به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، در اولین کارگاه آموزشی این جشنواره که با موضوع «شگردهای ایده‌پردازی و سوژه‌یابی بر اساس عکس» برگزار شد حسین تولایی شاعر و کارشناس ادبی مدیریت آفرینش‌های ادبی و هنری کانون با بیان اینکه عکس یک پیام‌رسان محسوب می‌شود، گفت: اگر نگاه عمیق‌تری به عکس داشته باشیم می‌توانیم آن را یک پیام ببینیم.
وی افزود: رولان بارت در حوزه نشانه‌شناسی عکس را یک متن می‌داند؛ متن به معنای یک اثر هنری که نباید آن را به معنای نوشتن گرفت.
تولایی اظهار کرد: یک عکس، خلق‌الساعه به وجود نمی‌آید. هر عکس در خودش تصویر دیگری دارد که می‌تواند باعث ایجاد عکس‌های تازه شود. خیلی وقت‌ها عکس‌ها برای شما به‌عنوان نویسنده یا شاعر الهام‌بخش هستند.
این کارشناس ادبی کانون تصریح کرد: در فرآیند عکس‌نوشت به‌عنوان شاعر یا نویسنده قرار نیست عکس را توصیف کنیم بلکه بازتولید و بازتعریف آن را انجام می‌دهیم. درواقع وقتی با عکس مواجه می‌شویم متن شما هویتی مستقل و جدید به مخاطب نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: با دیدن عکس‌ها در وهله اول با دو جهان مواجه هستیم که اولی در ظاهر است؛ مثلا یک اتوبوس که در نگاه اول ساده به نظر می‌آید و در ادامه یک جهان پنهان وجود دارد و می‌تواند شما را به اندیشه وادار کند. در این جهان پنهان می‌توانید به تمام چیزهایی که در عکس می‌بینید هویت ببخشید.
تولایی عنوان کرد: عکاس وقتی عکس می‌گیرد می‌خواهد مفهومی را نشان دهد. در عکس ابتدا یک مفهوم ذهنی به تصویر کشیده می‌شود؛ مانند عکس جشن تولد و در ادامه جهان پنهان آن شکل می‌گیرد.
شاعر کتاب «بیا چند شاخه حرف بزنیم» اظهار کرد: برای سوژه‌یابی، عکس را خوب تماشا و به جزییات آن دقت کنید و تصویر را بیرون از قاب آن تصور کنید تا نگاه بهتری داشته باشید.
وی درباره تکراری نبودن سوژه‌ها گفت: هیچ سوژه‌ای تکراری نیست و مهم نگاه ماست که باید نگاه‌مان را از تکرار و عادت دور نگه داریم. در انتخاب سوژه ساختار و روایت شخصی داشته باشید.
حسین تولایی در پایان این کارگاه با بیان مثال‌های مختلف درباره شخصیت‌سازی توضیح‌هایی ارائه و به سوال‌های کاربران پاسخ داد.
کپشن مانند عکس اهمیت دارد
در ادامه و در کارگاه دوم که با موضوع «شیوه‌های کپشن‌نویسی در عکاسی» برگزار شد، معصومه آقایی مدرس عکاسی با بیان مثال‌های مختلف شیوه‌های گوناگون کپشن‌نویسی را توضیح داد و گفت: برای اینکه کمک کنیم پیام عکس به درستی منتقل شود لازم است متنی کمک‌کننده همراهش باشد.
وی افزود: تقریبا همه عکس‌ها نیازمند متن و توضیح هستند اما گاهی یک عکس هنری یا مفهومی داریم و می‌خواهیم دریافت به صورت آزاد با خود مخاطب باشد، اینجا بهتر است ذهن مخاطب را هدایت نکنیم و اسم هم برایش نگذاریم، از طرفی گاهی یک عکس مفهومی داریم و علاقه‌مند هستیم مخاطب مفهوم را درک کند و یا در عکس خبری قرار است عکس پیامی را برساند.
آقایی اظهار کرد: کپشن را نباید به‌عنوان کار اضافه در نظر گرفت بلکه باید آن را یک ارزش افزوده برای عکس دانست چون کپشن مانند خود عکس اهمیت دارد.
وی ادامه داد: کپشن باید داستان عکس را شرح دهد و محتوای مناسبی داشته باشد. یک کپشن فوق‌العاده می‌تواند احساس عکس را تغییر دهد و به تفاسیر مختلفی از آن منجر شود. حتی یک کپشن خوب می‌تواند یک عکس متوسط را به یک عکس فوق‌العاده و جهانی تبدیل کند و آگاهی بیننده را بالا برد.
این مدرس عکاسی با اشاره به اینکه یک کپشن خوب لازم است اطلاعات کافی به مخاطب بدهد و جذاب باشد گفت: کپشن باتوجه به سوژه عکس، مدل‌های متفاوتی دارد. بسیاری کاربران به مطالعه کپشن‌های طولانی نمی‌پردازند.
وی با بیان اینکه برای کپشن چیزهای را بنویسید که می‌دانید ادامه داد: به جزئیاتی در عکس اشاره کنید که یک بیننده معمولی به آنها توجه نمی‌کند. همچنین فرضیه‌های خود را در کپشن ننویسید و از قضاوت و داستان‌پردازی دوری کنید.
این مدرس عکاسی گفت: اطلاعاتی را به بیننده بدهید که فقط با دنیای تصویر نمی‌توانند به‌دست بیاورند. کپشن خوب باید بتواند به بیننده اطلاعات بدهد و او را غافلگیر یا متعجب کند، ضمن اینکه مخاطب را برای بهتر دیدن عکس تحریک کند.
آقایی از واقع‌نمایی، لحظه‌ای بودن، ابهام، زبان، توجه به جزئیات، امکان دیدن زوایای دیگر، تداعی‌گری و یادآوری خاطره، ابزار اعمال نظارت و قدرت و ابزار شکل‌دادن به هویت به‌عنوان ویژگی‌های رسانه عکاسی برای نوشتن نام برد و مثال‌هایی برای بهره‌مندی بهتر از این ویژگی‌ها مطرح کرد.
پرهیز از طنزپردازی و معرفی افراد داخل عکس در کپشن‌های خبری از دیگر نکته‌هایی بود که در این کارگاه عنوان شد. همچنین در پایان این کارگاه کاربران سوال‌های خود را مطرح کردند.
نخستین جشنواره ادبی هنری «عکس‌نگار» در سه بخش و برای دو گروه از مخاطبان (کانونی و آزاد) از سوی مدیریت آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود.
علاقه‌مندان به شرکت در جشنواره ادبی هنری «عکس‌نگار» می‌توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر به فراخوان جشنواره از طریق سایت کانون به نشانی kpf.ir مراجعه کنند و برای ارتباط با دبیرخانه جشنواره با شماره‌های ۰۲۱۸۸۹۷۱۲۸۸، ۰۲۱۸۸۹۷۱۲۸۹ و ۰۲۱۸۸۹۵۴۸۶۶ مدیریت آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری تماس بگیرند.
