عروسک‌های سازگار با محیط زیست از خراسان جنوبی آمد

عروسک‌های بومی دست‌ساز زنان روستایی خراسان‌جنوبی که نشان دهنده‌ی آداب و رسوم و نوع پوشش این منطقه هستند با مواد اولیه برگرفته از دل روستا تهیه می‌شود. این عروسک‌ها سازگار با محیط زیست است و برای زنان روستایی اشتغال ایجاد کرده‌اند.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، آمنه سیاری مدیرعامل شرکت تعاونی توسعه روستایی الغدیر خراسان جنوبی گفت: محصولات این غرفه دست‌آورد زنان روستایی منطقه‌ی دشت حسین‌آباد غیناب روستای تاجمیر است.
سیاری درباره‌ی این تعاونی توضیح داد: این شرکت تعاونی از سال 84 فعالیت‌اش را آغاز و در حوزه‌ی توانمند‌سازی زنان روستایی، ایجاد اشتغال برای مردان و زنان روستایی در حوزه‌ی محیط زیست و منابع طبیعی نیز کار کرده است. اما تولید محصولات صنایع دستی که در این غرفه می‌بینید از سال 92 شروع شده است. این محصولات همگی از دل روستا احیا شده و با فروش این محصولات به درآمد و معیشت روستاییان کمک می‌شود.
او ادامه داد: این محصولات حافظ محیط زیست و منابع طبیعی هستند و از این بابت روی این مساله تاکید می‌کنیم؛ چراکه جامعه روستایی وابستگی زیادی به دام دارد و دام به عرصه‌ی منابع طبیعی آسیب می‌رساند. این محصولات می‌تواند جایگزین شغل دامداری باشد و بتواند به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی هم کمک کند.
مدیرعامل این شرکت در پاسخ به این پرسش که آیا درآمد این کار به اندازه‌ای است که بتواند جایگزین دامداری برای روستاییان شود؟ گفت: در حال حاضر 55 نفر زن روستایی مشغول تولید محصولات صنایع دستی و همگی عضو این شرکت تعاونی هستند. ما از سال 92 این کار را پرتوان شروع و سپس برای این محصولات بازاریابی کرده‌ایم. در نمایشگاه‌ها حضور داشته و شرکت تعاونی داریم که محصول آن‌ها را حمایت می‌کند و می‌گوید هر محصول با کیفیتی که تولید کنید من از شما خریداری می‌کنم. حتی در ارتباط با بسیاری از محصولات یا برخی از مناسبت‌ها، گاهی تقاضا بیشتر از عرضه بوده است. برای مثال در عید نوروز گاهی نتوانستیم جوابگوی مشتریان باشیم.
او تاکید کرد: تولید این محصولات زمان‌بر است و سازنده برای هر عروسک، چهار یا پنج ساعت زمان صرف می‌کند. مثل کارخانه نیست که خیلی سریع محصولی تولید شود.
سیاری با اشاره بر این‌که این محصولات برای نخستین‌بار در ایران ثبت ملی شده‌اند، افزود: در سال 93 در کاخ سعدآباد از عروسک‌ها رونمایی شد و عروسک‌ها شماره ثبت گرفتند.
او درباره‌ی ویژگی این عروسک‌ها توضیح داد: عروسک‌ها بومی نوع پوشش جامعه‌ محلی و آداب و رسوم را نشان می‌دهند. برای مثال برخی از عروسک‌های آیینی هستند مانند عروسک باران‌خواهی که در مواقعی که باران نمی‌آید این عروسک را در روستا به گردش در می‌آورند.
مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی به عروسک‌های احیا شده به دلیل ویژگی استفاده از دکمه برای صورت یا لباس متفاوت و چهره نداشتن اشاره و اظهار کرد: عروسک‌های احیا شده، ثبت میراث معنوی ناملموس هم شده‌اند. سایر عروسک‌ها هر کدام یک پیشینه دارند و بیشترین چیزی که نشان می‌دهند نوع پوشش منطقه است.
