به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، رامتین شهبازی در ابتدای این نشست که روز دوم سیزدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران برگزار شد، گفت: بحث جدید و جذاب تاثیر چشم بر زیبایی‌شناسی و انیمیشن در جلسه امروز ارائه خواهد شد. خوانش‌های جدید در زیبایی شناسی در مطالعات ذهن و فیزیولوژیک خیلی مهم است و از دیدگاه‌های آقای نکویی بهره می‌بریم.

بابک نکویی با بیان این‌که همیشه به فیزیولوژی دیدن بسیار علاقه‌مند بوده است، گفت: ماجرای انیمیشن به دانش اپتیک و قابلیت و ویژگی چشم ما برمی‌گردد که سبب می‌شود انیمیشن را ببینیم. این مسأله، هویت و جهان‌بینی را نیز در بر می‌گیرد. ما در زمانی زندگی می‌کنیم که دانش‌مان تجربی است و بشر برای کشف، به دنبال آزمایش می‌رود. نمی‌خواهم وارد بعد علمی موضوع شوم اما آن چیزی را که تصور می‌کنیم، ممکن است لزوما چشم ما ندیده باشد.

وی بیان کرد: چشم و بقیه حواس ما بر اساس دی‌کد کردن اطلاعات کار می‌کنند و اگر یکی از این حواس را نداشته باشیم تعریف‌مان آبستره‌تر از آن چیزی است که در ذهن داریم. بعد از حس بصری (چشم)، حس شنوایی ما قوی‌تر است؛ چراکه تصویر به صورت آبسترکت سیو می‌شود و ما نیز بر اساس این اطلاعات، دنیا را تعریف می‌کنیم. در حوزه بصری و هنرهای تجسمی، چشم بسیار مهم است که تبدیل به آرت می‌شود.

نکویی با بیان اینکه کارگاه او به موضوع دیدن برمی‌گردد، گفت: در این کارگاه قصد دارم اهمیت چشم را به صورت تاریخی بررسی کنم. آثار و مجسمه‌هایی که از ۵هزار سال پیش در سومر کشف شده، نشان می‌دهد که مهم‌ترین عنصر در آنها، چشم بوده که پل ارتباطی میان انسان‌ها و جهان پیرامون است که از آنها تعبیر به «خدایان چشم» می‌شود. در آثار مصریان و ایرانیان باستان نیز چشم جادویی است و مجسمه‌های انسانی را با دیزاین ویژه خود تراش می‌دادند تا چشم به عنوان مهمترین عنصر این مجسمه‌ها نمایان باشد.

وی با طرح این پرسش که چرا چشم آن‌قدر اهمیت دارد، بیان کرد: در گفتار بزرگان و اشعار شاعران قدیم از واژه «نور چشم» استفاده می‌شد؛ چراکه تصور بر این بوده دنیا بر اساس نوری که از چشم خارج می‌شود، پایه‌گذاری می‌شود و فکر می‌کردند نور از چشم انسان بیرون می‌زند که جهان‌بینی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این انیماتور با تاکید بر اینکه کالبدشناسی چشم در دیدن انسان تاثیر دارد، عنوان کرد: ماهیت چشم به شکل کروی آن است و اگر شکل آن متفاوت مثلا بیضی بود، قاعدتاً تصویر ما از جهان جور دیگری می‌شد و تعریف ما نیز تغییر می‌کرد.

در ادامه این نشست که در آن مباحث مختلف و تخصصی مطرح شد، نکویی سیستم دیدن و برخی عملکرد سلول‌های چشمی را تشریح کرد و گفت: رنگ آبی در موجودات به ندرت وجود دارد چون از شکست، نور به وجود می‌آید و در چشم ما نیز بازتابی از رنگ آبی وجود دارد؛ چراکه رنگدانه آبی در چشم ما وجود ندارد. باید بگویم که یک‌میلیون عصب کار ورود اطلاعات را به چشم انجام می‌دهد و بعد مغز تصمیم می‌گیرد که چه خروجی داشته باشد و مغز دائما در حال تجزیه و تحلیل این ماجراست، به همین دلیل، چشم انسان به راحتی دچار خطای دید می‌شود. برای اینکه مجموعه‌ای از تصاویر را واضح ببینیم باید چندین بار تصاویر را ببینیم و چشم دائما بین نقاط بر اساس اهمیت‌شان در حال رفت و آمد است. تصویر سیاه و سفید اتفاقی جذاب برای چشم انسان است چون تجزیه و تحلیل کمتری را لازم دارد.

وی به مباحثی چون ساکاد و فیکسیشن که در ساخت انیمیشن‌ مهم است، اشاره کرد و افزود: حرکات چشمی «ساکادیک» به عنوان ساکاد شناخته می‌شود، توانایی چشم‌ها برای حرکت همزمان از نقطه A به نقطه B بدون انحراف از مسیر است. چشم انسان مدام در حال ساکاد و فیکسیشن است و همین موضوع در انیمیشن حائز اهمیت است. همچنین گشتالت یا یکپارچگی تصویری را مغز انجام می‌دهد نه چشم. شناخت ما نسبت به عناصر و ماهیتی که مغز برای ما تعریف می‌کند، مهم است. اساس زیبایی شناسی بر این است که مغز، موضوعی را پیچیده و چالشی بداند و چشم هم درگیرش شود.

نکویی در پایان نیز درباره کمپوزیسیون و ترکیب‌بندی تصاویر و تجزیه و تحلیل چشم و مغز در مورد آنها سخن گفت.

این نشست روز دوشنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۲ در سالن کنفرانس مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.