به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، عنوان روزهای هفتهی ملی کودک بهانهی خوبی برای پرداختن به مفاهیم اساسی زندگی و آموزش آنها به کودکان است. دومین روز این هفته با عنوان «کودک، محیط زیست و میراث فرهنگی» نامگذاری شده است. کتاب، سرگرمی، قصه، بازی یا فیلم و تئاتر حوزههای فرهنگی هستند که میتوانند بستر مناسبی برای آموزش باید و نبایدهای این موضوعات باشند.
محمدعلی طالبی، کارگردان و فیلمنامهنویس حوزهی کودک و نوجوان است که آثاری چون «بید و باد»، «برهوت»، «باد و مه» و «پایان رویاها» در کارنامهی کاری او به چشم میخورد. در تمامی این آثار به نوعی محیط زیست دغدغهی اصلی فیلمساز برای روایت داستان بوده است.
به گفتهی طالبی محیط زیست مسالهای بسیار مهم است که تمام زندگی انسان به آن بستگی دارد. وی میگوید: بهطور طبیعی وقتی میخواهیم محافظت از محیط زیست را آموزش بدهیم باید از کودکان شروع کنیم. این آموزشها میتواند در قالب متون درسی، از سوی خانوادهها و حتی لابهلای فیلمها و آثار سینمایی بیان شود.
او دربارهی شیوهی کار خودش توضیح داد: کاری که من به عنوان فیلمساز و بهطور مشخص انجام دادهام این بوده است که در فیلمهایی که ساختهام این موضوع را به نوعی گنجاندهام. آخرین فیلم من «پایان رویاها» نام داشت و موضوع آن در ارتباط با رابطهی کودک با حیوانات و آموزشهایی در این زمینه بود.
این کارگردان ادامه داد: برای مثال شخصیتی منفی در فیلم وجود داشت که به صورت غیرمستقیم رفتار نامناسب و قطع کردن درختان توسط او نشان داده میشد. سراسر فیلم مباحثی از این دست را دنبال میکرد.
او معتقد است وقتی چنین فیلمهایی را در سینما یا کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مدارس نشان میدهیم بچهها نیز به صورت غیرمستقیم متوجه چگونگی رفتار با طبیعت و محیط زیست میشوند و حتی از آنجا که بسیاری از بچهها در آپارتمانها زندگی میکنند و اصلا با طبیعت آشنایی ندارند، از طریق چنین فیلمهایی میتوانند با طبیعت بخشهای مختلف ایران آشنا شوند.
طالبی در یکی از فیلمهایش با نام «باد و مه» به تاثیر جنگ روی محیط زیست و زندگی مردم و طبیعت میپردازد و رابطه تخریبی خشونت جنگ بر طبیعت را به تصویر میکشد. همچنین در فیلم «بید و باد» با قصهای از عباس کیارستمی رابطهی نوجوانی با طبیعت پیرامونش را بازگو میکند که در طبیعت منجیل تصویربرداری شد. فیلم «علفزار» او نیز دربارهی رابطه بچهها با محیط پیرامونشان، فضایی که در آن زندگی میکنند، رفتارشان با حیوانات و حفظ محیط زیست است.
به گفتهی او علاوه بر خودش کارگردانان دیگری چون ابراهیم فروزش نیز هستند که در آثارشان توجه به محیط زیست را میتوان دید.
این فیلمساز درباره بازخوردهایی که طی این سالها از پرداختن به دغدغهی محیط زیستی در فیلمهایش دریافت کرده است توضیح داد: باید در نظر داشت آموزشهایی که به بچهها ارایه میشود اگر به صورت مستقیم باشد کودک از آن فرار میکند. برای همین همیشه توجه اصلی من به آموزش غیرمستقیم بوده است. بازخوردها را نیز در ارتباط با همین آموزشهای غیرمستقیم دیدهام.
او ادامه داد: بسیاری از افرادی که اکنون بزرگ شدهاند و خودشان فرزندی دارند اما در گذشته بینندهی آثار سینمایی من بودهاند خیلی وقتها در قالب یادداشتهایی که برایم مینویسند از آنچه یاد گرفتهاند میگویند. برهمین اساس تاثیر این فیلمها را بر رفتارشان احساس میکنم.
طالبی در پایان یادآور شد: تاثیر پرداختن به دغدغهی مهمی چون محیط زیست را تنها در قالب آثار سینمایی نمیتوان دید؛ بلکه نویسندههای کودک و نوجوان بسیاری هستند که به خوبی به این موضوع در قالب داستانهایشان می پردازند.
به گفتهی او هوشنگ مرادی، کرمانی، محمدرضا یوسفی، مژگان شیخی و عباس جهانگیریان از جملهی این نویسندهها هستند که دغدغهی آموزش توجه به محیط زیست را در آثارشان دارند.
ویژهبرنامههای هفتهی ملی کودک از 14 تا 20 مهر 1397 در تهران به میزبانی مرکز آفرینشهای فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب و همچنین مراکز فرهنگی هنری سراسر کشور برگزار خواهد شد.