خیلی خوشحالیم دوباره به بهانه جشنواره پویانمایی تهران دور هم جمع شدهایم.
من هم خوشحالم. همانطور که میدانید دوازدهمین دوره جشنواره پویانمایی ابتدا قرار بود اسفندماه ۱۴۰۰ برگزار شود، اما با شرایطی که کرونا برای کشورهای جهان بهوجود آورد، ناگزیر جشنواره را به تعویق انداختیم. هدف و رویکرد اصلی ما در جشنواره امسال ضمن زمینهسازی برای هنرصنعت پویانمایی، چگونگی ورود به بازار جهانی است، در این راستا تصمیم گرفتیم تمامی برنامههایی که در این دوره پیشبینی و تولید کردهایم در چارچوب چگونگی عرضه و معرفی آثار به بازار جهانی باشد. امروز میتوانیم به جرات بگوییم که به جایگاهی از هنرصنعت پویانمایی رسیدیم که میتوانیم برای آینده انیمیشن ایران روزهای درخشانی را ترسیم کنیم، اما مطمئنا برای رسیدن به این موفقیت باید پیشبینی و برنامهریزی داشته باشیم، بنابراین در چشمانداز کلی، نمایشهای ویژه، نشستهای تخصصی و برپایی نمایشگاههای این دوره از جشنواره به این موضوع توجه ویژه داشتیم تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن آثارمان را در سطح جهانی معرفی کنیم. شرایط اقتصادی هنرمندان در دنیا مناسب نیست، درنتیجه امروزه سفرهای آنها به جشنوارههای بینالمللی محدود شده است، در همین راستا با سفارتخانهها وارد مذاکره شدیم و از بخشهای فرهنگی کشورها دعوت کردیم تا در جشنواره حضور داشته باشند و بازار فیلم جشنواره را مشاهده کنند. با این رویکرد میخواهیم ۳۰ شرکت، دانشگاه و سازمان دولتی که در حوزه انیمیشن فعالیت میکنند و بخشی از خانواده انیمیشن هستند، به بهترین شکل در بازار فیلم معرفی کنیم و مانند سالهای گذشته در حوزه تولید انبوه در دنیا جریانسازی کنیم تا هنر انیمیشن که امروزه به صنعت نزدیک شده است، بتواند ضمن اشتغالزایی، معرفی بهتر کشورمان و برگشت سرمایه به داخل کشور در حوزه فرهنگ هم ورود کند و فرهنگ ایرانی را به بهترین شکل به کشورهای دیگر معرفی و صادر کند. امروزه این هنرصنعت نهتنها در حوزه اوقات فراغت بلکه در حوزه تعلیم و تربیت هم میتواند نقش بسزایی داشته باشد و ما باید از ظرفیتهای این حوزه در کشور خودمان بیشتر بهره ببریم.
در حال حاضر جایگاه انیمیشن ایران و جشنواره پویانمایی تهران را در عرصه بینالملل و عرصه داخلی چگونه ارزیابی میکنید؟
امروزه شاهد حضور خوب شرکتهای ایرانی در تولیدات مشترک با دیگر کشورها هستیم که بسیاری از این اتفاقات و آشناییها در بازار فیلم دورههای گذشته جشنواره و بر اثر حضور مهمانان خارجی و داوران بینالمللی شکل گرفته است. شاید ما حدود دو دهه پیش اصلا به صنعتی شدن انیمیشن در کشورمان فکر نمیکردیم و انیمیشن را یک هنر مانند باقی رشتهها میدانستیم و تولیدات محدودی در این زمینه داشتیم، اما امروزه چه در حوزه انبوهسازی سریال، چه در مقاطع عالی دانشگاهی و علمی، چه در حوزه تولید مستقل و چه در حوزه تولیدات دولتی، همه تلاش میکنند که بهعنوان یک عنصر جدی و صنعتی و هنری جریانساز برای فرهنگ و اقتصاد یک کشور به انیمیشن توجه کنند. بهطور مثال ما معتقدیم که در حوزه کودک و نوجوان انیمیشن ابزار خوبی برای برقراری ارتباط با این گروه سنی است، در حوزه مستقل خیلیها معتقدند که برایشان درآمدزاست و بازگشت سرمایه دارد، در تولید سریال نیز مسئولان و صداوسیما به این نتیجه رسیدهاند که میتوانند با انیمیشن فرهنگ و ایدئولوژی دینی خود را به مخاطبان آموزش دهند و اوقات فراغت آنها را با فرهنگ و ادبیات کشور خودشان پُر کنند تا فرهنگ بیگانه. از نظر کیفیت هم امروزه مخاطبان، انیمیشن ایرانی را باور کردهاند و با این فیلمها ارتباط برقرار میکنند.
سازمانهای دولتی دیگر که وارد حوزه انیمیشن میشوند نیز در کارشناسی به این نتیجه رسیدهاند که خیلی از حرفهای خود را میتوانند ازطریق این هنر که مخاطب سنی گسترده دارد، ارائه کنند، بنابراین همه ما به این باور رسیدهایم و اهمیت این جریان را درک کردهایم، درنتیجه باید در این حوزه سرمایه گذاری کنیم و جریان جدیدی را به وجود آوریم و به خودکفایی در هنرصنعت پویانمایی برسیم تا وارد بازارهای جهانی شویم.
