به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، این ویژه‌برنامه با هدف توسعه فرهنگ و تقویت روحیه‌ی پژوهش، ارج نهادن به تلاش پژوهش‌گران و نیز معرفی و تجلیل از مربیان، کارشناسان پژوهش‌گر و اقدام‌پژوهان برگزیده‌ی مراکز فرهنگی هنری کانون و دیگر محققانی که فعالیت‌های کانون را موضوع تحقیق و پژوهش خود قرار داده‌اند، برگزار می‌شود.
بر اساس این گزارش در دوازدهمین دوره ویژه‌برنامه‌های هفته پژوهش در کانون در مجموع ۳۰۰ اثر پژوهشی در حوزه‌های مختلف به دبیرخانه این رویداد رسید که پس از بررسی و داوری از سوی افراد صاحب‌نظر هر بخش برترین‌ها معرفی شدند.
معرفی پژوهش‌های برتر در بخش کتاب
هیات داوران این بخش متشکل از علی خانجانی، حمیدنوایی لواسانی و اعظم بزرگی از میان ۱۱ اثر رسیده به مرحله‌ی نهایی اثر عاطفه شریف، نسرین پورصالحی و لیا عرفانی با عنوان «کتاب‌خانه‌های آموزشگاهی، راهنمای نظری و علمی» از استان خراسان رضوی را به عنوان رتبه‌اول بخش کتاب معرفی کردند.
هم‌چنین پژوهش فاطمه رضایی و محمد رستمی‌پور با عنوان «چگونگی استعدادپروری ورزشی کودکان» از سمنان دوم و اثر شیوا حسینی‌فولادی و سیدمحمد قلمکاریان با عنوان «گردشگری مذهبی و توسعه پایدار فرهنگی» از اصفهان به عنوان برگزیده سوم این بخش معرفی شد.
در بخش کتاب، داوران آثار را بر اساس معیارهایی از جمله «میزان پایبندی پژوهش‌گر به اصول اخلاقی در تولید اثر پژوهشی»، «چگونگی عملکرد پژوهش‌گر در انتخاب موضوع»، «انتخاب ساختار محتوایی مناسب و تنظیم مطالب»، «برخورداری اثر از استدلال‌ها و تحلیل‌های علمی و منطقی»، «ارزش‌های ادبی و نگارشی، رعایت اصول درست‌نویسی» و «برخورداری از منابع و مآخذ کارآمد و معتبر»، اعتبارسنجی و ارزیابی کردند.
هیات داوران این بخش در بیانیه‌ای ضمن قدردانی از تمامی نویسندگان، مترجمان و پژوهش‌گران، بر رعایت نکاتی مانند «توجه به اهمیت آثار تالیفی روزآمد و کاربردی در تمام حوزه‌های اعلام شده‌ی فراخوان جشنواره به منظور کاربست اجتماعی و حل مساله‌ی مخاطب»، «توجه لازم به روشمندی پژوهش در شکل‌گیری محتوای آثار تالیفی و انتخاب آثار ترجمه»، «توجه ویژه به کمبود محتوای آموزشی در زمینه‌ی تقویت تفکر پژوهشی و حل مساله برای کودکان و نوجوانان در قالب داستان و غیرداستان»، «توجه به نکات درست‌نویسی و استفاده از انشای مناسب در تولید اثر» و «توجه به کاربست پژوهش متناسب با فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» تاکید کرد.
معرفی برترین‌های بخش رساله و پایان‌نامه
هیات داوران بخش «رساله و پایان‌نامه» متشکل از فاطمه رنجبر، بهار ملک‌پورشهرکی و مینا ذاکرشهرک از میان ۲۶ رساله و پایان‌نامه رسیده آثار برتر را معرفی کردند.
بر اساس این گزارش در این بخش جایزه اول به رساله‌ی دکتری «مهناز جوکاری» با عنوان «بررسی فرآیندهای گفتمانی شکل‌گیری سوژه در رمان نوجوان ایران» از استان یزد تعلق گرفت.
هم‌چنین با رای داوران بخش «رساله و پایان‌نامه» اثر عاطفه اکبری از خراسان جنوبی، با عنوان‌های «تاثیر اجرای طرح کانون، مدرسه کتاب‌خانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر تغییر رویکردهای مطالعه دانش‌آموزان» حایز دریافت جایزه رتبه‌ی دوم شد و پایان‌نامه‌های سمیه سرگزی از سیستان و بلوچستان و عباس کریمیان از قم به ترتیب با عنوان‌های «اثربخشی بازی‌های بومی و محلی در بهبود انعطاف‌پذیری‌شناختی، هم‌جوشی‌شناختی و کاهش نشانه‌های اضطراب در نوجوانان» و «روش‌های تقویت خداباوری در کودکان از طریق رسانه ملی» مشترک به عنوان رتبه‌ی سوم معرفی شدند.
