به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون‌پرورش‌فکری کودکان و نوجوانان استان‌فارس، در ۱۸ تیر ۱۴۰۳ مصادف با روز ادبیات کودک و نوجوان، نشست تخصصی «گفتگوی مؤثر با کودکان و نوجوانان» با حضور سعید حسام‌پور نویسنده، پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان، و رئیس هیئت‌علمی دانشگاه ادبیات شیراز در نهاد کتابخانه‌های استان‌فارس برگزار شد.
راضیه احمدی کارشناس آفرینش‌های ادبی استان‌فارس در این‌باره گفت: این نشست مشترک بین سه ارگان کانون‌پرورش‌فکری کودکان و نوجوانان، دانشگاه شیراز و نهاد کتابخانه‌های عمومی استان‌فارس بود که با حضور بیش از ۱۰۰ نفر از مربیان مراکز و والدین اعضای سه ارگان به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
در این نشست سعید حسام‌پور گفت: نوع کلماتی که ما به‌عنوان والدین به‌کار می‌بریم مشخص می‌کند که به‌دنبال طرح سؤال و ایجاد گفت‌وگو هستیم، یا اینکه باید با ارائه پاسخ و ایجاد بحث گفت‌وگو را پیش ببریم.
وی در خصوص شیوه و مسیر گفت‌وگو بیان کرد: در گفتگو با کودک و نوجوان نباید به‌دنبال برنده‌شدن باشیم. اگر والدین در بحث با کودک به‌دنبال اثبات حرف خود باشند و اینکه کودک باید حرف بزرگ‌تر را قبول کند، مسیر گفت‌وگو شکل نخواهد گرفت.
رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوانان دانشگاه شیراز در مورد تداوم گفت‌وگو خاطرنشان کرد: گفتگو تداوم دارد، اما بحث بعد از یک بازه زمانی به‌ظاهر تمام خواهد شد و گفت‌وگو با قانع‌کردن یکدیگر به انتها می‌رسد و اغلب بحث‌ها به سکوت بدون نتیجه منجر می‌شود.
وی در توضیح تفاوت گفت‌وگو و بحث خاطرنشان کرد: در گفتگو به‌دنبال مسئله برد-برد هستیم، اما در بحث با مسئله برد-باخت مواجه خواهیم شد. در گفتگو ما بیشتر گوش خواهیم بود تا دهان. یعنی ما به حرف‌های کودکان و نوجوانان گوش می‌سپاریم و حرف‌هایشان را می‌شنویم. این امر باعث اعتمادسازی و صداقت بین والدین و بچه‌ها خواهد شد.
این نویسنده کودک و نوجوان گفت: در مقابل احترام و توجهی که در گفتگو مطرح است، قدرت بحث خودش را نشان می‌دهد. در حالی‌که با گفتگو این احترام منجر به ایجاد مسیر در پیشبرد حل مسئله خواهد شد.
رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوانان دانشگاه شیراز تأکید کرد: در بحث والدین می‌خواهند نظر و عقیده خود را بدون شنیدن صحبت کودک و نوجوان تنها برای اثبات مسئله به جریان بگذارند، اما در گفت‌وگو امکان کشف فرصت‌های جدید وجود دارد؛ در حالی‌که در بحث دفاع از یک موقعیت خاص مطرح است.
وی افزود: از ویژگی‌های گفتگو می‌توان به برقراری ارتباط با دیگران، نگاهی نو و کنجکاوانه به مخاطب، خوب گوش‌دادن، صداقت در گفتگو، به تعلیق درآوردن فرضیات، قضاوت‌ها و ارزیابی‌ها، شناخت تفاوت‌ها و پذیرفتن آن‌ها و احترام گذاشتن به این تفاوت‌ها اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: در گفت‌وگو ما بیشتر گوش خواهیم بود تا دهان، یعنی ما به حرف‌های کودکان و نوجوانان گوش می‌سپاریم و حرف‌هایشان را می‌شنویم. این باعث اعتمادسازی و صداقت بین والدین و بچه‌ها خواهد شد.
رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوانان دانشگاه شیراز با بیان اینکه در گفت‌وگوی مؤثر با کودک و نوجوان لزوماً نسخه‌های پیچیده‌شده نمی‌تواند راهگشا باشد؛ یادآور شد: باید بیشتر گفت‌وگو کنیم؛ تا بتوانیم مسیر درست را تشخیص دهیم.
حسام‌پور گفت: ما به‌عنوان نویسنده باید تصویر درستی از ارتباط والدین و فرزندان ارائه دهیم؛ وکتاب ابزاری است؛ که می‌تواند این ارتباط را در ذهن مخاطب شکل دهد. نویسنده باید به این باور برسد که می‌تواند گفتگو را در داستان به جای بحث کردن نشان دهد.
وی گفت: ما به‌عنوان نویسنده نباید از ظرفیت‌های ادبیات کهن غافل شویم؛ و از این ظرفیت‌ها در راستای فعال‌سازی گفتگوی فعالانه در داستان استفاده کنیم.
وی خاطرنشان کرد: قاطعیت در گفتگو به معنای تحمیل کردن نیست و اگر معنای گفتگو را به‌خوبی متوجه شویم، می‌توانیم به محصول خوبی دست یابیم. چرا که محصول نهایی گفتگو فردی می‌شود که اهل تعامل است و به‌دنبال راهکار می‌گردد؛ در حالی‌که محصول بحث تبدیل به فردی می‌شود که در ارتباطات خود دچار مشکل می‌شود.
حسام‌پور در پایان گفت: توجه به ویژگی‌های کودک و نوجوان و احترام گذاشتن به سلیقه آن‌ها می‌تواند منجر به ساختن آینده‌ای بهتر برای کشور شود. ما به‌عنوان نویسنده باید تصویر درستی از ارتباط والدین و فرزندان ارائه دهیم و کتاب ابزاری است که می‌تواند این ارتباط را در ذهن مخاطب ایجاد کند.