به گفته‌ی سیاری عروسک‌ها در کل ایران متفاوت هستند. در گذشته مادرها برای آرام کردن بچه‌ها با پارچه عروسک می‌ساختند. اما نوع ساخت و تکنیک ساخت آن‌ها کاملا با هم متفاوت است.
در غرفه‌ی این تعاونی محصولات دیگری مانند عروسک حیوانات اهلی چون الاغ یا شتر که جامعه روستایی با آن‌ها زندگی می‌کنند، ارایه شده است. به گفته‌ی سیاری مواد اولیه این محصولات همگی برگرفته از دل روستا و از موادی چون پشم شتر یا گوسفند و حافظ محیط زیست است.
او یادآور شد: جایی که کار می‌کنیم بعضی از روستاها بلوچ هستند و سوزن‌دوزی‌های بلوچی نیز برای تزیین برخی از عروسک‌ها یا تولید دستبند نیز دیده می‌شود.
غرفه‌ی شرکت تعاونی الغدیر در نخستین دوره‌ی جشنواره‌ی اسباب‌بازی نیز حضور داشته است.
مدیرعامل این شرکت به استقبال مخاطبان از کارهای ارایه شده اشاره کرد و توضیح داد: در تجربه‌ی حضور در نخستین نمایشگاه ابتدا فکر می‌کردیم محصولات ما در برابر این همه اسباب‌بازی فروش نمی‌رود اما روز آخر نمایشگاه دیگر محصولی برای ارایه نداشتیم. اما به‌طور کلی کمک خانواده‌ها را می‌طلبد تا این محصول را به بچه‌ها معرفی کنند. ما در حال حاضر دنبال بچه‌ها هستیم که با عروسک‌ها ارتباط برقرار کنند.
او به عروسک‌های دستکشی که برای تئاتر و نمایش قابل استفاده هستند یا قابلیت تحرک دست و پای و تعویض لباس دارند اشاره کرد که برای ارتباط کودکان با این محصولات تولید شده‌اند.
سیاری معتقد است رسانه خیلی به شرکت آن‌ها و راهی که پیش گرفته‌اند کمک کرده است؛ چراکه از طریق خبرگزاری‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی مانند خندوانه کارشان معرفی شده است.
بر اساس این گزارش، عروسک‌های ارایه شده در این غرفه هر کدام یک شناسنامه دارند که روی پارچه‌ای با دست نوشته و به عروسک الصاق شده است.
سیاری درباره‌ی شناسنامه‌ی این عروسک‌ها توضیح داد: خود زنان روستایی سواد ندارند اما برای این‌که ارتباط بین مادر و فرزند برقرار شود مادر داستان را می‌گوید و بچه‌ها می‌نویسند. مادر، قصه‌ای درباره‌ی زندگی این عروسک که برگرفته از زندگی خودش و واقعیت‌های زندگی روستایی است، می‌گوید. این کار اثرات مثبت بسیاری دارد. وقتی بچه در کنار مادرش عروسک‌سازی را می‌بیند دیگر فراموش نمی‌کند و در نبود مادر هم ساخت این عروسک را بلد است. علاوه بر این وقتی عروسک کنار اعضای خانواده ساخته می‌شود آن حس را منتقل می‌کند و کیفیت کار بالاتر می‌رود.
به گفته‌ی سیاری در سومین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی 25 نوع عروسک در غرفه‌ی این تعاونی ارایه شده است. هر سازنده یک نوع عروسک می‌سازد و هیچ دو عروسکی به هیچ عنوان شبیه هم نیستند.
او در پایان تاکید کرد: شرکت تعاونی ما در حوزه‌ی 225 هزار هکتار در 40 روستای محروم شهرستان سربیشه کار می‌کند. هدف ما مبارزه با فقر جامعه روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها است تا روستاها خالی از سکنه نشوند و  پایدار بمانند.
سومین جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از 24 تا 28 مرداد 1396 از ساعت 14 تا 22 میزبان علاقه‌مندان در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری برپا است.