به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، در اولین روز از بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۲۵ آذر کارگاه آنلاین «فراتر از صدا» از سوی آنتونیو روچا قصه‌گوی برزیلی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون برگزار شد.
بهاره جهاندوست مسئول کمیته بخش بین‌الملل که این کارگاه را به صورت همزمان ترجمه می‌کرد، در ابتدا بیان کرد: نام این کارگاه «فراتر از صدا» است و آنتونیو روچا قصه‌گوی برزیلی در این کارگاه قرار است با تکنینک‌های زبان بدن و مهارت‌های نمایشی، خلاقیت‌های فردی را گسترش دهد.
آنتونیو روچا قصه‌گوی برزیلی ضمن تشکر از همه کسانی که برای برگزاری این کارگاه تلاش کردند، گفت: در این کارگاه قرار است به این مساله اشاره کنم که چگونه می‌توان در قصه‌گویی از زبان بدن استفاده کرد تا کلام درست به مخاطب منتقل و تاثیرگذارتر باشد.
او ادامه داد: ما هر روز از بدن خود کمک می‌گیریم تا آنچه را که می‌خواهیم بگوییم و در حقیقت بدن منعکس‌کننده خواسته‌های ماست. اینکه منظور ما از چیزی که می‌خواهیم بگوییم، چیست اهمیتی ندارد بلکه مهم این است که هنگام گفتن آن مطلب چگونه رفتار کنیم. امروز قصد دارم چند تکنیک به شما آموزش دهم تا هنگام قصه‌گویی، بدن شما با کلامتان هماهنگ و همراه شود.
به گفته این قصه‌گوی برزیلی، اولین و مهمترین تمرینی که قصه‌گو به عنوان کسی که روی صحنه اجرا می‌کند، باید در نظر داشته باشد دیدن و مشاهده کردن است. مشاهده‌کردن مستمر و روزانه اینکه افراد چگونه صحبت می‌کنند؟ وقتی خوشحال و یا ناراحت می‌شوند، چه می‌کنند؟ و... قطعا به قصه‌گو کمک خواهد کرد.

آنتونیو روچا در بخش دیگری از صحبت‌های خود با مقایسه بدن افراد پیر و جوان مطرح کرد: فرد جوان بیشتر اشتیاق دارد رو به جلو حرکت کند، اما فرد پیر استقرار و سکون دارد به عنوان مثال هنگام نقل یک قصه زمانی که می‌گوییم سال‌ها پیش یک پیرمرد باهوش و خردمند زندگی می‌کرد، مجبور نیستیم عصا بدست بگیریم و یا ریش بگذاریم بلکه باید نقش فردی را بازی کنیم که کرامت دارد و عاقل است. از سوی دیگر فرد جوان نگاه رو به جلو دارد و چشمش در حال جستجو است، پس اگر بخواهیم یک فرد پیر و جوان را همزمان نشان بدهیم فرد پیر عقب و فرد جوان جلو می‌ایستد.
این قصه‌گوی برزیلی افزود: همچنین برای ایفای نقش جوان یا پیر در قصه حرکت دست و پای قصه‌گو مهم است، به گونه‌ای که فرد پیر روی پاشنه پا و جوان روی پنجه پا می‌ایستد. از سوی دیگر یک فرد پیر دستش را سریع حرکت نمی‌دهد، سرش را با سرعت به عقب باز نمی‌گرداند و اگر کسی او را صدا بزند با کل بدن باز می‌گردد، تکیه بدنش به پشت و پایش است و…
به گفته وی، اگر قصه‌گو قرار باشد شخصیت یک فرد پیر را ایفا کند باید به جزئیات توجه کند و زیاد بازی نکند، در حقیقت راز کارِ قصه‌گو این است که همه موارد را از هم تفکیک کند، کمتر انتخاب کند، بیشتر به نمایش بگذارد و خاص‌تر باشد.
آنتونیو روچا درباره استفاده از بدن روی صحنه هنگام بیان قصه تصریح کرد: سر، بخش ذهنی، بالاتنه، بخش احساسی و دست‌ها و پاها، بخش حرکتی بدن را تشکیل می‌دهند که تمرکز ما در این کارگاه روی بخش سر است؛ چیزی که بیشتر از همه به آن نیاز داریم. سر، هم به سه بخش ذهن، احساس و حرکت تقسیم می‌شود در حقیقت از ابروها به بالا قسمت ذهنی، از لب بالا تا چشم‌ها، بخش حسی و لب‌ها و فک، بخش حرکتی‌ست.
به گفته وی، هر چه در ذهن می‌گذرد، در دست بروز داده می‌شود و در حقیقت دست با ذهن حرکت می‌کند، البته نباید فراموش کرد که حرکت‌های دست ممکن است در هر کشوری معنای متفاوتی بدهد، به عنوان مثال در کشور آمریکا حالتی از دست معنی تایید می‌دهد اما همین حرکت در کشور برزیل توهین است.
در بخشی از این ورکشاپ این قصه‌گوی برزیلی تمرین‌هایی به شرکت‌کنندگان داد و از آن‌ها خواست کارهایی را که می‌گوید، انجام دهند.

