محمدرضا هاشمی: در تحول، باید به سرمایه‌های انسانی کانون زبان ایران توجه کرد
به عقیده‌ی یک مدرس دانشگاهی در حوزه‌ی زبان‌های خارجی، نقطه‌ی اتکا و پای‌ساخت تحول کانون زبان ایران بسترهای قانونی و ساختار این نهاد است، چراکه اگر ما بهترین راهبرد را داشته باشیم اما ساختار متناسب با این راهبرد را نداشته باشیم، برنامه‌هامان خیلی موفق نخواهد بود و اثربخشی لازم را نخواهند داشت.
به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری دکتر سید محمدرضا هاشمی عضو هیات علمی دانشگاه، که مدتی ریاست کانون زبان ایران را عهده‌دار بوده است، در بخش اول سمینار هم‌اندیشی مدرسان دانشگاه و کانون زبان ایران در سخنانی ضمن اشاره به اسناد بالادستی و راهبردهای کلانی که قبلا تهیه شده، رویکرد تحول‌گرا و نگاه به آینده در این نهاد را مهم دانست و گفت: سند راهبردی کانون زبان براساس اسنادبالادستی تدوین شده و توجه به آن ضروری است.
وی با اشاره به کانون تحول و نیروی تحول‌آفرین به عنوان نقطه‌ی عزیمت تحول در کانون زبان ایران، گفت: مهم‌ترین سرمایه برای کانون زبان، سرمایه‌ی انسانی است. مدرسان، کارشناسان و مخاطبان، سرمایه‌های انسانی این نهاد هستند در کنار سرمایه‌ی اجتماعی.
نقطه‌ی آغاز فصل جدید در کانون زبان، توجه به این سرمایه است
او تصریح کرد که یک بخش پایه‌ای و اساسی، که خیلی از شغل‌ها درگیر آن هستند بحث معیشت و رفاه و ارتقای حرفه‌ای و نهایتا بحث مشارکت این سرمایه در تحول است. به گفته‌ی دکتر هاشمی، این ارکان و ارکانی که در سند راهبردی کانون زبان به آن اشاره شده، به نظرمی‌رسد که تمام‌شان به گونه‌ای وابستگی زیادی دارند به این نیروی تحول‌آفرین.
هاشمی گفت: اگر بخواهیم وارد مرکز تحول در کانون زبان ایران بشویم، وارد حوزه‌ی الگوسازی جدید از لحاظ فن‌آوری و محتوا بشویم، باید یادآوری کنم که همه می‌دانیم که سالیانی است که بحث تحول دیجیتال مطرح شده و نسل‌های جدید فن‌آوری هم متحول شده، و درحال حاضر بحث سایبرفیزیکال مطرح است و بحث توسعه‌ی دانش در حوزه‌ی فیزیکی و دیجیتال و ... چه‌بسا در آینده بُعد بیولوژیکی ماجرا برجسته و پررنگ بشود.
توجه به تحولات پیش رو در حوزه‌ی فن‌آوری نکته‌ی دیگری بود که هاشمی از آن یاد کرد و ارتباط معنادار محتوا با فن‌آوری را مورد توجه قرار داد. او ادامه داد: توجه به هوش محیطی، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، تعامل انسان با ماشین و رباتیک، و... که همه تاثیرگذارند بر فن‌آوری‌های آموزشی و آموزش زبان، مسائل دیگری هستند که باید مد نظر داشت.
او تاکید داشت که اتکا و پای‌ساخت این تحول، بسترهای قانونی و ساختار کانون زبان است: چراکه اگر ما بهترین استراتژی را داشته باشیم اما ساختار متناسب با این استراتژی را نداشته باشیم، برنامه‌هامان خیلی موفق نخواهد بود و اثربخشی لازم را نخواهند داشت. این مساله یکی از محفل‌های اصلی ماست که حتی شاید نیاز باشد به بازنگری در اسناد بالادستی و آیین‌نامه‌های کانون زبان تا شرایط لازم مهیا بشود.
هاشمی افزود: در حوزه‌ی شکوفایی، بحث هم‌افزایی کانون زبان با دانشگاه و مراکز علمی با نگاه به داخل، بحث بسیار مهمی است.
