اهمیت هویت بصری شهر در آموزش فرهنگی به کودکان

یک کارشناس میراث فرهنگی معتقد است بهره‌گیری از فضای شهری در آموزش فرهنگ و هویت به کودکان امری ضروری است.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، لیلا کفاش‌زاده متخصص حوزه کودک و میراث فرهنگی با ابراز نگرانی از غفلت‌های صورت گرفته در آموزش فرهنگی به کودکان بر نقش مهم شهرداری‌ها، رسانه ملی و آموزش و پرورش در کاهش این چالش‌ها اشاره داشت.
وی ضمن اشاره به نقش هویت بصری بر کودکان گفت‌: هویت بصری تاثیر مهمی بر آموزش دارد. به خاطر دارم که در شورای نظارت بر اسباب‌بازی بسته‌ای با موضوع آشپزی را بررسی می‌کردیم. نوشته‌های آن انگلیسی بود و غذای این بسته همبرگر. این بحث شکل‌ گرفت که اگر کتلت جایگزین همبرگر می‌شد ما با مفهومی ایرانی روبرو می‌شدیم. اگرچه بسته‌بندی و مواد این بسته باکیفیت بودند اما در نهایت هویت ایرانی نداشت. به استفاده از زبان انگلیسی در این بسته هم اشاره کردم. ما همچنان با بحران زبان فارسی روبرو هستیم و کودک در معرض این خطر است. لبنیاتی داریم که با اسامی افراد خارجی و تصاویری غیرایرانی منتشر می‌شود و نظارتی بر آن نیست. تمام این تصاویر بر کودک تاثیر می‌گذارد.
این عضو شورای کتاب کودک بر نقش شهرداری‌ها بر هویت بصری تاکید داشت و گفت: مترو و مانیتورهای آن بهترین فرصت برای آشنایی با فرهنگ و هویت است. می‌توانند تصاویر و نوشته‌ها و فیلم‌هایی با این موضوع داشته باشند. گاهی در راهرو مترو تهران نمایشگاه‌هایی دیده‌ام که فرصت خوبی است تا ذهن بچه‌ها با هویت ایرانی بیشتر آشنا شود.
وی در ادامه گفت: تکرار بر امر آموزش موثر است. تصور کنید مجسمه یکی از میادین ما آرش کمانگیر باشد. کودک هر روز آن را می‌بیند و در ذهنش به آن تصویر عادت می‌کند. با این نگاه است که می‌گوییم تمام فضاهای شهری فرصت‌های رایگانی برای یادگیری هستند. به یاد دارم چند سال پیش بیلبوردهایی از اشیا موزه‌ای در شهر تهران همه را غافلگیر کرد. و سراسر شهر پر از این تصاویر شده بود. این تصاویر آن‌قدر جذاب بود که می‌گفتند حواس رانندگان را هم پرت می‌کند. ضمن تاکید بر بررسی راهکارهای امنیتی، نکته مهم این اتفاق هویت بصری جذابی است که بر ذهن همه تاثیر داشت.
کفاش‌زاده همچنین گفت: به یاد داریم که پل عابری در خیابان کریمخان زند تبدیل به یک نگارخانه شد و عابران زیادی در معرض آن تصاویر هنری بودند. پس شهر، فضایی در اختیار چشمان و ذهن ماست تا آن‌چه را لازم داریم آموزش بدهیم. اما این فرصت از دست می‌رود و گویا همت و اراده‌ای برای بهره‌گیری از این فرصت نیست. در طول سال می‌توان به صورت هوشمند و هدفمند و با پژوهش برای تربیت بصری کودکان و حتی بزرگ‌سالان برنامه‌ریزی کرد.
این کارشناس همزمان با هفته ملی کودک به انتقاد از رسانه ملی پرداخت و با اشاره به تأثیر نامناسب برنامه «شهروند و مافیا» بر کودکان گفت: پیش از آغاز کرونا هم کودکان در برابر بمباران فرهنگی خارجی بودند. وقتی در دکوراسیون اتاق کودک می‌بینیم که از تصویر انیمیشن‌ها استفاده می‌شود و حتی محصولات داخلی هم از این تصاویر استفاده می‌کنند در واقع با وضعیت بازار مواجه می‌شویم. حتی محصول ایرانی نیز با تصویر خارجی ساخته می‌شود. این آسیب پیش از این نیز وجود داشته و در دو سال گذشته با حذف آموزش‌های فرهنگی به کودکان بیشتر هم شده است. برنامه‌سازان و رسانه‌ها و آن کلیتی که با آن روبرو هستیم برای کاهش این آسیب برنامه‌ریزی نمی‌کند. به طور مثال در طراحی بازی و اسباب‌بازی می‌بینیم که بومی‌سازی شده‌اند اما زبان‌شان کوتاه و قاصر است چون در برابر بمباران غیرفرهنگی صدایشان به جایی نمی‌رسد. بازی مافیا را مثال می‌زنم. در شرایط کرونا مجالی برای بازی‌های گروهی در خانواده‌ها پیش آمد اما صدا و سیما برنامه‌ای با الگوبرداری از این بازی غیرایرانی ساخت. این در حالی است که ما بازی جذاب و کاملا ایرانی به نام «دیوان» را نمی‌شناسیم. در جامعه جایگاهی ندارند. سوال اینجاست که چرا صدا و سیما باید به بازی مافیا بپردازد؟ آیا نمی‌توانست برنامه خود را بومی‌سازی کند یا ارتباطی با سازندگان دیوان داشته باشد؟»
وی تاکید کرد که وقتی از آموزش با کودک صحبت می‌کنیم آموزش به والد، مربی و معلم نیز در این تعریف جای می‌گیرد. خانواده و مدرسه دو نهاد مهم و تاثیرگذار بر کودک هستند و قطعا ضرورت آموزش به خانواده و معلم‌ها در این هدف‌گذاری اهمیت دارد. اگر والدین دوستدار شاهنامه باشند بچه نیز به شاهنامه علاقه‌مند می‌شود. اگر والدین دوستدار انیمیشن خارجی باشند بچه هم از آن‌ها الگو می‌گیرد. بنابراین دسترسی بزرگ‌سالان نیز به هویت فرهنگی بسیار ضروری است.
ششمین روز از هفته ملی کودک سال ۱۴۰۰ با عنوان «کودک، هویت،‌ میراث طبیعی و فرهنگی» نامگذاری شده است.
هفته ملی کودک از ۱۶ تا ۲۲ مهر، یادواره شهید علی لندی در سراسر کشور در حال برگزاری است.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 0 =