روچا در ادامه درباره قصه‌گویی برای بچه‌ها مطرح کرد: بچه‌ها بسیار صادق هستند و به دلیل آنکه بچه هستند نباید با آن‌ها غلوآمیز رفتار کرد، چراکه باهوش هستند و با قصه ارتباط می‌گیرند. همچنین موضوعی که برای قصه کودک انتخاب و کلماتی که برای آن استفاده می‌شود، مهم است چراکه باید معنی کلمات را بدانند و موضوع مناسب سن‌شان باشد.
این قصه‌گوی برزیلی درباره حرکت بدن در قصه‌گویی برای بچه‌ها و بزرگسالان یادآور شد: حرکت بدن در قصه‌گو برای بزرگسال و کودک تفاوتی ندارد بلکه تنها باید خالص و حقیقی باشد.
وی درباره بازی در نقش حیوانات اظهار کرد: وقتی قرار است به عنوان قصه‌گو در نقش حیوان روی صحنه حاضر شوید، باید آن را به گونه‌ای ایفا کنید که اعتبار حیوان به خطر نیفتد. همچنین یک قصه‌گو برای ایفای نقش یک حیوان باید حیوانات را زیاد تماشا کند تا شخصیت کارتونی دروغین از آن‌ها نسازد.
روچا با اشاره به اینکه احساس فردی که قصه‌گو را تماشا می‌کند، این است که کارهای زیادی انجام می‌دهد، تصریح کرد: این در حالیست که قصه‌گو کار زیادی انجام نمی‌دهد، اما آن کار را به صورت خاص و با تاکید پیش می‌برد. من برای بازی در نقش حیوان فقط روی سه کار یعنی حرکت، نگرش و حالت کلی حیوان و نوع تنفسش تمرکز می‌کنم.
این قصه‌گوی برزیلی در ادامه برای تماشاگران در نقش کرم ابریشم، آفتاب‌پرست، لاک‌پشت، شیر و… ظاهر شد.
وی تاکید کرد: من از زمانی که پسربچه بودم، ادای حیوانات را در می‌آوردم به این نکته اشاره کردم تا بگویم فقط فکر نکنید بلکه تماشا و بازی کنید، خودتان را ببینید، به صورت مداوم تقلید کنید و… همه این موارد تمرین محسوب می‌شود، در حقیقت یک قصه‌گو باید خود را وقف تمرین کند، همانگونه که یک نوازنده باید هر روز تمرین کند.
روچا با اشاره به نحوه تنفس مهمانان بیان کرد: برخی از حیوانات جوری نفس می‌کشند که می‌توان به چشم دید، از سوی دیگر تنفس یک شیر با اسب تفاوت دارد، پس باید به این مساله توجه و به‌گونه‌ای حیوانات را طبقه‌بندی کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که یک قصه‌گو تا کجا می‌تواند بازی کند، گفت: برای اینکه قصه‌گوی خوبی باشیم باید شنونده خوبی باشیم، حتی واجب است که قصه‌گو به قلب و روح قصه گوش بسپارد که این مهمترین کار است. درباره حرکت شخصیت‌ها نیز همین است و باید به ذات و درون آن‌ها گوش داد.
این قصه‌گوی برزیلی با بیان اینکه قصه‌گو باید به تماشاگر نگاه کند، عنوان کرد: مخاطبان هر چه قدر کوچک‌تر باشند، بیشتر دوست دارند که قصه‌گو نگاهشان کند. همچنین قصه‌گو باید به هر لحظه شگفت‌انگیزی که در قصه هست، توجه کند.

روچا ادامه داد: از سوی دیگر یک قصه‌گو باید صدا و زاویه نگاه شخصیت‌هایی را که در یک قصه با هم صحبت می‌کنند، به‌گونه‌ای تنظیم کند که دیگر نیازی نباشد در طول قصه بگوید فلان شخصیت گفت.
وی با اشاره به اینکه یک قصه‌گو به ویژه زمانی که قصه را فراموش می‌کند هرگز نباید به پایین نگاه کند، اظهار کرد: این اتفاق تنها زمانی باید رخ بدهد که قصه بخواهد تمام شود، چراکه شنونده با چشمانش قصه را می‌شنود و زمانی که قصه‌گو پایین را نگاه می‌کند، لحظه را می‌شکند.
این قصه‌گوی برزیلی در پایان تاکید کرد: به شما قصه‌گویان پیشنهاد می‌کنم به قصه‌ها گوش بدهید چراکه آن‌ها به قصه‌گو می‌گویند چگونه روایتشان کنند و به احساسات و روح قصه گوش کنید چراکه می‌توانند شما را هدایت کنند. اگر قصه‌گو احساس قصه را پیدا نکند به راحتی شکست می‌خورد.
بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی صبح روز ۲۵ آذر ۱۴۰۰ در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز به کار کرد و تا روز ۳۰ آذر ادامه دارد.
این رویداد از صفحه رسمی کانون در اینستاگرام به نشانی www.instagram.com/kanoonparvaresh و آپارات کانون به نشانی www.aparat.com/Kanoonparvaresh/live و سایت خبری کانون به نشانی www.kanoonnews.ir نمایش داده می‌شود.