هیات داوران این بخش در بیانیه خود «توجه به موضوع‌های کاربردی، خلاقانه و جدید با رویکرد پژوهشی»، «پیوند موضوع پژوهش با محورهای تعیین شده در فراخوان»، «پیوند موضوع پژوهش با فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان»، «رعایت اصول و ضوابط روش علمی»، «رعایت اخلاق پژوهشی در استفاده درست از منابع و ارجاعات» و «نگارش روش‌مند و منسجم در تبیین پیشینه‌های پژوهش» را به عنوان معیارهای انتخاب عنوان کرده‌اند.
هیات داوران بخش «رساله و پایان‌نامه‌ها» هم‌چنین به پژوهش‌گران پیشنهاد کردند در فعالیت‌های پژوهشی خود به نکاتی از قبیل «انتخاب موضوع‌های تازه، کاربردی و خلاقانه»، «رعایت اصول و ضوابط روش علمی، اخلاق پژوهشی و ارجاع‌دهی صحیح مطالب مورد استفاده»، «توجه به پژوهش‌های کیفی»، «تبیین جامعه آماری مناسب» و «دقت در روشمندی تجزیه و تحلیل داده‌ها و بحث و نتیجه‌گیری» بیشتر توجه داشته باشند.
معرفی برگزیدگان بخش مقاله‌ها
هیات داوران بخش «مقاله‌ها» متشکل از فاطمه رنجبر، بهار ملک‌پورشهرکی و مینا ذاکرشهرک نیز ضمن قدردانی از تلاش پژوهش‌گران از مجموع ۴۶ مقاله پژوهشی راه‌یافته به مرحله داوری اثر «مریم عباسی» از تهران با عنوان‌های «تأثیر فناوری اطلاعاتی‌ارتباطی در بهبود عملکرد مدیریت آموزشی» را به عنوان رتبه اول این بخش معرفی کردند.
هم‌چنین مقاله‌های «اثر تمرینات یکپارچگی حسی حرکتی با رویکرد مربی محور و والد مورد علاقه بر حرکات درشت کودکان مبتلا بر اوتیسم» کار مشترک «فاطمه رضایی، احمد نیک‌روان و راضیه شاکرمی» از سمنان را به عنوان دوم و پژوهش «بررسی اثر بخشی کارگاه‌های مجازی ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان سیستان و بلوچستان در سه ماهه‌ی نخست سال۱۳۹۹» از زهرا پردل را حایز رتبه‌ی سوم اعلام شد.
هیات داوران بخش مقاله‌ها در بیانیه‌ی خود «تازگی موضوع و کاربرد آن در پیوند با فعالیت‌های فرهنگی وادبی کانون»، «درج دقیق مطالب مورد استناد و پرهیز از دخل و تصرف در اصل اثر»، «پیوند موضوع با اهداف سازمانی» و «توجه به تحقیقات میدانی در راستای برخورداری از نگاهی دقیق‌تر به ساز و کارهای موجود و راه‌های بهینه‌ساز» را از معیارهای مهم داوری این بخش اعلام کردند.
هم‌چنین این گروه به منظور ارتقا بخشیدن به فعالیت‌های پژوهشی و افزایش دانش سازمانی در مقاله پژوهشی، «انتخاب موضوعات تازه و روش‌های پژوهشی نوین»، «تحلیل دقیق‌تر یافته‌های پژوهش و نوآوری در بحث و نتیجه‌گیری» و «کاربرد دقیق‌تر رسم‌الخط رایج و نیز رعایت موازین نثر آکادمیک در پژوهش‌ها» را به پژوهش‌گران توصیه کردند.
برگزیدگان بخش اقدام‌پژوهی
هیات داوران بخش اقدام‌پژوهی مهناز عرب، شمسی نامی و فریبا فروزانفر از میان ۲۵ اثر راه‌یافته به مرحله داوری اثر «الهه حسنی» با عنوان «چگونه می‌توانم بددهنی و فحاشی اعضای نوجوان پسر مرکز ایوانکی را کاهش دهم؟» از استان سمنان را حایز رتبه‌ی نخست دانستند و اثر «مهین وزیری» با عنوان «راه‌کارهای تشویقی اعضای نوجوان پسر مرکز اندیشه به مطالعه کتاب‌های تاریخی» از تهران و اثر «مریم کریمی» با عنوان «چگونه می‌توانم میزان بازدید مدارس پسرانه از مرکز را افزایش دهم؟» از قم را به ترتیب به عنوان دوم و سوم معرفی کردند.
