به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمدمهدی آرایی در نشست بررسی نقاط ضعف و قوت قصه‌های این دوره با تاکید بر این موضوع گفت: انتخاب قصه، اسم‌گذاری، پیام، تصویرسازی و خیال‌پردازی، پالایش واژه‌ها، جمله‌ها و آشنایی با نمادها و سَنبُل‌ها در بازآفرینی را از نکات مهمی دانست که قصه‌گویان باید در زمان انتخاب قصه به آن توجه ویژه داشته باشند.
وی افزود: انتخاب قصه باید به گونه‌ای صورت گیرد که پاسخ‌گوی پرسش‌هایی باشد که به صورت مستقیم برای کودکان قابل درک و فهم نیست و اگر قصه‌گو نتواند کودک را جذب و به دغدغه او پاسخ دهد مسیر نادرستی پیش‌رو خواهد داشت.
آرایی اضافه کرد: گاهی برای این‌که بچه‌ها به درک معنایی زندگی برسند و پرسش‌هایی در ذهن آن‌ها ایجاد شود لازم است موضوعی را در قالب قصه‌مطرح کنیم که جرقه پرسش‌گری در آن‌ها زده شود.
وی انتخاب اسم مناسب برای قصه را نیز از دیگر نکاتی عنوان کرد که باید مورد توجه قرار گیرد و یادآور شد: قصه‌ها باید قدرت تجسم، خیال‌پردازی و تصویرسازی را در ذهن مخاطب تقویت کند تا کودک آزادانه تخیل خود را به پرواز درآورد.
داور هجدهمین جشنواره قصه‌گویی هم‌چنین آرایش و پالایش واژه‌ها، جمله‌ها و بندها را نیز بسیار با اهمیت دانست و افزود: هر یک از این مباحث لازم است مانند صفحه نُت موسیقی طراحی و از ارزش و اعتبار ویژه خود برخوردار باشد.
وی هم‌چنین در زمینه بازآفرینی قصه‌های کهن نیز اظهار داشت: افسانه و قصه شباهت زیادی به هم دارد که اگر نتوانیم نمادها و سَنبُل‌ها را به خوبی درک کنیم ممکن است حتی به میراث فرهنگی‌مان هم آسیب وارد کنیم.
کارشناس کانون استان یزد در زمینه این‌که جایگاه خشونت در قصه‌ها کجاست و آیا لازم است آن را بازگو کنیم یا نه، اظهار داشت: این موضوع یکی از نگرانی‌های فراگیر امروز خانوادهاست اما به اعتقاد من کودکان نیاز دارند قصه‌های وحشت را نیز گوش کنند.
وی افزود: وظیفه قصه‌گو در مورد قصه‌های با موضوع خشونت این است که تلاش کند این گونه قصه‌ها را آهنگین و با پیام پیروزی قهرمان قصه پیش ببرند تا مخاطب آزرده خاطر نشود و البته لازمه این کار آشنایی با روان‌شناسی کودک است تا بتوان صحنه خشونت را به صحنه‌ای نرم و لطیف تبدیل کرد.
آرایی در پایان با اشاره به ساختار قصه‌ها خاطرنشان کرد: هر قصه‌ای روساخت و ژرف‌ساختی دارد که کودکان در لحظه ممکن است بیشتر با روساخت قصه همراه شوند و نتیجه‌گیری کنند و لذت ببرند اما ژرف‌ساخت موضوعی است که ممکن است چند سال بعد تاثیر آن در وجود مخاطب نمایان شود.
موزونی: کانون در حوزه قصه‌گویی یک دانشگاه غیر رسمی است
رضا موزونی مدیرکل کانون کرمانشاه و یکی دیگر از داوران این جشنواره نیز کانون را به یک دانشگاه در حوزه قصه‌گویی تشبیه کرد و گفت: مربیان مراکز کانون در دورترین نقاط کشور چنان با قصه انس گرفته‌اند که در هیچ دانشگاهی نمی‌توان مانند آن‌ها درک درستی از عمق قصه‌ها پیدا کرد.
وی با بیان این که کانون در این سال‌ها چراغ قصه‌گویی را آهسته و پیوسته روشن نگه داشته است افزود: به اعتقاد من کانون باید به سمتی حرکت کند که افرادی که در دل آن کار می‌کنند در نشست‌ها و همایش‌ها طرح موضوع و صحبت کنند چرا که افراد بیرونی در درک عمق مباحث گاهی دچار چالش می‌شوند.
