به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، دومین جلسه کارگاه «موسیقی در انیمیشن» با تدریس فرهاد صفار ویژه دانشجویان انیمیشن صبح امروز ۹ خردادماه در دوازدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران برگزار شد.
او در ابتدای این کارگاه عنوان کرد: اولین چیزی که در صداگذاری فیلم‌ها استفاده می‌شود، ضبط صدا با میکروفون سر صحنه است که این نوع صدا به فضای واقعی بسیار نزدیک است و به وسیله میکروفون‌های مختلف ضبط می‌شود.
این مدرس ادامه داد: عموما این صداها به ویرایش نیاز دارند یا به اصطلاح ریورب (reverb) دارند. ریورب یک اصطلاح علمی است که به اشتباه اکو گفته می‌شود، اما در اصل بازگشت سریع صداست. جایی که منبع صدا قرار دارد در سرعت این رفت و برگشت تاثیرگذار است و هرچقدر این ریورب را کم کنیم صدای خالص‌تری می‌شنویم، حتی گاهی پنل‌هایی در اتاق ضبط صدا وجود دارند که حالت رفت و برگشت صدا را هدایت می‌کنند.
این صداگذار درباره صداهای مختلفی که در صداگذاری استفاده می‌شود، گفت: هنگامی که در صداگذاری دستمان از صدای صحنه خالی بود، می توانیم از صدای آرشیوی و فولی استفاده کنیم. صداهای آرشیوی یک‌سری ترکیب‌های دسته‌بندی شده هستند که در سازمان‌های مختلف ضبط شده و برای فروش در دسترس قرار دارند، به طور مثال شرکت‌هایی مانند bbc و cfck هرساله این پکیج‌های صدا را ضبط می‌کنند و در اختیار صداگذاران قرار می‌دهد.
او اضافه کرد: صدای فولی نیز یک سری صدا با ترکیب‌های مختلف است که به نام جک فولی نامگذاری شده است. این سیستم برای صداگذاری به یک استودیوی مخصوص نیاز دارد و این استودیو زمان تولید را کوتاه و کار را برای صداگذار راحت می‌کند.
صفار با بیان اینکه صداگذاری در واقع ترکیب صداها با یکدیگر است، درباره لایه‌های مختلف صدا توضیح داد: حتی در ساکت‌ترین حالت ممکن همواره یک لایه صدای محیط وجود دارد و اگر این صدای محیط نباشد صدا خشک و خام شنیده می‌شود. در واقع شما نمی‌توانید یک صدا را استفاده کنید، اما منبع و صدای اطراف آن را نادیده گرفته باشید. همچنین یک لایه دیگر وجود دارد و صدایی‌ست که منبع مشخصی دارد مانند صدای باز شدن در، لایه دیگری که در صدا شنیده می‌شود نریشن است که حدود ۹۰ درصد این نریشن‌ها بدون افکت هستند، لایه بعدی صدا دوبله و دیالوگ است که یکی از مهم‌ترین بخش‌های صداگذاری است. وظیفه صداگذار این است که صداها را نسبت به شخصیت‌ها جایگذاری و چیدمان کند، اما وظیفه تدوینگر است که این‌صداها را با گویش شخصیت هماهنگ کند، لایه بعدی موسیقی است که در اینجا وظیفه تلفیق صداها با موسیقی برعهده صداگذار است که چه نسبتی با یکدیگر داشته باشند.
این مدرس تاکید کرد: صداگذار معمولا در صداها دست می‌برد و می‌تواند تغییری در آن‌ها ایجاد کند. برخی از این تغییرات به صورت دستی و با فرمول‌های ریاضی انجام می‌شود و برخی دیگر به صورت آماده در اختیار فعالان این حوزه قرار دارند.
او تشریح کرد: در تغییرات دستی بخش EQ در نرم‌افزارهای مختلف وجود دارد و یک نمودار است که شما در این نمودار می‌توانید کیفیت صدا را تغییر دهید. این نمودار بالا و پایین صداها را به وسیله امواجی به شما نشان می‌دهد، با استفاده از آن می‌توانیم تعادل صدا را کنترل کنیم و برای رسیدن به این تعادل فرایندی را اعمال کنیم.
این صداگذار درباره تنظیمات رفت و برگشت صدا اظهار کرد: در تنظیمات ریورب صدا شما می‌توانید تغییراتی در آن ایجاد کنید و زمان رفت و برگشت صدا را کوتاه یا بلند کنید، نکته بعدی اینکه ریورب صدا می‌تواند ادغام شود، همچنین شما می‌توانید یک هاله‌ای به صدا بدهید یا میزان پخش شدن آن در محیط را تغییر دهید و کنترل کنید. البته شرکت‌ها این صداهای ترکیبی را تولید کرده‌اند و در مواقعی نیاز نیست که به صورت دستی این فرآیند انجام شود.
او خاطرنشان کرد: امکاناتی هم مانند لیمیتر وجود دارد که اجازه نمی‌دهد صدا از یک حدی بالاتر رود و دچار مشکل و خرابی شود و به‌طور سیستماتیک صدا را در یک حد مشخص نگه می‌دارد.
این مدرس درباره صداهای مکمل توضیح داد: صداهای مکمل نقش صدای اصلی را کامل‌تر و تاثیرگذارتر می‌کنند، مانند صدای شلاق زدن. در بخش اغراق‌آمیز نیز این صداهای مکمل هیجان و تاثیرگذاری صدای اصلی را چندبرابر می‌کنند، مانند صدای مشت زدن افراد در یک فیلم.
او در ادامه درباره ترکیب صداها گفت: برای ترکیب صدا دو مورد الزامی است؛ یکی اتاق مناسب و دیگری تجهیزات مناسب. برای ترکیب صدا اتاق مناسبی نیاز است تا ریورب آن کنترل شود، به طور مثال صدای بیس در گوشه‌های اتاق بیشتر شنیده می‌شود و با گذاشتن پنل‌هایی این بازگشت صداها در این مواقع کنترل و جذب می‌شود. حتی گاهی با گذاشتن پنل، صداها را هدایت می‌کنند.
صفار ادامه داد: در حوزه تجهیزات ضبط صدا اسپیکر بسیار مهم است. اسپیکرهای معمولی در پخش صدا اغراق دارند، اما اسپیکرهای مخصوص، صدای واقعی را پخش می‌کنند. همچنین تناسب ابعاد اسپیکر با فضا نیز در پخش مناسب صدا بسیار اهمیت دارد. از طرفی زاویه صداگذار با اسپیکر هم مهم است تا صدا را به درستی بشنود و در این راستا صداگذار باید با دو اسپیکر روبه‌روی خود زاویه مثلث متساوی‌الاضلاع داشته باشد.
این مدرس در ادامه درباره انواع هدفون‌ها گفت: هدفون‌ها سه مدل دارند؛ یک مدل پشت بسته، یک مدل پشت نیمه‌باز و یک مدل پشت باز است که هرکدام از این هدفون‌ها صدا را به نوعی پخش و تغییراتی در آن ایجاد می‌کنند.
او در پایان کارگاه تصویر یک دستگاه ترکیب صدا را پخش کرد و قسمت‌های مختلف آن و ترکیب صدا در آن‌ها را توضیح داد. همچنین چند نرم‌افزار صداگذاری و ترکیب و موسیقی برای دانشجویان معرفی کرد.
دوازدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران به دبیری محمدرضا کریمی‌صارمی ۸ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۱ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب در حال برگزاری است.