هیات داوران این بخش با اذعان به ارزش علمی تمامی آثار و اقدام ارزنده‌ی مربیان در حل مسایل حرفه‌ای و پیش‌برد اهداف فرهنگی و تربیتی مراکز کانون «تشخیص درست مساله تحقیق»، «تبیین روشن و واضح مساله تحقیق»، «تجزیه و تحلیل مناسب»، «ارائه راه‌کارهای مناسب عملیاتی و کاربردی» و «پیوند با فعالیت‌های فرهنگی و ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» را از معیارهای داوری آثار این بخش عنوان کرده‌اند.
داوران این بخش هم‌چنین در بیانیه‌ای برای اثربخشی و ارتقای سطح کیفی آثار «رعایت مراحل اقدام‌پژوهی در ارایه گزارش»، «توجه بیشتر به جمع‌آوری اطلاعات دقیق و اجتناب از نظرها و تجربه‌های شخصی»، «ارایه راه‌کارها بر اساس مطالعه و بررسی»، «پرهیز از انتخاب موضوع‌های تکراری و کلیشه‌ای» و «مشارکتی بودن پژوهش در عمل» را پیشنهاد کرده‌اند.
برگزیدگان بخش پژوهش اعضای کانون
هیات داوران این بخش متشکل از پروانه کیانیان، جاوید سرایی و بهمن کاظمی از میان ۵۴ اثر راه‌یافته به مرحله‌ی نهایی ۴ اثر را بدون رتبه‌بندی به عنوان برگزیده معرفی کردند.
بر همین اساس داوران بخش «پژوهش اعضای کانون» پژوهش‌هایی با عنوان‌های «برانکارد همراه معلولان»، «راه‌کارهای افزایش فروش شیرینی سنتی دامغان»، «بررسی علل تشکیل حباب بر روی مایعات» و «پنیری با طعم گوجه فرنگی» به ترتیب از «سیدعلی‌رضا بهاءالدینی» از قم، «امید دربانیان» از سمنان، «فرزاد برزگری» از یزد و پژوهش گروهی «سیما فهیمی‌نیا، متینا رحمانی و مائده احمدیان» اعضای کانون استان خراسان رضوی به عنوان آثار برگزیده این بخش معرفی کردند.
معیارهای اصلی داوران در تخصیص امتیازها و انتخاب نفرات برگزیده بر اساس شاخصه‌هایی مانند «درک درست از مفهوم پژوهش به عنوان یک فرایند پیوسته»، «هم‌خوانی موضوع پژوهش با دغدغه پژوهش‌گر»، «توجه به پرسش پژوهش و مناسبت آن با گروه سنی پژوهش‌گر»، «خلاقیت در انتخاب ایده‌ی اولیه و حفظ نگاه ایده‌مدار در طول فرآیند پژوهش» و «روشمندی در جریان پژوهش، نگارش، رعایت شیوه‌ی علمی و دقت در تبیین پیشینه» بوده است.
هم‌چنین داوران این بخش توجه بیشتر به نکاتی از قبیل «درک درست از پژوهش و نگاه پژوهشی به موضوع»، «نقش هدایت‌گری و تسهیل‌گری مربی»، «توجه به اخلاق‌پژوهشی، امانت‌داری و استفاده درست از منابع و دقت در ارجاع‌های درون متنی»، «تناسب پرسش‌های پژوهش با گروه سنی پژوهش‌گران و استقلال نظر با وجود راهنمایی مربیان» و «انسجام در تنظیم و رعایت شیوه‌ی نگارش متن علمی» را به نوجوانان پیشنهاد می‌کنند.
در عین حال داوران بخش‌های مختلف دوازدهمین ویژه‌برنامه هفته پژوهش در بیانیه‌ای مشترک بیان داشته‌اند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در طول بیش از نیم قرن تجربه، مهم‌ترین قطب سازنده‌ی جریان‌های پیشرو فرهنگی و ادبیات برای کودکان و نوجوانان ایران بوده و کوشیده است از یک سو در پیوندی دایم و بی‌واسطه با کودک و نوجوان باشد و از سویی دیگر، راه تولید کنندگان محصولات فرهنگی را هموار کند.
بر همین اساس پژوهش‌های علمی در این حوزه، می‌تواند مبنای این ارتباط دو سویه و تصحیح‌گر دایمی آن باشد. معیاری که میزان درستی یا خطای فعالیت‌های دیگر را آشکار می‌کند تا فرصت ارتقای آن‌ها از دست نرود و اداره‌کل آموزش و پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حامی، مرجع و گنجینه‌ی تمام پژوهش‌های حوزه کودک و نوجوان در فضای دانشگاهی و تحقیقاتی ایران باشد.
