فرناز میرییکی از امکانات کانون پرورش فکری برای روستاهای کم جمعیت که از امکانات ارتباطی مناسبی برخوردار نیستند کتابخانههای سیار روستایی است. در شرایطی که کمبود امکانات مانع ایجاد و تاسیس کتابخانهی ثابت در برخی روستاها میشود کتابخانههای سیار میتوانند، توزیع عادلانه امکانات را فراهم و یک وسیله ارتباطی مناسب برای اطلاعرسانی و ارایه خدمات کتابخانهای در مناطق کم جمعیت یا دور افتاده ایجاد کنند.
در فرهنگ سازمانی کانون، مرکز فرهنگی هنری سیار، کتابخانهای است که در آن مربی برای توسعهی فرهنگ کتابخوانی و کشف و پرورش استعدادهای کودکان و نوجوانان با یک دستگاه خودروی مجهز به کتاب و امکانات فرهنگی هنری به روز به روستاها و مناطق شهری کم برخوردار از امکانات فرهنگی مراجعه کرده و فعالیتهای متنوعی را به مخاطبان خود (6 تا 16سال) ارایه میکند.
نخستین مرکز فرهنگی هنری سیار در سال 1345 شروع بهکار کرد. برهمین اساس کتابرسانی به دانشآموزان 16 مدرسهی عشایری در جنوب ایران آغاز شد و بستههای 500 جلدی کتابهای غیردرسی بهوسیلهی چهارپایان به این مناطق حمل و در اختیار کودکان قرار میگرفت. بعدها با گسترش این مراکز، فعالیتهای فرهنگی نیز در برنامه کاری مربیان سیار کانون دیده شد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارای 149 کتابخانهی سیار روستایی و 20 کتابخانهی سیار شهری است.
هرچند کتابخانههای سیار روستایی فرصتی برای دسترسی کودکان و نوجوانان روستاهای کم برخوردار به خدمات فرهنگی فراهم میکنند اما هنوز روستاهایی هستند که به دلیل صعبالعبور بودن یا شرایط ویژهی دسترسی، از امکانات جایی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برخوردار نیستند. تالاب بینالمللی شادگان و روستاهای مجاور آن در استان خوزستان از جمله مناطقی است که رفتوآمد به آنها و در این روستاها فقط از طریق قایق صورت میگیرد. به همین دلیل تاکنون واحد کتابخانهی سیار خوزستان امکان دسترسی به روستاهای مجاور تالاب شادگان را نداشتهاند. اما به تازگی پیشنهادی از سوی مدیریت کانون این استان مطرح شد تا یک قایق به عنوان کتابخانهی سیار شناور مسوولیت فراهم کردن خدمات و محصولات فرهنگی مورد نیاز کودکان و نوجوانان این مناطق را برعهده داشته باشد.
وحید کیانی، مدیرکل کانون پرورش فکری استان خوزستان دربارهی هدف اصلی از ایجاد چنین کتابخانهای گفت: از جمله جدیترین اهداف ما در کانون پرورش فکری استان خوزستان توجه به اقشار کم برخوردار و نیازمند است. بهویژه کودکان و نوجوانانی که در روستاهای دورافتاده فرصت برابر استفاده از خدمات فرهنگی در اختیارشان نیست.
او ادامه داد: برهمین اساس در روستاها چنین ظرفیتی را ایجاد کردهایم تا معرفی کانون پرورش فکری به شکل جدی و امروزی صورت بگیرد و موثرتر باشد.
به گفتهی مدیرکل کانون استان خوزستان شهر شادگان و تالاب بینالمللی شادگان تنها منطقهای در ایران است که رفتوآمد و دسترسی به روستاهای آن فقط از طریق قایق امکانپذیر است و خودروی کتابخانه سیار کانون پرورش فکری نمیتواند به این مناطق برود و کودکان و نوجوانان آنرا تحت پوشش محصولات و خدمات فرهنگی کانون قرار دهد.
او توضیح داد: طی جلسهای که با فرمانداری داشتیم قرار شد از طرف آنها یک قایق در اختیار کانون پرورش فکری خوزستان قرار بگیرد و به نام و آرم کانون منقش شود. تا در بین روستاهای تالاب شادگان رفت و آمد داشته باشد و خدمات و محصولات فرهنگی کانون را به کودکان و نوجوانان آن منطقه عرضه کند.
کیانی با تاکید بر اینکه در این طرح از حضور مربیان سیار کانون استفاده میشود، ادامه داد: پیشبینی میکنیم هر دو هفته یکبار بچههای آن منطقه بتوانند به مربی سیار و محصولات فرهنگی کانون از طریق قایق دسترسی داشته باشند.
او افزود: همچنین در نظر داریم همانند کتابخانههای سیار، بخش نمایش عروسکی را نیز برای این قایق فراهم کنیم.
مدیرکل کانون استان خوزستان ضمن ابراز امیدواری از راهاندازی و بهرهبرداری کتابخانهی سیار شناور در نیمهی نخست اسفند گفت: البته به دلیل شرایط ویژهی آن باید برای تجهیز قایق و تبدیل آن به کتابخانهی سیار تدابیر خاصی در نظر گرفته شود تا به محصولات فرهنگی و از جمله کتابها آسیبی وارد نشود.
او در بخش دیگر از سخنانش و با تاکید بر تمرکز کانون استان خوزستان بر دسترسی کودکان و نوجوانان مناطق کم برخوردار به محصولات فرهنگی، اظهار داشت: در همین راستا از حضور دوستانی که علاقهمند به همکاری با کانون هستند اما در قالب اداری با ما همکاری و نسبتی ندارند به عنوان «سفیر فرهنگی» بهرهمند میشویم. پیش زمینهی فعالیت تخصصی این افراد در زمینهی فرهنگی، هنر و ادبیات است.
به گفتهی کیانی در حال حاضر سه سفیر فرهنگی حدود سه ماه است با کانون استان خوزستان همکاری دارند اما به تعداد آنها افزوده میشود.
او گفت: این سفیران محصولات فرهنگی کانون را به مناطق بسیار دورافتاده و روستاهایی که حتی امکان دسترسی به آنها با خودرو وجود ندارد، میبرند و خدمات و محصولات فرهنگی کانون را به کودکان و نوجوانان آن مناطق عرضه و با بچهها کار و فعالیت میکنند.
کیانی در پایان یادآور شد: همچنین از سوی واحد سیار کانون استان خوزستان نیز آموزشهایی برای سفیران فرهنگی استان در نظر گرفته شده است تا کلیات مفاهیم ارتباطگیری با کودکان و نوجوانان و خدمات فرهنگی کانون به آنها آموزش داده شود.