بنابراین اگر یک ارتباط تعریف‌شده با یک سازوکار مشخص برای مشارکت سرمایه‌های انسانی کانون زبان و اساتید محترم دانشگاه تعریف کنیم که این تعامل اتفاق بیفتد، بسیار می‌تواند مبارک باشد و باعث بروز ارزش افزوده می‌شود.
به گفته‌ی این مدیر اسبق کانون زبان ایران، بخشی از این ارزش افزوده هم بر رکن توسعه‌ی اقتصادی کانون زبان و توسعه‌ی محصولات دانش‌بنیان و خلاقیت‌مدار موثر است: ارتقای کمی و کیفی خدمات و محصولات آموزشی و توسعه‌ی اقتصاد دانش‌بنیان با نگاه خلاق و نگاه کارآفرینی و ... در این حوزه مطرح است.
او تاکید داشت که هریک از این موارد می‌تواند متناسب با سند راهبردی، برای تحول در کانون زبان به عنوان موسسه‌ای پیش‌رو در آموزش زبان در کشور بازتر و بررسی شوند.
این پنل عمومی، بخش اول از دو پنل عمومی هم‌اندیشی استادان دانشگاه در رشته‌های آموزش زبان‌های خارجی با مدرسان کانون زبان ایران بود که روز ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ با مدیریت دکتر سید سوسن مرندی اداره می‌شد.
در این نشست در زمینه‌ی آموزش زبان‌های انگلیسی، فارسی، عربی، فرانسه، آلمانی و روسی، یادگیری الکترونیکی، پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ی بازار کیفیت‌محور آموزش زبان مورد بحث و گفت‌وگو بود.
مدیرعامل کانون پرورش فکری به همراه رییس کانون زبان ایران از جمله حاضران این سمینار یک‌روزه بودند که در چند بخش عمومی و تخصصی برگزار شد.
پرویز مفتون و نقد و بررسی کتاب‌های کودکان کانون زبان ایران
پرویز مفتون در نشست هم‌اندیشی دانشگاهیان و مدرسان کانون زبان مجموعه‌ای از کتاب‌های کانون زبان ایران برای کودکان و نوجوانان را نقد و بررسی کرد و به لحاظ محتوایی، توصیه‌هایی را به مدیران این مجموعه عنوان کرد.
بر همین اساس، دکتر پرویز مفتون ریاست سابق دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی و علوم اجتماعی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سخنانش در این هم‌اندیشی ابتدا با اشاره به کتاب‌هایی که کانون زبان ایران برای کودکان و هفت مجموعه برای نوجوانان تهیه کرده گفت: این کتاب‌ها را برای من ارسال کردند وکار من بررسی محتوایی این مجموعه بود، آن‌ها را تورق و بررسی کردم و قسمت‌های مورد نظرم را خواندم. باید از مولفان این مجموعه تشکر کنم چون گردآوری این تعداد، فعالیت عظیمی را می‌طلبد.
او با طرح چند سوال، نظرش درباره‌ی کلیات این آثار را این‌طور بیان کرد: آیا متن‌ها و شادابی‌ها در این کتاب‌ها جذاب است؟ بله. آیا براساس سن و نیاز و علایق زبان‌آموزان گردآوری شده‌اند؟ پاسخ مثبت است. آیا چیدمان کتاب‌ها جذاب است؟ بله. آیا مطالب، از ساده به دشوار گردآوری شده‌اند؟ بله. آیا زبان استفاده شده طبیعی هستند؟ بله. آیا هر چهار مهارت‌های آموزش درنظرگرفته‌شده‌اند؟ بله.
وی همچنین پرسید که دستور زبان، واژگان و تلفظ مورد نظر این کتاب‌ها بوده‌اند؟ آیا مطالب کافی هستند؟ آیا مطالب گردآوری‌شده مفهموی هستند؟ و... پاسخ او به این سوال‌ها بله بود.
این استاد دانشگاه گفت که با توجه به این ویژگی‌های مثبت به نظر می‌رسد که این مجموعه برای کانون زبان مناسب باشند، اما بررسی‌های من این مطلب را تایید نمی‌کند.