جهان حدود دو سال درگیر ویروس کرونا بوده است. شرایط ناشی از این مساله چه تاثیری بر صنعت انیمیشن داشته است و آیا این تاثیر در آثار جشنواره هم محسوس بود؟
اینکه کرونا بر روند تولید آثار تاثیر منفی داشت نهتنها در ایران بلکه در تمام جهان دیده میشود. این بیماری توانست روند تولید را آهسته کند، اقتصاد دچار مشکل شد و بسیاری از تولیدکنندگان نتوانستند تعهدات خود را انجام دهند، سرمایهگذاران نتوانستند سرمایه خوبی وارد پروژهها کنند و در نتیجه در آمار جهانی کاهش تولیدات را شاهدیم. از طرفی دو سال جشنوارهها درگیر این بودند که برگزار شوند یا خیر؟ برخی جشنوارهها بهصورت مجازی برگزار شدند که بر اساس گزارش ها چندان موفق نبودند و برخی هم مانند جشنواره پویانمایی تهران به تعویق افتادند. امیدواریم با کاهش و اتمام این بیماری مجدد به چرخه اولیه بازگردیم و تولیدات پویانمایی را به بهترین شکل ممکن آغاز کنیم.
این تاثیرگذاری تنها در حوزه تولید بود یا محتوای آثار هم تحتالشعاع این همهگیری قرار گرفت؟
کیفیت آثار تحتالشعاع کرونا قرار نگرفت، زیرا هنرمندان بزرگ هرگز اجازه نمیدهند عواملی مانند کرونا روی کیفیت آثارشان تاثیر بگذارد. حداقل من در آثاری که به این جشنواره رسید و در رویدادهای دیگری که به عنوان داور حضور داشتم، افت کیفیت ندیدم. کرونا روی تعداد تولیدات و کندی روند تولید تاثیر داشت، اما هنوز هم آثار خوبی میبینیم که به صورت محدود در دوران شیوع ویروس کرونا تولید شدهاند.
دستاورد برگزاری رویدادهایی مانند جشنواره پویانمایی تهران برای فعالان و هنرمندان حوزه پویانمایی چیست؟
زمانی که یک تشکل، صنف و اتحادیهای شکل میگیرد، هنرمندان خوشحال میشوند که جایی وجود دارد تا به دنبال حقوق خود باشند و نیازهایشان را مطرح کنند. حال وقتی یک جشنوارهای بزرگتر از یک اتحادیه شکل میگیرد، مسلما فعالان و هنرمندان آن عرصه خوشحال و دلگرماند که جایی هست تا خود را ارزیابی کنند. این جشنوارهها باید برنامههایی داشته باشند و هنرمندان را به تولیدات دنیا نزدیک کنند و شناخت بیشتری از جامعه انیمیشن جهان عرضه کنند، پُل ارتباطی با جشنوارههای دیگر باشند و زمینه مناسبی برای تولیدات آینده به وجود آورند، سازمانها و سرمایهگذاران مختلف را جذب کنند و با مجموع اتفاقاتی که در نشستها رخ میدهد دانشگاهها میتوانند استادان متفاوت و بهتری را شناسایی کنند، شرکتها استعدادهای جدید را بشناسند، دانشجویان با سبکهای مختلفی آشنا شوند و فیلمها را از نزدیک و در چارچوب استانداردها تماشا کنند و صدها مورد دیگر که وظیفه یک رویداد است تا به پویایی آن حوزه کمک کند. جشنواره پویانمایی هم از این قاعده مستثنی نیست و سعی دارد محلی باشد تا فراتر از دانش ما به ما بیاموزد و نقطه دید ما را از محدودیتهای جعرافیایی فراتر ببرد و از طرفی تبادل نظر، ملاقاتهای تجاری، معرفی شرکتها، کشف استعدادها و... همه از اهداف این جشنواره است. به جرات میتوانم بگویم که در دوره اول جشنواره پویانمایی ما سالی ۱۰ - ۱۵ فیلم تولیدی انیمیشن داشتیم، اما اکنون در هر دوره جشنواره پویانمایی بیشاز هزار فیلم تولید میشود. نمیتوانیم بگوییم صرفا جشنواره باعث این افزایش تولید بوده، اما مسلما نقش بسزایی در این زمینه داشته است.
پیشبینی شما از جشنواره دوازهم چیست؟
بازار فیلم ما امسال خیلی خوب است و نشستهای تخصصی مفیدی خواهیم داشت، نمایشگاهها و ملاقاتهایی داریم به طور مثال ریاستجمهوری و مجلس برای نخستین بار وارد میتینگهای ما شدند و با فیلمسازان نشست برگزار خواهند کرد. در نمایشگاه «کار کچه» ۱۳۰ شخصیت انیمیشنی در قالب عروسک به نمایش درمیآیند که خود میتواند اتفاق بزرگی باشد و دریچهای روی هنرمندان حوزه پویانمایی باز کند. در آثار امسال نیز چند فیلم با تکنیک خاص حضور دارند که تاکنون این نوع تکنیک در کشور ما کار نشده است. همچنین سه کتاب به جامعه انیمیشن تقدیم میشود و بحث معرفی پایاننامههای برتر و نقد فیلم را نیز خواهیم داشت که در حوزه انیمیشن بسیار به آن کمتوجهی شده است.
در نتیجه باید بگویم که تمام بخشهای جشنواره دوازدهم با توجه به نیاز مخاطبان برنامهریزی شده است و امیدواریم که مورد استقبال واقع شوند.