می‌تواند جایزه بگیرد تا بیشتر به کتاب‌خوانی تشویق شود.
او تاکید کرد: از آن جا که اعضای سیار هر یک یا دو هفته یک‌بار مربی سیار را می‌بینند دوست دارند در آن یک یا دو ساعت که مربی سیار در کنارشان است هم نمایش و نقد فیلم داشته باشند، هم مسابقه، کاردستی، بازی و...
بلوری درباره‌ی تاثیر اجرای تئاتر و نمایش فیلم برای بچه‌های مناطق محروم و نقش آن در پرورش ابعاد شخصیت آن‌ها گفت: نخستین تاثیری که دارد روحیه بخشیدن و ایجاد نشاط و شادابی برای بچه‌ها است. همین مساله یک دنیا ارزش دارد و نخستین و مهم‌ترین هدفی است که دنبال می‌کنیم.
او ادامه داد: از سوی دیگر تمام نمایش‌هایی که در کانون اجرا می‌شود چه کارهایی که از تهران ارسال می‌شوند و چه کارهایی که خود ما برای اجرا آماده می‌کنیم همگی دارای مفاهیم تربیتی هستند. یعنی به صورت غیرمستقیم نکته‌ها و مفاهیم آموزشی را به بچه‌ها آموزش می‌دهند.
به گفته‌ی این کارشناس فرهنگی برای مثال نمایش «گل اومد، بهار اومد» مفاهیم دوری و غلبه بر ترس و داشتن شجاعت و اعتماد به نفس را به صورت غیرمستقیم به بچه‌ها آموزش می‌دهد. از سوی دیگر در روستاهایی که این خودرو می‌رود خیلی از بچه‌ها نخستین‌بار است که با تئاتر یا نمایش روبه‌رو می‌شوند و استعدادهایی در میان آن‌ها وجود دارد که در حین بازی کردن آن‌ها با عروسک‌های دستکشی یا انگشتی شناسایی می‌شوند.
بلوری درباره‌ی برنامه‌ی اجراهای خودروی نمایش سیار در استان خراسان جنوبی توضیح داد: در ابتدای امر تا پایان امسال ۴۰ اجرا را در مرکز استان و روستاهای آن یعنی در داخل و حومه‌ی شهر بیرجند پیش‌بینی کرده‌ایم. بعد از آن نیز به شهرستان‌ها و روستاهای دورافتاده یا مرزی می‌رویم. البته ابتدا به سراغ روستاهای تحت پوشش کتاب‌خانه‌های سیار استان می‌رویم چون مربیان سیار روستایی آشنایی اولیه‌ای با فعالیت‌های کانون را دارند.
او در پایان یادآور شد: بالاترین آمار کتاب‌خانه‌های سیار کل کشور را استان خراسان جنوبی دارا است. ۱۱ واحد سیار دارد که حدود ۲۵۰ روستا را تحت پوشش قرار می‌دهد. پیش‌بینی می‌کنیم حتی در طول سال بیش از دوبار در هر روستا اجرای تئاتر و نمایش فیلم داشته باشیم.