او به تفاوت در نگرش‌های زبان‌آموزان و نیازهای این دو گروه اشاره کرد و با ذکر مثال‌هایی، به نقد کتاب‌ها نشست: ظاهرا یک کتاب اصلی بوده و مطالبی به آن اضافه شده، مولفان هم ذکر کرده‌اند که مطالبی گردآوری شده‌است.
او گفت: مجموعه‌ی این کتاب برای زبان‌آموزان مرفه و شهرهای بزرگ تهیه شده، برای مثال در یکی از درس‌ها به معرفی انواع کلاه‌ها یا فروشگاه وسایل الکترونیکی اختصاص داشت.
همچنین به گفته‌ی این چهره‌ی دانشگاهی، بسیاری از مطالب این کتاب‌ها برای زبان‌آموزان ایرانی نه مورد نیاز است نه قابل درک؛ مثل سرودن شعر بر وزن هایکو به انگلیسی، یا مکان‌هایی در نیویورک، و از این قبیل.
او پیشنهاد کرد که یکی از راه‌های انتخاب کتاب برای موسسات آموزش زبان بعد از بررسی کتاب‌های موجود در بازارهای بین‌المللی، این است که کتاب‌هایی را که با اهداف آن موسسه همسو است انتخاب کنند. راه دیگرش این است که به موسسات انتشاراتی سفارش بدهند که براساس اهداف موسسه‌شان کتاب‌هایی تدوین کنند.
استفاده از مولفان داخلی در حوزه‌ی کانون زبان برای نوشتن کتاب‌ها نیز راه دیگری بود که این مدرس به کانون زبان ایران پیشنهاد کرد.
رییس کانون زبان در این‌باره توضیح داد که روزی که وارد این مجموعه شدم، این کتاب‌ها را دیدم و از دکتر مفتون تقاضا کردم که این آثار را بررسی کنند. هدف همین بود که بررسی اولیه صورت بگیرد، تا بررسی‌های ایشان ادامه داشته باشد و ما تصمیمی معقول و علمی بگیریم.
براساس این خبر، چهار پنل تخصصی در حوزه‌ی آموزش زبان‌های خارجی نیز در کنار دو پنل عمومی این هم‌اندیشی برگزار شد که مدیرعامل کانون پرورش فکری به همراه رییس کانون زبان ایران نیز از حاضران در این جلسات بودند.
عبدالمهدی ریاضی: پیوند کانون زبان ایران و دانشگاه، اتفاق مبارکی است
به اعتقاد عبدالمهدی ریاضی استاد بین‌المللی در امر آموزش، پیوند میان نظام توسعه و نظام دانشگاهی، از طریق ایجاد ارتباط بین دانشگاهیان و کانون زبان ایران، اتفاق مبارکی است که درحال صورت گرفتن است.
عبدالمهدی ریاضی مدرس دانشگاه‌های استرالیا و قطر در هم‌اندیشی یک‌روزه‌ی اساتید دانشگاه‌ها با مدرسان کانون زبان ایران افزود: این اتفاق به این دلیل صورت می گیرد که از یک طرف کانون پرورش و کانون زبان به عنوان نهادی ملی به دنبال تبیین و حل مشکلات خودش است، از طرفی دانشجویان جوان به دنبال پروژه‌های تحقیقاتی برای خودشان، و هیچ پیوندی به این خوبی نمی‌توان شاهد بود که دست‌آوردهای خوبش را در آینده خواهیم دید.
وی گفت: کانون زبان ایران به عنوان نهاد اصلی آموزش زبان در کشور، می‌تواند و باید در زمینه‌ی آموزش زبان کارآمد و نمونه باشد. به گونه‌ای که مراکز آموزش‌دهنده‌ی متعددی که وجود دارند از کانون زبان و معیارهایش استفاده کنند و خودشان را با این معیارهای نهاد وفق بدهند.
براساس این گزارش، در ظهر روز دوشنبه ۱۰ مرداد و در پنل دوم این هم‌اندیشی که سیدضیاالدین تاج‌الدین عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، مدیریتش را عهده‌دار بود، علاوه بر دکتر ریاضی، دکتر علی‌اکبر صفوی، دکتر مفتون، دکتر غلامحسین‌زاده و دکتر جلیلی‌فر نیز سخنرانی کردند.
