به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، آخرین نشست علمی قصه‌گویی با حضور فریبا علومی‌یزدی و با موضوع «فن بیان» صبح روز دوشنبه ۱ آبان ۱۴۰۲ به شکل مجازی برگزار شد.
در ابتدای این نشست فریبا علومی‌یزدی گفت: فن بیان از دو واژه فن و بیان تشکیل شده است؛ فن به معنای راه، روش، چاره و... است و بیان به معنای تبیین، توضیح، آشکار شدن و... برای تلفظ درست باید معنای دقیق کلمات را بدانیم.
وی با اشاره به اینکه فن بیان هم ذاتی است و هم اکتسابی افزود: ما به عنوان مدرس و مربی باید دامنه لغت‌های گسترده‌ای داشته باشیم، بنابراین قصه‌گو هم لازم است دامنه لغت‌های زیادی داشته باشد. وقتی دامنه لغت‌ها قوی داشته باشیم تعبیرها را به راحتی گسترش می‌دهیم.
علومی‌یزدی در ادامه درباره تلفظ درست کلمه‌ها و تفاوتی که با تغییر فتحه و کسره در معنا دارند صحبت کرد و بر بیان درست مخرج حروف کلمه‌ها تأکید داشت.
این مدرس قصه‌گویی از فن بیان و فصاحت و بلاغت نیز به عنوان جزو تفکیک نشدنی نام برد.
اهمیت تنفس صحیح در فن بیان درست
وی سپس تنفس صحیح را در فن بیان درست، مهم دانست و درباره فواید این کار اظهار کرد: تنفس صحیح باعث تقویت شدت و حجم صدا می‌شود، ۱۵ دقیقه تمرین تنفس عمیق همه انرژی لازم برای روزمان را در اختیارمان قرار می‌دهد، بیش از ۷۰در صد مواد فرعی زاید بدن از طریق تنفس و پوست دفع می‌شود، وقتی اکسیژن خون‌مان زیاد می‌شود رشد ویروس‌ها و باکتری‌ها در بدن سخت می‌شود، تنفس خوب رشد عضلانی را تقویت کرده و انرژی بیشتری به ما می‌دهد، تنفس عمیق باعث می‌شود لحن خوب و صدای رسا تولید کنیم و منقطع حرف نزنیم.
علومی‌یزدی همچنین ورزش‌های هوازی، نواختن ساز بادی، بادکردن بادکنک، فوت کردن شمع، فوت کردن کاغذ روی دیوار، شمارش اعداد ۱ تا ۵ و تنفس در هوای سالم را از راه‌های تنفس صحیح دیافراگمی عنوان کرد که در فن بیان خوب مؤثر است.
وی با اشاره به تقویت حنجره و بهینه‌سازی صدا راه‌های رسیدن به این توانمندی را این‌طور بیان کرد: در تنهایی با صدای بلند و شمرده کتاب بخوانید و عیب‌های خود را برطرف کنید، واژه‌ها را روشن و رسا ادا کنید، صدایتان را ضبط کنید و بعد بشنوید، برای خودتان مخاطب خیالی بسازید، آواز بخوانید و تلاش کنید طنین باشکوه و آهنگ دلنشین به آوای خود بدهید، تنفس خود را تنظیم کنید تا دچار کمبود اکسیژن نشوید.
این مدرس قصه‌گویی از عضلانی کردن اندام‌های گفتاری به عنوان دیگر عوامل تقویت فن بیان یاد کرد و گفت: نفس را به درون بکشید و با صدای اااا... خارج کنید، گردن، شانه‌ها، دست‌ها و گلو را راحت و آزاد بگذارید، نفس را به درون بکشید و با تکرار مصوت‌های ا اِ اُ ای او چندبار با صدای آهسته نفس را خارج کنید و با صدای بلند ۱۰ بار تکرار کنید، برای تقویت نوک عضلات زبان حرف (ر) را چندین بار پشت سرهم تکرار کنید، همین عمل را برای حروف ل، ت، د، ن، ک، گ و ق انجام دهید.
علومی‌یزدی تصریح کرد: الفبای صوتی شامل اصوات انفجاری ب، پ، ت، د، ک، گ، باید محکم باشند، اصوات اصطکاکی ف، و، س، ص، ث، ز، ذ، ض، ظ، ش، ژ، ح، ه، اصوات خیشومی و، م و اصوات سبک ل، ر، ج و حروف صدادار هم ویژگی‌های خود را دارند؛ اما بیشتر اشتباه در اصوات سبک اتفاق می‌افتد.
زبان بدن باید در جهت گفتار و نرم و لطیف باشد
در ادامه این نشست تمرین آیینه، تمرین خودکار، هسته خرما، حبوبات، تمرین مشددخوانی و تمرین تندگویی برخی دیگر از تمرین‌های کاربردی در جهت مهارت در «فن بیان» عنوان شد.
علومی‌یزدی با اشاره به اهمیت مهارت قصه‌گویی و علاقه مخاطبان به داستان‌گویی بیان کرد: چون مخاطبان به داستان‌گویی علاقه‌مند هستند باید تمام زوایه‌ها را بررسی کنیم تا مخاطب بپذیرد و با ما همراه باشد. قصه را طوری تعریف کنیم که مخاطب با آن همذات‌پنداری کند. همچنین در قصه‌گویی فراز و فرودها را تقویت کنیم، هر کلمه‌ای آواز مخصوص خودش را دارد و ما باید کلمات خوش‌آوا انتخاب کنیم.
این مدرس قصه‌گویی در پاسخ به این سؤال که چگونه قصه‌گویی کنیم؟ اظهار کرد: با مخاطبان به‌خوبی ارتباط برقرار کنید، به داستان خود مسلط باشید، شخصیت‌های داستان را معرفی کنید، جزییات را تعریف کنید، در داستان هیجان ایجاد کنید، داستان شما باید مرتبط با موضوع باشد، به واکنش مخاطب و زبان بدن خود دقت کنید و نتیجه‌گیری خوبی داشته باشید. زبان بدن مکمل زبان است بنابراین باید هوشیارانه و مکمل باشد. از طرفی زبان بدن باید در جهت گفتار و کلام و نرم و لطیف باشد.
فریبا علومی‌یزدی در پایان گفت: برای قصه‌گویی حتما باید نتیجه‌گیری خوب و مثبتی داشته باشیم که الهام‌بخش و اثربخش باشد و در کردار ما تأثیر بگذارد. ما می‌خواهیم مهم‌ترین مباحث را با زبان قصه برای مخاطبان بیان کنیم. در نتیجه آموزش قصه‌گویی نیاز به فن بیان، تخیل، مطالعه و انگیزه دارد.
بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همزمان با شب یلدا برگزار می‌شود.