موزونی با بیان این‌که پایان هر جشنواره قصه‌ی دوستی‌هایی است که میان قصه‌گویان رخ می‌دهد، یادآور شد: برد و باخت در این جشنواره معنایی ندارد و تنها لبخند کودکان برای ما انرژی بخش است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: نیاز انسان به قصه فطری و درونی است اما در عصر ارتباطات، وجود فن‌آوری‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی امروز، آن را به عصر بی‌ارتباطی مطلق تبدیل کرده به این معنا که افراد دیگر کم‌تر با هم ارتباط چهره به چهره و رو در رو دارند.
داور جشنواره هم‌چنین ادامه داد: همین‌طور که مدرسه‌های هوشمند امروز موجب شده تا بچه‌ها از لذت نوشتن و خوشنویسی محروم شوند، نباید اجازه بدهیم فن‌آوری‌ها قصه‌گویی را از ما بگیرد.
وی در ادامه به بیان برخی ویژگی‌های استفاده از زبان بدن در قصه‌گویی پرداخت و گفت: زبان بدن به لحن کمک می‌کند تا عمق بار عاطفی واژه‌ها و جمله‌ها بهتر منتقل شود.
موزونی استفاده از حرکت به موقع و درست دست‌ها، چشم و دیگر اعضای بدن در قصه‌گویی را موجب هوشیاری و جلب توجه بیشتر مخاطبان به قصه دانست.
وی با اشاره به زبان به عنوان اصلی‌ترین ابزار قصه‌گو یادآورشد: لحن یکی از زیرمجموعه‌های زبان است که با شناخت بار عاطفی واژه‌ها و تکیه بر آن‌ها به ما کمک می‌کند که پیام و بن‌مایه اصلی داستان را بهتر بیان کنیم.
مدیرکل کانون کرمانشاه فراز و فرود در لحن بیان، طرح به‌اندازه‌ی مباحث مختلف در قصه‌گویی و لذت‌بخشی را از دیگر نکات مهم عنوان کرد که لازم است مورد توجه قصه‌گویان قرار گیرد.
علیجانی: تصویرسازی در ذهن مخاطب ویژگی بارز قصه‌گویی است
حسین علیجانی مدیرکل آفرینش‌های ادبی و هنری کانون و دیگر داور این دوره نیز در نشستی که صبح روز 30 بهمن در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون با حضور قصه‌گویان شرکت کننده در هجدهمین جشنواره بین‌المللی برگزار شد گفت: تفاوت قصه‌گویی با تئاتر و نمایش این است که در نمایش مخاطب تصویر و صحنه را عینی مشاهده می‌کند اما در قصه‌گویی باید تصویرسازی در ذهن او شکل گیرد.
وی با اشاره به قدرت بیان به عنوان یکی دیگر از تفاوت‌های قصه با نمایش و تئاتر افزود: گاهی شاهد بودیم که همین میکروفونی که روی سر قصه‌گو بسته می‌شود حکم دستبندی را دارد که موجب از بین رفتن اعتماد به نفس گوینده می‌شود و او را از حرکت باز می‌دارد.
علیجانی در ادامه یادآور شد: به اعتقاد من جشنواره قصه‌گویی باید باید از حالت محدود به کتاب‌خانه‌ای در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خارج شود و درهای آن به روی همه علاقه‌مندان باز شود تا بسیاری از این حساسیت‌ها از میان برداشته شود و گستره دانش‌های فرهنگ عامه مردم افزایش یابد.
ادامه این نشست به پرسش و پاسخ مربیان و داوران اختصاص داشت که در این بخش قصه‌گویان در زمینه معیارهای داوری، چگونگی ورود به صحنه قصه‌گویی و خروج از آن، فضاسازی و... پرسش‌ها و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.
گفتنی است: محمدعلی شامانی معاون فرهنگی کانون و دبیر هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در بخشی از برنامه‌های جنبی جشنواره با اهدای لوح تقدیری از تلاش داوران این دوره قدرانی کرد که در بخشی از این لوح تقدیر آمده: به یقین گسترش و تعمیق فرهنگ قصه‌گویی برای رشد شخصیت و پرورش فکر کودکان و نوجوانان این مرز و بوم، همتی چنین عالی می‌طلبد.
هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون عصر روز جمعه با معرفی برگزیدگان این دوره به کار خود پایان داد.