بر همین اساس، عبدالمهدی ریاضی در سخنانش بر لزوم ارتباط‌گیری میان دانشگاه و مراکز علمی با مجموعه‌های آموزشی تاکید کرد که بخشی از این مسوولیت به عهده‌ی مدیران و گروه‌های مختلف کانون زبان است، به‌ویژه که همه‌ی آن‌ها دارای پشتوانه‌ی علمی هستند و از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اند، بخش مهم‌ترش اما نیازمند به‌روزرسانی علمی است چراکه آموزش، فرآیندی در حال تکامل است که می‌تواند با همکاری مراکز علمی و دانشگاه‌ها تکامل پیدا کند.
وی از این هم‌اندیشی به عنوان راهی برای عملیاتی کردن این ارتباط بالقوه یاد کرد و درباره‌ی چگونگی نظام‌مند کردن ارتباط بین بخش‌های آموزش زبان دانشگاه‌های کشور با کانون زبان ایران گفت: ابتدا باید دید که چه جنبه‌هایی نیازمند تعامل مستمر میان کانون زبان و دانشگاه‌ها هستند؟
او شش جنبه‌ی کلی به عنوان جنبه‌های معمول هر نوع آموزش و یادگیری را این‌گونه ذکر کرد: آموزش‌دهنده‌ها، آموزش‌بیننده‌ها، زمینه‌ها(کانتکست)، رضایت‌مندی(کانتنت)، فناوری، برآورد(اسیستمنت). در ادامه تصریح کرد که در هر آموزش و یادگیری در هر نقطه از جهان، این شش جنبه در آن دخیل هستند.
ریاضی گفت: دعوت کانون زبان از دانشگاه‌ها می‌تواند یکی از این جنبه‌ها را فرابگیرد. کانون زبان ایران در همه‌ی این موارد نیازمند به‌روزرسانی منابع دانشی و دست‌آوردهای علمی است تا بتواند وظایف خودش را به بهترین صورت انجام دهد.
این مدرس دانشگاه درباره‌ی چگونگی بومی‌سازی دست‌آوردهای علمی جهانی در حوزه‌ی آموزش و یادگیری زبان گفت: دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری از طریق پروژه‌های تحقیقاتی علمی معنادار می‌توانند یافته‌های جهانی را بومی‌سازی کنند تا در کانتکست/قالب کانون زبان ایران بهره‌دهی لازم را داشته باشند. همچنین می‌توانند تئوری‌ها و مدل‌های موجود را بیاورند و بومی‌سازی کنند و همچنین از طریق انجام پژوهش‌های محلی، به مدل‌ها ونظریات جهانی نگاه داشته باشند.
به گفته‌ی ریاضی، به عبارت دیگر در مورد اول محققان جوان ما، بایستی نگاه‌شان این باشد که نظریه‌های جهانی را بگیرند و در قالب بومی‌سازی عملیاتی کنند. در نکته‌ی دوم نیز با تحقیقاتی که انجام می‌دهند، دست‌آوردهای تحقیق‌شان را بتوانند توزیع جهانی کنند.
وی در این هم‌اندیشی با ابراز امیدواری نسبت به ارتباط میان این دو نهاد، آن را یک اتفاق مبارک درحال وقوع دانست و گفت: هیچ پیوندی به این خوبی نمی‌بینم که این دو مجموعه و نهاد به دنبال مرتبط‌شدن هستند. پیوند بین نظام توسعه و نظام علمی از منظر آموزش زبان اتفاق مبارکی است که شاهد دست‌آوردهای خوبش در آینده خواهیم بود.
براساس این خبر، چهار پنل تخصصی در حوزه‌ی آموزش زبان‌های خارجی نیز در کنار دو پنل عمومی این هم‌اندیشی برگزار شد که مدیرعامل کانون پرورش فکری به همراه رییس کانون زبان ایران نیز از حاضران در این جلسات بودند.
قاسم حقیقت‌طلب، دکتر محمدرضا هاشمی، دکتر امید فاطمی، دکتر حسین فرهادی و دکتر مطلبی‌فرد سخنران‌های پنل اول بخش عمومی این سمینار یک‌روزه بودند.
