مهارت در خواندن از مهم‌ترین نیازهای یادگیری کودکان است

عضو هیئت مدیره کانون گفت: حقیقت خواندن به معنای درک مطلب و کاربرد اطلاعات به‌دست‌آمده از متن است و این اتفاقی بوده که هنوز در جامعه ما صورت نگرفته است.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمدرضا سنگری در سی و دومین نشست ترویج خواندن با موضوع «مطالعه بین‌المللی پیشرفت سواد خواندن (پرلز)»، که در کتاب‌خانه مرجع کانون برگزار شد با بیان این مطلب افزود: ضعف ما در آزمون پرلز ضعف دانش‌آموزان نیست بلکه ضعف آموزش و پرورش است.
این نویسنده با اشاره به این‌که پرلز به سنجش عملکرد کشورها در آموزش سواد خواندن می‌پردازد گفت: آزمون پرلز آزمون خواندن است که در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود. واقعیت این است که در کشور ما خواندن خیلی مشکل دارد و ما در کشور با بحران خواندن روبرو هستیم.
وی با اشاره به این‌که پرلز مطالعه بین‌المللی پیشرفت سواد خواندن است، افزود: موضوع آزمون پرلز توانایی درک مطلب دانش‌آموزان از خواندن است که این در پایه چهارم ابتدایی انجام می‌گیرد و ما از سال 2001 در 3 دوره در این مطالعه شرکت کردیم.
عضو هیات مدیره کانون با بیان این‌که آزمون پرلز می‌تواند یاری‌گر همه کسانی باشد که کار تالیف و نوشتن انجام ‌می‌دهند افزود: دغدغه جدی ما در فراگیری سواد خواندن در مجموعه آموزش و پرورش، دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها و همه کسانی که در این مجموعه قرار می‌گیرند، هستند.
سنگری تاکید کرد: یافته‌ها و اطلاعات به دست آمده از مطالعات تیمز و پرلز می‌تواند منبع مهم و تعیین‌کننده برای کشف و شناسایی نقاط ضعف و قوت نظام‌های آموزشی کشورها در مقیاس ملی و بین‌المللی و ارایه راه‌کارهای برخواسته از نتایج پژوهشی در بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری باشد.
وی با بیان این‌که در جامعه ما متن پی در پی تولید می‌شود تصریح کرد: ما باید به بچه‌ها بگوییم چه متنی را نخوانند و چه متنی را بخوانند.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان گفت: پرلز نشان داد که بچه‌هایی که کتاب‌های غیردرسی می‌خوانند در این آزمون موفق‌تر بودند. خواندن کلیشه‌ای و تکراری، خواندن مفید نخواهد بود. نگاه ابزاری نباید به کتاب داشت فضای خانواده و فضای مدرسه برای کتاب‌خوان کردن بچه‌ها خیلی مهم و تاثیر گذار است.
عبدالعظیم کریمی عضو هیات علمی پژوهش‌گاه مطالعات آموزش و پرورش، دیگر سخن‌ران این نشست نیز گفت: پرلز فقط یک آزمون نیست بلکه یک مطالعه و ارزشیابی آموزشی است. یکی از موفقیت‌های که پرلز دارد این است که بچه‌ها در مدارس علاوه بر درگیری ذهنی، علاقه و انگیزه را در آنان ایجاد می‌کند.
این نویسنده افزود: مطالعه‌ بین‌المللی‌ پیشرفت‌ سواد خواندن‌ یک‌ برنامه‌ ابتکاری‌ برای‌ ارزیابی‌ توانایی‌ خواندن‌ کودکان‌ در پایه‌ی‌ چهارم‌ ابتدایی‌ است‌ که‌ چندین کشور از سراسر جهان‌ در آن‌ شرکت‌ دارند. روندهای‌ این‌ مطالعه‌ به‌ فاصله‌ی‌ هر 5 سال‌ یکبار مورد سنجش‌ و اندازه‌گیری‌ قرار می‌گیرد.
کریمی تصریح کرد: پرلز آزمون نیست بلکه یک ارزشیابی است که کل هدف‌ها را در بر می‌گیرد و امکان شناسایی و ضعف خواندن را بررسی می‌کند.
وی با اشاره به مقایسه روند عملکرد نظام‌های آموزشی کشورهای شرکت کننده در ابعاد مختلف و در طول دوره‌های مختلف گفت: روند رو به رشد ما در این آزمون خوش‌بختانه اول است و پیشرفت خوبی نیز در این آزمون داشته‌ایم که این اتفاق بزرگی است.
