گیتی خامنه مجری باسابقه برنامههای کودک در رادیو و تلویزیون و داور بخش ملی بیستو سومین جشنواره بینالمللی «قصهگویی» در گفتگو با ستاد خبری جشنواره بیان کرد: نقل قصهگویی جزو راههای ارتباطی انسانها با هم است که از نظر من کهنه نشده و نمیشود چون کلام به نوعی یکی از تاثیرگذارترین حاملهای بار احساسی و عاطفی است و میتواند منظور ما را به دیگران منتقل کند. با توجه به اینکه قصه از عنصر تخیل هم برخوردار است معمولا جزو موفقترین و تاثیرگذارترین وسایل ارتباطی است، بنابراین بشر صرف نظر از اینکه کجای این کره خاکی زندگی میکرده از همان ابتدا با شیوه قصهگویی با همنوعان خود ارتباط برقرار میکرده و تا همین امروز که عصر دیجیتال است، کماکان یکی از راههای برقراری ارتباط حتی در فضاهای مجازی بهرهگیری از زبان قصه است. بنابراین به نظرم زبان قصه جایگاه خود را حفظ خواهد کرد.
وی افزود: ممکن است شکل و تکنیکهای قصهگویی تفاوت پیدا کند که البته کرده است، مثلا ما الان داستانکهایی داریم، یا خیلی وقتها کتابهای صوتی جای کتابهای فیزیکی را برای برخی افراد گرفته است، اما به هر حال خود مقوله قصهگویی و بازگو کردن حکایت زندگی آدمها در قالب داستان به اشکال مختلف کماکان وجود دارد و رایج است.
خامنه با اشاره به ضرورت قصه گفتن برای کودکان بیان کرد: ما در حال حاضر برنامهای با عنوان «دست کی بالا» داریم که قرار بود مخاطبان آن خردسالان باشند، حالا اما مخاطبان آن تغییر کرده و علاوه بر کودکان، نوجوانان هم از بخشهایی از این برنامه بهره میبرند. با توجه به اینکه بخش قصهگویی را خودم بر عهده دارم، میتوانم بگویم یکی از کارهایی که ما در مجموعه کاری خودمان انجام میدهیم این است که بچهها را با ادبیات کهن آشنا میکنیم؛ از «کلیله و دمنه» گرفته تا مثنوی و قابوسنامه.
وی ادامه داد: ما از تمام اینها بهره میگیریم تا بچهها با گذشته و نیاکان خودشان بیگانه نباشند. کاری که انجام میدهیم این است که به نوعی فحوا و پیام اخلاقی ارزشمند این آثار را نگه میداریم، اما آن را در قالب جدید برای بچههایی که دنیا و زبانشان متفاوت است، ارائه میکنیم.
خامنه با تأکید بر اینکه بچهها باید با ادبیات کهن آشنا شوند مطرح کرد: ادبیات کهن بخشی از تاریخ ماست که به بچهها کمک میکند، بدانند پیشینیانشان چگونه زندگی میکردند و ارزشمندیهای آن زمان را بشناسند. آنها باید با گذشته خود در ارتباط باشند که زبان و قالب قصه یکی از همین راههای برقراری ارتباط است، اما قاعدتا چون در دنیای واقعی زندگی میکنیم، اگر افراد با تکنیکها و شیوههای جدید و زبان جدید آشنا نباشند، نوعی بیخبری و فاصله گرفتن از دنیای امروز را در پی خواهد داشت و امکانپذیر نیست یک انسان موفق و بهروز، بتواند بدون آگاهی نسبت به فضای اطرافش زندگی کند.
قصهگویی میتواند یک پل ارتباطی فوقالعاده موثر و جذاب باشد
این مجری پیشکسوت برنامههای کودک سیما درباره تأثیر جشنواره قصهگویی بر جریان قصهگویی امروز گفت: این رویداد فوقالعاده میتواند تأثیرگذار باشد چرا که در این رویداد عملا چند اتفاق رخ میدهد. یکی از این اتفاقات برقراری ارتباط با مردم سایر نقاط دنیا از طریق یک کار واحد است. قصهگویی میتواند یک پل ارتباطی فوقالعاده موثر و جذاب میان مخاطب و قصهگوها از یک سو و قصهگوها با هم و مخاطبان با هم از سوی دیگر باشد. بنابراین این رویداد میتواند بینهایت تأثیرگذار باشد. علاوه بر قضاوت آثار در دستهبندیهای مختلف که خودش باعث افزایش اطلاعات افراد میشود، کارگاههای آموزشی هم در این رویداد برگزار میشود که افراد را با پدیدههای جدید، دانش و تکنیکهای تازه و زبان بهروز قصهگویی آشنا میکند.
وی با اشاره به جای خالی آموزش قصهگویی در سالهای اخیر افزود: بهویژه در دوران کرونا، پایبندی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به این حرکت که سالهاست در حال برگزاری است، توانسته این فقدان و جای خالی را جبران کند.
خامنه درباره ارتباط این روزهای خود با فضای قصهگویی و قصهها گفت: من هر شب یا قصهای میخوانم و یا گوش میدهم. آخرین بار همین دیشب بود که قصه «سقوط» را گوش کردم. قبلتر از آن هم داستان «سور بز» را میخواندم که ماجرای دیکتاتور بولیوی است.
وی در ادامه درباره واکنش بچههای امروز به قصهها توضیح داد: در همین برنامه «دست کی بالا» به قدری واکنش بچهها زیباست که قابل توصیف نیست، بهخصوص وقتی از ته دل میخندند و یا با چشمهای کنجکاو شما را نگاه میکنند. لحظهای که احساس میکنند پاسخ یک سوال را پیدا کردهاند و نفسی از سر آرامش میکشند و در این لحظات تو فکر میکنی بهترین پاداش دنیا را گرفتهای. من سابق بر این تنها قصهها را روایت میکردم، اما در قالب جدید برنامه، قصهها را بهگونهای تعریف میکنیم که بچهها و والدینشان در قالب کاراکترهای مختلف ایفای نقش کنند. از عروسکها هم استفاده میکنیم تا نقشآفرینی داشته باشند؛ این فضا خیلی کار را جذابتر کرده است.
این قصهگوی باسابقه در پایان گفت: پیشتر ما در داستانها تنها قهرمان داشتیم، حالا یک ضدقهرمان هم وارد ماجرا کردهایم که هر چند باید نقش منفی را ایفا کند، اما به نوعی نقش خود را بازی میکند که در مجموع به یک نتیجهگیری اخلاقی درست منتهی شود. به این ترتیب بدون آنکه شما بخواهید مستقیمگویی کنید و یا بخواهید با کلام بچهها را تحت تأثیر قرار دهید، با شرکت دادن بچهها در بطن داستان و نقش دادن به آنها، کمک میکنید تا خودشان پیام قصه را دریافت و تأیید کنند و این تبدیل به یک لذت مضاعف برای آنها میشود.
بیستوسومین جشنواره بینالمللی قصهگویی صبح روز ۲۵ آذر ۱۴۰۰ در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز به کار کرد و تا روز ۳۰ آذر ادامه دارد.
این رویداد از صفحه رسمی کانون در اینستاگرام به نشانی www.instagram.com/kanoonparvaresh و آپارات کانون به نشانی www.aparat.com/Kanoonparvaresh/live، پرتال کانون به نشانیkpf.ir و سایت خبری کانون به نشانی www.kanoonnews.ir نمایش داده میشود.