به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، عصر سومین روز از هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در پایتخت ایران، سالن کنفرانس شماره‌ی یک مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان میزبان برگزاری نشست تخصصی با عنوان «افق‌های نو در قصه‌گویی» بود تا در حضور دوست‌داران هنر قصه‌گویی «الهه حریریان راهنمای موزهداری و گردشگری»، «محمد امین چیت‌گران داستان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس» و «لاله خسروی کارشناس ارشد کارگردانی تأتر» تجربه‌های خود را در هنر قصه‌گویی با حاضران به اشتراک بگذارند.
قصه‌ها، سکوت موزه را شکستند
الهه حریریان راهنمای موزهداری و گردشگری به عنوان اولین سخنران این نشست گفت: وقتی راهنمای موزه بودم نمی‌دانستم با ورود کودکان باید چه بگویم، زیرا اشیاء در موزه‌ها بی‌روح و بی‌جان هستند و قصه، سکوت موزه را شکست.
این راهنمای موزه گفت: کودکان با حضور در تورهای گردشگری در موزه و از طریق روایت قصه با بخش‌های مختلف موزه آشنا شدند و آرزوی همیشگی من برآورده شد تا کودکان از بودن در موزه لذت ببرند.
حریریان اضافه کرد: گاهی کتابخوانی، نمایش، بازی و سرگرمی به همراه نقاشی به کمک قصه‌ها آمدند تا کودکان با آثار ملموس و غیر ملموس موزه آشنا شوند.
وی با بیان نمونه‌هایی از فعالیت‌های گروه فرهنگی «راز گردونه» که در اجرای این طرح با موزه همکاری دارند، گفت: تجربه‌های خوبی از قصه‌گویی در موزه هم‌چون: روایت داستان «طوطی و بازرگان» در موزه ملک، «فرانکلین با دوستانش به موزه می‌رود» در موزه دارآباد، «گل‌های ختمی بر روی دیوار»، نمایش اوراق برای آشنایی کودکان با ساخت کاغذ، «ملک جمشید» برای بیان مدل‌های مختلف نشستن در آثار نقاشی قدیمی، «بهرام و آزاده» در موزه رضا عباسی و «مورچه و بلبل» در موزه پول را برای حاضران بیان کرد.
بچه های امروز، وارثان قصه‌های فردا هستند
محمدامین چیت‌گران داستان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس، در ادامه نشست تخصصی افق‌های نو قصه‌گویی گفت: آدم‌های امروزی خیلی گرفتارند و فرصت نمی‌کنند کتاب بخوانند و قصه‌ها مهجور مانده‌اند.
چیت‌گران اضافه کرد: کودکانی که امروز کتاب بخوانند و قصه بگویند، در آینده وارثان قصه خواهند بود و تلاش خواهند کرد تا فرهنگ قصه‌گویی در جامعه رواج داشته باشد.
این داستان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس خاطرنشان کرد: در دنیای مدرن امروز فضاهای مجازی بخشی از سبک زندگی ما شده است، در حالی که در واقع فضای مجازی حرف حساب ندارد و ساعت‌ها وقت مخاطبان را به حضور در گروه‌های مجازی اختصاص می‌دهد.
چیت‌گران تصریح کرد: حال که کودکان و نوجوانان با دنیای مجازی بیگانه نیستند باید از فضای مجازی استفاده کرد و صدای قصه را به گوش همه رساند.
این فعال فرهنگی با اشاره به این‌که گروه «داستان شب» را از آذرماه سال گذشته در شبکه تلگرام راه‌اندازی کرده است، گفت: در حال حاضر این گروه 28هزار مخاطب دارد و هر شب ساعت 11 یک فایل صوتی قصه که راوی آن یکی از اعضای گروه است مخاطبان را پس از هیاهوی روز به شنیدن قصه دعوت می‌کند.
چیت‌گران اضافه کرد: صدا جذابیتی دارد که می‌تواند شنونده را در عالم تصویر غرق کند و قصه‌گویی صوتی تنها بخشی از نیاز جامعه را به قصه مرتفع می‌سازد، اگر چه ارتباط دو سویه مخاطب و قصه‌گو وجود ندارد با این حال می‌توان از طریق همین شبکه‌های مجازی قصه را به گوش همگان رساند.
چیت‌گران سفر به شهرهای مختلف را از دیگر برنامه‌های گروه داستان شب عنوان کرد و گفت: در ادامه اجرای این طرح سفر به شهرهای مختلف را آغاز کردیم و با حضور در کافه‌های هر شهر برای مردم قصه می‌گوییم. تاکنون میهمان مردمان شیراز، اصفهان، رشت و قزوین شده‌ایم و بسیار خوشحال شدیم وقتی در شهر قزوین قصه می‌گفتیم، کودکان و نوجوانان بیشترین مخاطبان ما بودند.