کریمی گفت: تاثیر کتاب‌خانه با ایجاد فضایی مناسب برای مطالعه در ترویج خواندن اهمیت دارد. درک فرامعنایی از متن در خواندن بسیار مهم است و ما باید سواد خواندن را در بین بچه‌ها نهادینه کنیم.
این پژوهش‌گر ادبی تصریح کرد: یادگیری مهارت خواندن اساس تمام یادگیری‌هاست و این بدان معناست که اگر ما بیاموزیم که چطور متنی را بخوانیم به راحتی می‌توانیم آن را درک کرده و یاد بگیریم.
کریمی گفت: برای مقایسه نظام آموزشی خود با منطقه باید شاخصی داشته باشیم و مطالعات تیمز و پرلز تنها شاخص استانداردی است که می‌تواند جایگاه ما را در کشورهای جهان نشان دهد. به تناسب هدف باید خود را به شاخص رتبه نخست نزدیک کنیم.
نویسنده اثر «آموزش به مثابه پرورش» اظهار کرد: رتبه‌مان در مقیاس جهانی از میانگین بین‌المللی پایین‌تر است اما روند عملکردمان نسبت به گذشته روبه بهبود بوده است. کشور ما به ویژه در 10 سال گذشته روند پیشرفت عملکردش در 2 درس علوم و سواد خواندن مثبت و روبه افزایش بوده اما در ریاضیات کاهش و افزایش رتبه داشتیم و در این درس ثبات نداشتیم.
نویسنده کتاب «نظم پریشان» گفت: در آزمون پرلز کشورهایی موفق بودند که خانواده‌ها تاثیر زیادی در کتاب‌خوان کردن بچه‌ها دارند. فرهنگ خواندن خودش یک فرآیند پیچیده اجتماعی است. محور اصلی برای بهبود خواندن این است که مطالعه را از هدف‌گذاری بیرونی خارج کنیم.
در پایان این نشست نیز مینا ذاکر دبیر سلسله نشست‌های ترویج خواندن کتاب‌خانه مرجع کانون گفت: برای بهبود روند خواندن چه ساز و کارهایی را باید ارایه داد و آیا فقط برای بهبود این وضعیت آموزش و پرورش باید کمک کند یا نهادهای دیگر هم می‌توانند سهیم باشند.
سنگری در پاسخ به این پرسش گفت: کشورهایی در این آزمون موفقند که خانواده نقش مهمی در کتاب‌خوان کردن بچه‌ها دارند و لذت بردن از خواندن را به بچه‌ها آموزش می‌دهند. مطالعه کردن را باید از هدف‌گذاری‌های سودمند بیرونی خارج کرد.
وی ادامه داد: خواندن اجباری اصالت پیدا نخواهد کرد. خواندن فقط باید برای خواندن باشد. خانواده‌ها باید پا به پای بچه‌ها کتاب بخوانند.
سنگری افزود: رواج فرهنگ کتاب‌خوانی در مدارس، باید اتفاق بیافتد. بعضی از مدارس ما فاقد کتاب‌خانه هستند ما باید فضای کتاب‌خانه‌های‌مان‌ را تغییر دهیم و کتاب مناسب را در دسترس کودکان قرار دهیم. زمینه گرایش به مطالعه در موقعیت‌های مختلف را برای بچه‌ها به‌وجود آوریم. کودکان از خردسالی در خانواده با کتاب سروکار داشته باشد، مادر و پدر در فرصت‌های گوناگون برای او کتاب‌ بخوانند.
نویسنده کتاب «سوگ سرخ» گفت: می‌توان از کتاب‌های کانون با بهره‌گیری از آزمون پرلز سوال طرح کرد و بچه‌ها را با متن کتاب درگیر کرد تا دید خوبی نسبت به کتاب پیدا کنند.
وی یکی از مشکلات خواندن در کشور ما را فیزیک نشستن بچه‌ها در کلاس بیان کرد. فیزیک نشستن باید به صورت دایره باشد که تاثیر زیادی در علاقه‌مند کردن بچه‌ها به خواندن دارد.
سی‌و‌دومین نشست ترویج کتاب‌خوانی با موضوع «مطالعه بین‌المللی پیشرفت سواد خواندن (پرلز)»، روز 31 شهریور 1393 در کتاب‌خانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.