وی در ادامه تجربه‌ی قصه‌گویی برای کودکان کار را برای شرکت کنندگان در این کارگاه ارایه کرد و گفت: انتخاب قصه برای هر گروه از مخاطبان بسیار مهم است و در واقع انتخاب قصه بزرگ‌ترین تصمیم یک قصه‌گو است، قصه باید به نوعی انتخاب شود که هرگز شنونده از وقتی که برای شنیدن آن قصه گذاشته است، اظهار پشیمانی نکند.
چیت‌گران اضافه کرد: کودکان کار به دلیل شرایط سخت زندگی‌‌‌‌شان دیگر یادشان رفته که آنان کودک هستند و سخت‌تر آن بود که معنای قصه‌گویی پدر بزرگ، مادربزرگ، پدر، مادر را درک نمی‌کردند و خوش‌بختانه امروز به مرحله‌ای رسیده‌اند که هر هفته روز پنج‌شنبه به صورت خودجوش در فضایی دور هم می‌شوند و اتفاقات جالبی را که در آن هفته با آن مواجه شدند مثل یک خاطره برای دوستان‌شان روایت می‌کنند، آنان قصه زندگی خودشان را بیان می‌کنند و دوست‌دار قصه گفتن و قصه شنیدن شده‌اند.
سواد دیجیتال، انگیزه‌ای برای قصه‌گویی کودکان
لاله خسروی کارشناس ارشد کارگردانی تأتر سومین سخنران این نشست تخصصی بود که سخنانش را با توضیحاتی پیرامون قصه از گذشته تا امروز آغاز کرد.
خسروی که خود از پژوهشگران هنر قصه گویی است، «قصه، قصه‌گو و مخاطب» را از اجزای مهم قصه‌گویی دانست و گفت: بچه‌ها با شنیدن قصه در هیجان آن قصه غرق می‌شوند و خودشان را به قصه می‌سپارند و این همان تأثیر قصه‌گو بر مخاطب است.
وی خاطر نشان کرد: از حدود دهه 70 میلادی جنبش‌های فرهنگی به جای تمرکز بر یک فرهنگ خاص، به خرده فرهنگ‌ها روی آوردند و دسته‌بندی قصه‌گویی صحنه‌ای و کاربردی شکل گرفت.
خسروی در تعریف «قصه‌گویی صحنه‌ای» گفت: در این نوع از قصه‌گویی، قصه‌گو به عنوان یک اجرا‌گر زمانی موفق است که مخاطب، تأثیر قصه را پذیرفته باشد و در « قصه‌گویی کاربردی» قصه‌گو به عنوان تسهیل‌گر با همکاری مخاطب رسیدن به یک هدف خاص را دنبال می‌کند.
وی تأکید کرد: امروزه مدارس دنیا به دنبال آن هستند تا بتوانند مطالب آموزشی را در قالب قصه بیان کنند، زیرا کودکان را باید برای فردای روشن تربیت کرد و آنان را در تولید محتوای آموزشی همراه با قصه سهیم کرد.
این کارشناس ادبیات نمایشی تصریح کرد: ابزار دیجیتال می‌تواند شیوه‌ای برای بیان قصه باشد که توسط کودکان روایت می‌شود، ابزاری هم‌چون: فیلم برداری، عکاسی، صداگذاری باید در اختیار کودکان قرار گیرد تا علاوه بر کسب سواد خواندن و سواد دیجیتال شاهد روایت قصه‌ها در دنیای گسترده‌ی دیجیتال باشیم.
وی با اشاره به این‌که قصه‌گویی دیجیتال می‌تواند محصول خلاقیت و هوش کودکان باشد، گفت: کودکان با تشکیل یک گروه، موضوعی را انتخاب، با نوشتن متن و اضافه کردن نقاشی، عکس و تکنیک‌های مختلف روایت‌گر یک داستان به شیوه دیجیتال باشند.
خسروی هر ایرانی را یک قصه‌گو دانست و خاطر نشان کرد: ایران سرزمین قصه‌هاست و هر آدمی یک قصه دارد برای گفتن و شنیدن که صاحب ارزش است، بنابراین باید همه در کنار هم به گسترش فرهنگ قصه‌گویی کمک کنیم.
هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی صبح 27 تا 30 بهمن 1394 با حضور قصه‌گویان ایرانی و خارجی در حالی برگزار شد که با 14 نشست تخصصی و 4 کارگاه آموزشی با موضوع قصه‌گویی همراه شد.
